Xử lí thế nào khi không được nhường làn trái trên cao tốc?

Bám làn trái, chạy chậm: ‘Nút thắt’ gây ức chế và nguy cơ tai nạn trên cao tốc

Thường xuyên lưu thông trên các tuyến cao tốc phía Nam, anh Mười chứng kiến rất nhiều trường hợp các phương tiện vô tư bám làn 1, nhất quyết không nhường cho phương tiện xin vượt, mặc dù điều kiện nhường đường là có, anh Mười kể lại, giọng bức xúc:

"Xe tải lớn, xe container chạy làn 100km/h mà toàn chạy tốc độ thấp, không nhường đường cho xe xin vượt, có đoạn còn chạy song song, gây kẹt xe, rất bức xúc. Vô cao tốc mà gặp mấy anh cứ bám làn cao tốc chạy tốc độ thấp, có quy định mới rồi mà họ vẫn đi, có lực lượng chức năng thì họ còn tuân thủ chút, xong đâu lại vào đó."

Trường hợp khác, anh Hải, tài xế xe dịch vụ, thường lưu thông trong các tuyến nội đô TP.HCM, thỉnh thoảng mới có dịp di chuyển trên cao tốc, nhưng anh cũng đôi lần chứng kiến cảnh không được nhường làn để vượt, anh Hải kể:

"Nhiều tài xế có thể là mới lái hoặc đang tập lái, mình xin vượt thì họ không cho, mình phải giảm tốc để vượt sang bên phải. Mình đi đúng tốc độ, mình không có đi sai, mình xin vượt lên nhưng họ không cho thì mình cũng tức chứ."

Với anh Đạt, tài xế xe bán tải, thường xuyên di chuyển trên các tuyến cao tốc, việc xe bên cạnh cố tình bám làn, không cho vượt là chuyện không hề hiếm gặp. Kinh nghiệm di chuyển trên cao tốc nhiều năm, anh Đạt cho rằng đây là hành vi tiềm ẩn nhiều rủi ro:

"Người phía sau người ta chạy tốc độ cao thì sẽ không qua được, xe sẽ dồn lại và gây kẹt xe kéo dài. Tôi thấy khá nguy hiểm vì những xe lớn xin vượt nhưng sau đó lại không về làn của mình khiến những xe con phía sau đi không được, thứ hai là họ sẽ lấn làn, ngóc ngách nào lấn được họ sẽ chen lên, dễ xảy ra tai nạn. Làn đường mình chạy 100km/h, mà họ cứ chạy thấp hơn, khiến cho những người khác cũng khó chịu."

Thực tế, nhiều trường hợp xe nối dài trên một đoạn cao tốc, nguyên nhân cuối cùng được xác định là một xe tải nhỏ đang chạy “rề rà” với lý do giấu kín. Số khác biện minh cho hành vi chạy chậm ở làn trái, không nhường đường cho xe xin vượt là do không đồng ý với thái độ xin vượt của xe phía sau.

Số khác lại dường như chưa nắm rõ hoặc cố tình bỏ qua quy tắc "nhường làn trái", họ cho rằng chỉ cần chạy đúng tốc độ tối đa hoặc không thấp hơn tốc độ tối thiểu là đủ. Thêm nữa duy trì đi làn trái giúp không phải chuyển làn nhiều, giữ tốc độ ổn định hơn và tiết kiệm nhiên liệu, cũng là một lý do được nhắc đến.

Với hành vi bám làn trái, ông Phan Thành Hiếu, thầy dạy lái xe ở TP.HCM cho rằng đây là hành vi tiềm ẩn nhiều rủi ro, bên cạnh sự cản trở dòng xe:

"Không nên duy trì ở làn trái, làn trái thực sự là nguy hiểm hơn so với làn bên phải, làn trái gần dải phân cách, sơ sẩy rất dễ đảo vô, vướng vô dải phân cách là không xử lý kịp. Bản thân mình khi lái xe trên cao tốc thì mình cũng luôn chọn làn phải để chạy, vượt thì vượt bên trái."

Không nhường đường cho xe xin vượt: Đã có chế tài nhưng vẫn khó xử lý

Về quy định, việc không nhường đường cho xe xin vượt trong điều kiện an toàn sẽ chịu những chế tài cụ thể, luật sư Nguyễn Văn Hậu, Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư TP.HCM thông tin về mức phạt:

"Người không nhường đường cho xe xin vượt khi họ có đủ điều kiện sẽ xử phạt hành chính từ 2 đến 3 triệu đồng, nếu gây tai nạn phạt từ 20 triệu đồng đến 22 triệu đồng, theo quy định của Nghị định 168 của Chính phủ."

Mức phạt đã có, sự bức xúc của cộng đồng tài xế về hành vi này cũng rất cao, nhưng vấn đề vẫn được duy trì, không cải thiện. Nên chăng cần việc chế tài mạnh hơn và sự giám sát khắc khe hơn để điều chỉnh ý thức của người tham gia giao thông.

Không nhường làn trái trên cao tốc phản ánh ý thức chưa cao của một bộ phận người tham gia giao thông, là hành vi tiềm ẩn nguy cơ tai nạn: dồn xe phía sau, gây phanh gấp, khiến các xe khác phải chuyển làn bất ngờ. Nguy hiểm hơn cả là tạo tâm lý ức chế khiến nhiều người chọn giải pháp vượt phải vi phạm luật và cực kỳ rủi ro.

Trước trường hợp không được nhường làn để vượt, nhiều tài xế đưa ra cách giải quyết:

"Người ta không nhường thì mình chạy chậm chút, cao tốc muốn vội cũng đâu có được."

"Nếu xe phía trước không cho mình vượt, thứ nhất mình sẽ đi chậm lại, nếu đang ở làn thứ nhất thấy làn thứ hai trống thì mình xin qua làn thứ hai để vượt thì an toàn hơn."

"Cam chịu và đợi đến đoạn nào có đèn thì mình vượt lên."

"Họ nhường thì mình qua, họ không nhường thì lúc nào thấy trống, đủ điều kiện an toàn thì mình qua, vội vàng chi bám đuôi rồi xảy ra tình huống bất ngờ mình xử lý không được, gây nguy hiểm."

Còn với kinh nghiệm của một thầy dạy lái ô tô lâu năm, ông Phan Thành Hiếu gợi ý cách xử lý:

"Đối với một số lái mới khi họ muốn chạy nhanh và xin vượt mà bên trái hoặc cả hai làn xe đều đang có hai phương tiện đang chạy chậm, họ không thể vượt thì họ phải tập được tính nhẫn nại, phải chờ, chứ không thể nào bóp kèn, đá đèn liên tục được để phía trước họ áp lực, họ khó chịu."