Từng tuyên bố đánh bại Tesla, nay công ty xe điện Trung Quốc đối mặt với việc ngưng sản xuất

Vào cuối tháng 3 vừa qua, Evergrande New Energy Vehicle Group (Evergrande NEV), công ty con chuyên về sản xuất xe điện của tập đoàn Evergrande thông báo về việc họ có thể phải ngưng sản xuất do không tìm được nhà tài trợ mới, do “không thể có thêm thanh khoản, tập đoàn có nguy cơ ngừng sản xuất ô tô điện”, công ty cho biết trong một tuyên bố với Sở giao dịch chứng khoán Hong Kong.

Từng là một trong những người khổng lồ giàu có và có ảnh hưởng nhất Trung Quốc, nhưng hiện Hứa Gia Ấn – Chủ tịch tập đoàn Evergrande đã mất phần lớn tài sản sau khi đế chế của ông bị rơi vào một cuộc khủng hoảng nợ chưa có hồi kết.

Khi bắt đầu bước chân vào lĩnh vực xe điện và công bố mẫu xe đầu tiên vào năm 2019, Evergrande NEV đã hùng hồn tuyên bố sẽ đánh bại “ông trùm” Tesla chỉ trong vòng 3-5 năm. Tuy nhiên, khi công ty mẹ là China Evergrande Group chìm trong khủng hoảng, đơn vị này đã liên tiếp đối mặt với sự chậm trễ trong khâu sản xuất, đồng thời phải hủy kế hoạch phát hành thêm cổ phiếu trên sàn chứng khoán Thượng Hải.

Stephen Engle, nhà báo, chuyên gia lĩnh vực tài chính của hãng tin Bloomberg cho biết: “Công ty này từng được đánh giá cao hơn cả Ford hay General Motor. Vào thời điểm ngừng niêm yết, cổ phiếu của công ty xe điện Evergrande mất hơn 93% giá trị. Trước đó họ không kịp gọi vốn để chi trả một khoản nợ trị giá hơn 83 triệu đô-la Mỹ, trong khi ngay tuần sau đó họ còn một món nợ khác đến hạn thanh toán trị giá 45 triệu đô-la”.

Theo Evergrande, vào giữa tháng 9/2022 công ty này đã bắt đầu sản xuất hàng loạt mẫu xe Hengchi 5 tại một nhà máy ở phía bắc thành phố Thiên Tân và vào cuối tháng 10 đã giao 100 chiếc xe đầu tiên. Tuy nhiên, công ty này đã tạm dừng sản xuất vì không có đủ đơn đặt hàng mới cho mẫu xe thể thao đa dụng chạy điện này.

Trước những khó khăn hiện tại, Evergrande NEV cho biết nếu họ có thể nhận được khoản tài trợ hơn 29 tỷ nhân dân tệ (4,2 tỷ USD) thì họ có kế hoạch ra mắt một số mẫu xe hàng đầu và hy vọng sẽ sản xuất hàng loạt. Ngay cả khi được bơm vốn mới, Evergrande NEV cho biết họ vẫn sẽ có dòng tiền âm tích lũy từ 5 tỷ nhân dân tệ đến 7 tỷ nhân dân tệ từ năm 2023 đến năm 2026.

Trong nỗ lực hồi phục, ông Hứa Gia Ấn tuyên bố sẽ chuyển hoạt động kinh doanh chính của tập đoàn trong vòng 10 năm từ bất động sản sang liên doanh ô tô và sản xuất 1 triệu xe mỗi năm vào năm 2025. Tập đoàn này cũng cho biết sẽ bắt đầu sản xuất hàng loạt mẫu EV thứ hai vào nửa đầu năm 2023 và một phần ba vào nửa cuối năm sau.

Dù đang nỗ lực tìm các nguồn tài chính mới, nhưng rất nhiều rào cản đang khiến Evergrande khó khăn trong việc gọi thêm vốn.  Theo Bloomberg, các nhà đầu tư tiềm năng mong muốn Evergrande thành công xin giấy phép sản xuất ô tô, nhưng việc các thủ tục hành chính rườm rà, kéo dài công đoạn đã khiến một số bên nản lòng.

Trước đó, Evergrande NEV đã từng có giấy phép sản xuất vào năm 2019 nhờ mua lại cổ phần của National Electric Vehicle đến từ Thuỵ Điển. Tuy nhiên, trước sự tăng trưởng nóng của thị trường xe điện, khi mà hàng trăm công ty đổ xô vào sản xuất nhằm hưởng chính sách ưu đãi như giảm thuế và các khoản trợ cấp, chính quyền Trung Quốc đã tăng cường giám sát các loại giấy phép.

Theo đó, bất kỳ việc chuyển nhượng giấy phép sản xuất ô tô nào cũng phải được sự chấp thuận từ Bắc Kinh. Điều này đòi hỏi đơn vị xin giấy phép phải chứng minh được khả năng tài chính và công nghệ sản xuất, đồng thời đáp ứng các yêu cầu nghiêm ngặt về hồ sơ bán hàng. Tại tỉnh Quảng Đông, nơi Evergrande đặt trụ sở, các quan chức tỉnh này cho biết sẵn sàng giúp đỡ, kêu gọi đầu tư để công ty này phục hồi sản xuất cho nhà máy tại TP Quảng Châu.

Nhưng trên giấy tờ, Evergrande tại đăng ký ở TP. Thiên Tân. Nghĩa là kể cả nếu có bất cứ nhà đầu tư nào từ Quảng Đông, thì đầu tiên họ phải hỗ trợ nhà máy ở Thiên Tân phục hồi ít nhất 80% công suất, tương đương khoảng 40 nghìn xe/năm trước khi nghĩ đến việc có thể đầu tư vào nhà máy ở Quảng Châu. Điều này càng khiến việc gọi vốn của Evergrande thêm khó khăn.

Mặt khác, tính cạnh tranh của thị trường xe điện của Trung Quốc đang trở nên khốc liệt. Theo hãng tin Bloomberg, bên cạnh các dịch vụ sẵn có của các “ông lớn” như Tesla hay BYD Electronic – Nhà sản xuất xe điện lớn thứ hai thế giới chỉ sau Tesla, hàng loạt các mẫu xe mới của các công ty mới như Nio, Xpeng hay Li Auto đang ồ ạt tiếp cận thị trường cùng với nhiều tham vọng.

Như Li Auto, công ty này đặt mục tiêu chiếm 20% thị phần xe điện tại Trung Quốc vào năm 2025, tương đương 1.6 triệu xe. Ông Kevin Shen, chủ tịch của Li Auto chia sẻ: “Dù tôi không thể đảm bảo mục tiêu sẽ được hoàn thành, nhưng với tốc độ tăng trưởng hiện tại, tôi có thể nói rằng, chúng tôi hoàn toàn nghiêm túc với mục tiêu 20% đó. Chúng tôi sẽ tiếp tục tìm kiếm thêm các nguồn tài trợ để thực hiện mục tiêu này. Đây là một cuộc chiến lâu dài, và quy mô sản xuất đóng một vai trò quan trọng. Do đó chúng tôi phải sẵn sàng cho mọi thứ”.

Cho dù vào đầu tháng 4 vừa rồi, công ty mẹ là Tập đoàn Evergrande đã dàn xếp được với các chủ nợ nước ngoài giúp giảm bớt đi một khoản nợ lớn, nhưng với khả năng hiện tại, thật khó để các nhà đầu tư có thể an tâm rót tiền cho xe điện của tập đoàn này. Có thể nói, tương lai của công ty sản xuất xe điện Evergrande NEV đang trong tình trạng hết sức “bấp bênh”.