Tăng phí sàn thương mại điện tử: Chủ shop và khách đều lo lắng

Tăng phí sàn thương mại điện tử có làm giá hàng hóa đẩy cao, người mua tốn kém?

Liệu mua sắm online có mất ưu thế? 

Việc tăng phí từ một số sàn thương mại điện tử đang tạo ra áp lực lớn đối với các nhà bán hàng, đặc biệt là những hộ kinh doanh nhỏ lẻ hoặc những người kinh doanh với lợi nhuận thấp, buộc họ phải cân nhắc tiếp tục kinh doanh hoặc tìm kiếm giải pháp khác.

Cụ thể, sàn thương mại điện tử Shopee điều chỉnh phí với shop thường, theo đó phí sàn tối đa, gọi là phí cố định từ 4% lên mức cao nhất 10%. Hầu hết các ngành hàng hiện chịu phí 3 - 4% sẽ thành 7 - 9%.

Trong khi đó, TikTok Shop cũng nâng phí hoa hồng đối với gian hàng thông thường từ 1 - 3% lên 1 - 4%, còn gian hàng chính hãng từ 1,5 - 5,78% lên 1,21 - 7,7%.

Chị Ngọc Phương, sinh sống tại Hà Nội, là chủ shop quần áo online trên các sàn thương mại điện tử chia sẻ rằng nhiều khách hàng đã tranh thủ mua sắm trước ngày 1/4 để hưởng giá ưu đãi, điều này có thể dẫn đến tình trạng sức mua giảm mạnh trong tháng sau:

"Chưa hết, sàn thương mại Shopee còn cắt giảm một số gói hỗ trợ miễn phí và áp dụng phí cố định cho vận chuyển trả hàng. Điều này càng làm tăng thêm chi phí, trong khi nhiều khách hàng đã quen với chính sách hỗ trợ vận chuyển miễn phí trước đây".

Theo dữ liệu từ Hãng Metric công bố, tổng doanh số của 5 sàn thương mại điện tử hàng đầu tại Việt Nam (Shopee, Lazada, TikTok Shop, Tiki và Sendo) năm vừa qua đạt 318.900 tỉ đồng, tăng hơn 37% so với năm liền trước. Tuy nhiên, có tới 165.000 shop phải rời khỏi sàn. Nguyên nhân được Metric đưa ra là trong đó có nhiều nhà bán hàng nhỏ lẻ không đủ sức chống đỡ.

Việc tăng phí sàn thương mại điện tử không chỉ gây khó khăn cho nhà bán hàng mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến người tiêu dùng. Giá cả hàng hóa tăng cao sẽ khiến người tiêu dùng phải thắt chặt chi tiêu, đặc biệt là trong bối cảnh kinh tế hiện nay.

Là người thường xuyên mua sắm online, từ đồ mỹ phẩm, quần áo, giày dép cho đến nước rửa chén, bột giặt… chị Thu Trà, sinh sống tại quận Đống Đa, Hà Nội đều đặt mua trên các sàn thương mại điện tử. Chị là khách quen của Shopee vì luôn mua được nhiều sản phẩm với giá mềm hơn so với mua sắm trực tiếp ngoài cửa hàng. Do vậy, trước thông tin, một số sàn thương mại điện tử sẽ tăng phí từ ngày 1.4 khiến chị băn khoăn không biết rằng khi phí sàn tăng có thể người bán hàng sẽ điều chỉnh tăng giá sản phẩm hay không:

"Hầu như tuần nào mình cũng đặt mua từ 1 - 2 đơn hàng, những đợt giảm giá thì mua nhiều hơn. Bên cạnh giá cả rẻ hơn khi mua ngoài cửa hàng, mình còn có thể áp thêm mã giảm giá, hay miễn phí vận chuyển nên giá càng ưu đãi hơn. Việc một số sàn thương mại điện tử sắp tới sẽ tăng phí thì mình nghĩ điều này đồng nghĩa với việc mình không còn mua được sản phẩm với gía mềm nữa. Vì vậy, khi mua sắm online mình sẽ phải cân đo đong đếm và cân nhắc kỹ lưỡng hơn so với lúc trước".

Việc tăng phí phải đi đôi với nâng cao chất lượng dịch vụ

Việc các sàn thương mại điện tử đồng loạt tăng phí gây ra nhiều tranh luận trong cộng đồng kinh doanh trực tuyến. Tuy nhiên, việc tăng phí là điều tất yếu trong sự vận hành của các nền tảng thương mại điện tử. Nguyên tắc của bất kỳ dịch vụ nào trên thị trường đều phải có chi phí, và mức phí này khó có thể cố định theo thời gian mà phải điều chỉnh theo tình hình thị trường.

Ông Nguyễn Quang Đông – CEO LeadsGen Group làm việc trong lĩnh vực thương mại điện tử cho biết thông thường các sàn thương mại điện tử có thể điều chỉnh chính sách của họ, với chính sách về giá có thể là 6 tháng/lần:

"Việc tăng chi phí cố định này sẽ làm chi phí bán hàng của nhà bán tăng lên. Rõ ràng đây là phần chi phí nhà bán phải trả cho nền tảng. Thứ nhất là chi phí bán hàng của nhà bán sẽ tăng lên. Việc người mua có phải đối tượng chịu thiệt hay không hay là phần chi phí đó ai phải gánh chịu thì phụ thuộc phần lớn vào chiến lược bán hàng của nhà bán. Bởi vì có nhiều nhà bán vẫn chấp nhận chịu phí tăng lên để đảm bảo sản phẩm của họ vẫn có sự cạnh tranh về giá trên sàn TMĐT này, và có một số nhà bán cộng phần chi phí đó vào phần người mua phải trả và giá sẽ bị tăng lên. Cái này sẽ phụ thuộc hoàn toàn vào cách thức của nhà bán hàng".

Việc tăng phí sàn thương mại điện tử có thể dẫn đến một số tác động tiêu cực như giá hàng hóa tăng cao, người mua tốn kém hơn và nhu cầu mua sắm giảm sút. Tuy nhiên, nếu phí tăng đi kèm với dịch vụ tốt hơn, trải nghiệm mua sắm thuận lợi hơn, thì những ảnh hưởng tiêu cực này có thể không đáng kể.

Ngược lại, việc tăng phí có thể mang lại những lợi ích nhất định cho các sàn thương mại điện tử. Nguồn thu từ phí có thể được đầu tư vào việc nâng cấp cơ sở hạ tầng, cải thiện chất lượng dịch vụ, tăng cường các chương trình khuyến mãi và hỗ trợ nhà bán hàng. Điều này sẽ góp phần tạo ra một môi trường kinh doanh trực tuyến chuyên nghiệp và hiệu quả hơn.

Theo ông Nguyễn Quang Đông – CEO LeadsGen Group, việc tăng phí như vậy cũng sẽ là cơ hội cho các sàn thương mại điện tử trong nước có lợi thế cạnh tranh để phát triển:

"Với chính sách tăng phí này lên cũng tạo ra hiệu ứng hay hơn. Nó cũng sẽ làm cho các kênh bán khác ở trong nước có cơ hội cạnh tranh tốt hơn với Shopee, Tiktok Shop hay Lazada. Vì trước đây các kênh bán này luôn được biết tới với chính sách bán hàng khá có lợi cho nhà bán và những chính sách có lợi đó đã tạo ra cho họ sự cạnh tranh rất lớn so với kênh bán ở trong nước khác.

Với sự điều chỉnh giá tăng lên như thế này thì các kênh bán khác có cơ hội để cạnh tranh với họ. Mình nghĩ là nó sẽ tạo ra môi trường cạnh tranh và kinh doanh nhiều lựa chọn hơn. Và cuối cùng là cả nhà bán và người mua đều có lợi thôi".

Theo các chuyên gia. việc tăng phí phải đi đôi với nâng cao chất lượng dịch vụ để đảm bảo lợi ích hài hòa giữa các bên liên quan. Các sàn thương mại điện tử cần tính toán kỹ lưỡng mức phí áp dụng hợp lý để giảm bớt gánh nạng chi phí. Đồng thời có chính sách hỗ trợ phù hợp để duy trì hệ sinh thái thương mại điện tử ổn định và công bằng cho cả người bán lẫn người mua./.