Sức sống biên cương: Thị trường Lào - Nhiều tiềm năng cho hàng hóa Việt Nam

Hoạt động xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang Lào đang ngày càng phát triển, mở ra nhiều cơ hội kinh doanh và hợp tác thương mại giữa hai nước. Và có thể nói, với mối quan hệ hữu nghị truyền thống lâu đời, sự tin tưởng của người tiêu dùng và những nỗ lực cải thiện thủ tục từ các cơ quan chức năng, Lào đang trở thành điểm đến hấp dẫn cho các doanh nghiệp Việt.

Xuất nhập khẩu Việt Nam sang Lào tăng vọt nửa đầu năm 2025

Theo số liệu thống kê, 5 tháng đầu năm 2025, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam với Lào đạt 1,6 tỷ USD, tăng 100,4% so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Lào đạt 583,3 triệu USD, tăng 144,7% so với cùng kỳ năm 2024. Kết quả này có sự đóng góp quan trọng của các doanh nghiệp Việt Nam đang đầu tư, kinh doanh tại Lào.

Riêng tại Cửa khẩu Quốc tế Lao Bảo, tỉnh Quảng Trị, trong 6 tháng đầu năm 2025, hoạt động xuất khẩu từ Việt Nam qua Lào diễn ra sôi động. Số phương tiện xuất nhập cảnh qua cửa khẩu này lên đến 130.963 lượt, tăng 19,3%; số lượng khách xuất, nhập cảnh đạt 364.844 lượt, tăng 25,17 %, số tờ khai xuất nhập khẩu đạt, 5.988 tờ, tăng 26,3%.

Kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 333,05 triệu USD, tăng 17,25%, với trọng lượng hàng hóa xuất nhập khẩu đạt 580,61 nghìn tấn. Có 256 doanh nghiệp của Việt Nam đã tham gia hoạt động xuất nhập khẩu tại Hải quan cửa khẩu quốc tế Lao Bảo qua Lào và ngược lại.

Ông Trần Thanh Phong, đại diện Công ty TH Tiến Minh tại xã Lao Bảo tỉnh Quảng Trị cho hay, mối quan hệ đặc biệt giữa người Lào và người Việt là một trong những yếu tố quan trọng góp phần vào sự thành công của hoạt động xuất khẩu cho công ty trong thời gian qua. Trung bình mỗi tháng, giá trị xuất khẩu các mặt hàng tiêu dùng như: Áo quần, nông sản, thủy sản sang Lào của đơn vị này ngày càng tăng, lên vài tỷ đồng:

"Người dân Lào ngày càng tin tưởng vào các mặt hàng Việt Nam vì chất lượng hàng hóa ngày càng cao. Chất lượng bằng hoặc cao hơn so với Thái Lan nhưng giá cả lại thấp hơn, nên người dân Lào họ chuộng các sản phẩm Việt Nam.Thứ hai là do mối quan hệ hữu nghị của Việt Nam và Lào từ xưa cho đến giờ ngày càng đi lên nên người dân Lào ưu tiên dùng các mặt hàng có nguồn gốc từ Việt Nam. Hiện tại, các mặt hàng xuất khẩu của đơn vị qua Lào như nước ngọt, nước yến, cà phê và các mặt hàng khác”.

Cũng theo ông Phong, hiện các doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu hàng hóa từ Việt Nam qua Lào qua cửa khẩu quốc tế Lao Bảo, tỉnh Quảng Trị ngày càng nhiều vì thủ tục xuất khẩu ở đây đang được các cơ quan chức năng của Hải quan, Biên phòng tạo điều kiện thực hiện nhanh chóng nên rút ngắn được thời gian, hạn chế tổn thất về hàng hóa, đặc biệt là bảo quản được tươi ngon các mặt hàng như: hải sản, bánh, trái cây…

“Hiện tại, các cơ quan chức năng ở cửa khẩu quốc tế Lao Bảo giúp đỡ rất nhiều đối với các mặt hàng xuất khẩu, đặc biệt là các mặt hàng tiêu dùng. Cơ quan hải quan tạo điều kiện về thủ tục thông quan hàng hóa, tờ khai. Đối mới các mặt hàng này thì xe vào luồng xanh, luồng vàng. Tờ khai miễn kiểm, kiểm tra hồ sơ và sau đó giám sát. Từ đó rút ngắn chi phí, rút ngắn thời gian đi qua”.

Phân luồng xanh, luồng vàng cho hàng xuất khẩu

Ông Ngô Minh Tuấn, Phó đội trưởng Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo - Hải quan vùng IX cho rằng, thị trường Lào hiện đang được các doanh nghiệp Việt Nam quan tâm. Các mặt hàng xuất khẩu sang Lào không chỉ dừng lại ở các mặt hàng bách hóa tổng hợp truyền thống như trước mà ngày càng phong phú. Một số mặt hàng xuất khẩu có số lượng tăng như  vật liệu xây dựng, các mặt hàng cơ khí công nghiệp, lốp cao su, hàng may mặc, phân bón…

Theo số liệu thống kê của Hải quan quốc tế Lao Bảo, trong 6 tháng đầu năm nay, hoạt động xuất nhập khẩu đều tăng. Trong đó, giá trị hàng hóa xuất khẩu tăng 33%, lưu lượng phương tiện xuất khẩu tăng 12%. Mặt hàng chủ yếu là tiêu dùng, may mặc, lốp cao su.

Các cơ quan chức năng tại cửa khẩu quốc tế Lao Bảo đã nỗ lực cùng với doanh nghiệp, tạo mọi điều kiện thông thoáng về mọi mặt để hàng hóa của Việt Nam nhanh chóng được thông quan sang Lào. ông Ngô Minh Tuấn nhấn mạnh:

“Chúng tôi nhận định, trong thời gian tới lượng hàng hóa xuất khẩu Việt Nam sẽ tiếp tục tăng.Chúng tôi luôn quán triệt cán bộ công chức, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho hàng hóa xuất khẩu, đặc biệt ở làn xuất khẩu, chúng tôi tăng cường công tác thu thập thông tin, đánh giá rủi ro và các lô hàng xuất phân vào luồng xanh, luồng vàng và rất hạn chế luồng đỏ. Vì vậy hàng hóa qua cửa khẩu chỉ kiểm tra hồ sơ giảm chi phí cho doanh nghiệp”

Hội chợ thương mại Việt – Lào 2025 diễn ra từ ngày 17-21/7 với quy mô hơn 200 gian hàng tiêu chuẩn. Phát biểu tại Lễ khai mạc, Bộ trưởng Bộ Công thương Lào Malaythong Kommasith cho biết:

“Hội chợ năm nay được tổ chức quy mô, hàng hóa đa dạng và phong phú đã cho thấy ngày càng có nhiều doanh nghiệp của Việt Nam và Lào quan tâm tới thương mại của hai nước. Thông qua hội chợ, doanh nghiệp hai nước sẽ có cơ hội giao lưu, tìm kiếm cơ hội đầu tư và ký kết nhiều hợp đồng hợp tác kinh doanh, góp phần tăng kim ngạch thương mại giữa hai nước Lào và Việt Nam”. 

Về đầu tư, đến nay, doanh nghiệp Việt Nam đã đầu tư tại Lào 267 dự án với tổng vốn đăng ký là 5,7 tỷ USD; vốn thực hiện đạt khoảng 2,8 tỷ USD. Các doanh nghiệp Việt có xu hướng đầu tư tăng trở lại vào thị trường Lào. Nhiều dự án đầu tư của doanh nghiệp Việt Nam tại Lào hoạt động hiệu quả, đóng góp tích cực trong phát triển kinh tế - xã hội, tạo việc làm và nâng cao thu nhập cho hàng nghìn lao động, bổ sung nguồn thu ngân sách cho Lào, đóng góp gần 160 triệu USD cho công tác an sinh xã hội.

Toàn tuyến biên giới Việt Nam - Lào có 9 cửa khẩu quốc tế, 6 cửa khẩu chính, 18 cửa khẩu phụ cùng 27 lối mở và thành lập 9 Khu kinh tế cửa khẩu…

Theo Cục Xúc tiến thương mại, Lào luôn được đánh giá là cửa ngõ quan trọng để doanh nghiệp Việt phát triển vào thị trường ASEAN. Trong giai đoạn hội nhập quốc tế sâu rộng như hiện nay, mối quan hệ trong lĩnh vực công nghiệp, thương mại và đầu tư giữa hai nước hết sức quan trọng và cần phát huy.

Theo đó, trong thời gian tới, doanh nghiệp Việt Nam cần đẩy mạnh, tận dụng tối đa nguồn lực, tài sản lớn về mối quan hệ đặc biệt giữa hai nước và sự tin tưởng của người tiêu dùng Lào đối với hàng hóa chúng ta. Cùng với đó, phải nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ, đẩy mạnh hoạt động xúc tiến thương mại và quảng bá sản phẩm, cũng như phát triển các kênh phân phối hiệu quả để đưa hàng hóa Việt Nam đến tay người tiêu dùng Lào một cách thuận tiện và nhanh chóng.

Cơ hội lớn cho doanh nghiệp Việt khi đầu tư tại Lào

Việt Nam và Lào là hai quốc gia là có đường biên giới khoảng 2500 km2. Nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã đầu tư nhà máy sản xuất tại Lào, nhiều sản phẩm của Lào đã được xuất khẩu qua Việt Nam đến các cảng hoặc cửa khẩu Lao Bảo, Cầu Treo và qua đó có thể tiếp cận tới các thị trường thế giới.

Việt Nam không chỉ là thị trường xuất khẩu lớn nhất mà còn là “người bạn đường” trong chiến lược phát triển của Lào. Mối quan hệ đặc biệt Việt- Lào có tiềm năng lớn để trở thành hình mẫu hợp tác thương mại nội khối ASEAN

VOV Giao thông đã có cuộc trao đổi với ông Trịnh Bá Ninh, Nguyên Phó tổng biên tập báo Nông nghiệp về vấn đề này:

PV: Thưa ông, ông đánh giá như thế nào về tiềm năng xuất nhập khẩu các mặt hàng nông sản của Việt Nam sang thị trường Lào và ngược lại?

Ông Trịnh Bá Ninh: Năm 2024 là năm thị trường Lào lần đầu tiên có kim ngạch xuất nhập khẩu của hai nước đã vượt đến 2,2 tỷ USD. Năm 2023, ở dưới mức đó, năm 2024 đột phá lên 2,2 tỷ USD. Trong đó, các mặt hàng xuất nhập khẩu từ Việt Nam sang Lào và ngược lại chủ yếu là những mặt hàng cao su, ngô, sắn và rau của quả chủ yếu nhập khẩu từ Lào, để bù đắp lại cho những nhà máy vào thời vụ. Đặc biệt, đối với cao su, lượng đưa về Việt Nam tương đối lớn.

Hiện nay, Việt Nam vẫn chủ yếu  xuất khẩu sang Lào, nhập khẩu ít - gọi là nhập siêu. Hiện có nhiều doanh nghiệp Việt Nam đang đầu tư tại Lào nên có nhiều sản phẩm do các doanh nghiệp Việt Nam sản xuất tại Lào, đưa về Việt Nam. Trong 2,2 tỷ USD xuất nhập khẩu, riêng Việt Nam nhập khẩu từ Lào là khoảng trên 1,5 tỷ USD.

Các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam chủ yếu sang Lào là: thức ăn chăn nuôi, phân bón, thiết bị máy, dược phẩm, thiết bị y tế, các máy nông cụ. Còn các mặt hàng nhập khẩu là phân bón, quặng và chủ yếu là những nguyên liệu thô, đa số là đã được tinh chế để phục vụ trực tiếp cho cho cư dân ở bên Lào.

Đó là những dấu hiệu rất tích cực. Việt Nam và Lào là hai quốc gia có đường biên giới khoảng 2.500 km2. Tập quán canh tác, đời sống gần giống nhau và có sự tương đồng văn hóa.

Hiện nay, hệ thống đường giao thông của Lào và hạ tầng logistic rất tốt với hệ thống đường cao tốc, Lào đang kêu gọi nhiều doanh nghiệp đầu tư cho nên có nhiều cơ hội giao thương giữa Việt Nam và Lào.

PV: Vậy, Việt Nam cần làm gì để thúc đẩy các hoạt động xuất khẩu hàng hóa, nhất là nông sản và thị trường Lào?

Ông Trịnh Bá Ninh: Thực ra trong xuất nhập khẩu nông sản, yếu tố đầu tiên xét đến là hoạt động marketing, hội chợ. Vừa qua, tại Lào đang diễn ra Hội chợ Vietnam Expo Lào năm 2025 diễn ra từ ngày 17/7 đến ngày 21/7. Năm nay, Việt Nam có 250 gian hàng của các doanh nghiệp Việt. Năm 2024, sau thành công của Expo Lào - Việt, Bộ Công thương mở tiếp hội chợ năm 2025 và người ta được đánh giá một cách rất tích cực.

Thứ hai, hiện nay Lào đang mời gọi rất nhiều các đối tác vào đầu tư như Thái Lan, Trung Quốc, Việt Nam. Hiện nay chúng ta đã đầu tư sang Lào. Nếu tính tổng đầu tư của Việt Nam ra nước ngoài, đầu tư Việt Nam vào Lào cao nhất, đạt khoảng 5,7 tỷ USD. Thị trường Lào còn nhiều dư địa cho nên chúng ta có thể đầu tư sang đó để đưa các sản phẩm nông nghiệp, nông sản về trong nước.

Nông sản hiện nay đưa về trong nước sẽ có những lợi thế. Một là bù đắp những thiếu hụt về mặt thời vụ, cho các nhà máy. Ví dụ như  vùng Trung Lào hoặc vùng Tây Bắc của Lào phát triển cao su rất  tốt. Họ đã có nhà máy sơ chế, sau khi sơ chế, đưa các mặt hàng về trong nước hoặc là đưa ra các cảng để xuất khẩu.

Hiện nay, Lào đang khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào Lào để phát triển nông nghiệp và Việt Nam cũng hưởng ứng điều đó. Mấy năm trở lại đây, nhiều doanh nghiệp Việt đã sang Lào đầu tư phát triển chanh dây, chuối, sầu riêng, cao su, ngô và một số cây trồng khác để  lấy nguyên liệu bù đắp cho thiếu hụt của các của các nhà máy hiện nay ở trong nước hiện nay.

PV: Vâng, xin cảm ơn ông!

Theo số liệu Cục Hải quan vùng IX, trong 6 tháng của năm 2025, doanh nghiệp Việt Nam đã mở 20.930 tờ khai  tại 3 cửa khẩu quốc tế Lao Bảo, La Lay và Cha Lo của tỉnh Quảng Trị ; trọng lượng hàng hóa đạt 3,023 nghìn tấn xuất qua Lào, tổng kim ngạch xuất khẩu đạt 1.115 triệu USD.