Sốt xuất huyết chưa vào mùa, nhiều trẻ đã nguy kịch phải lọc máu

Năm 2025 được dự báo là năm chu kỳ quay trở lại của bệnh sốt xuất huyết. Một số tỉnh, thành phía Nam đã bắt đầu ghi nhận sự gia tăng số ca mắc.

Đáng chú ý, gần đây nhiều trẻ bị sốt xuất huyết trở nặng, nhập viện trong tình trạng sốc, nguy kịch, phải tiến hành lọc máu. Các chuyên gia dự báo năm nay, bệnh có thể diễn tiến phức tạp hơn so với năm 2022.

Có mặt tại Khoa Hồi sức tích cực (ICU), Bệnh viện Nhi đồng 1, TP.HCM, VOV Giao thông ghi nhận có ba bệnh nhi đang phải thở máy trong tình trạng hôn mê do sốc sốt xuất huyết nặng.

PGS.TS Phạm Văn Quang, Trưởng khoa Hồi sức tích cực, cho biết: đơn vị đã bắt đầu tiếp nhận lác đác các ca sốc sốt xuất huyết từ tháng 4 và 5. Riêng trong 2–3 tuần gần đây, ngày nào khoa cũng tiếp nhận ca nặng. Trường hợp đặc biệt nhất là một bệnh nhi 12 tuổi, quê Trà Vinh, được chuyển viện lên trong tình trạng nguy kịch. Chỉ cần chậm một giờ, bé có thể tử vong ngay trên đường đi cấp cứu.

PGS Quang chia sẻ thêm, để cứu sống bệnh nhi này, các bác sĩ phải huy động nhiều đơn vị máu, dù em bé khi nhập viện gần như đã rơi vào tình trạng “9 phần chết, 1 phần sống”:

“Em bé được đưa vào viện khoảng 19 giờ tối thứ Bảy vừa rồi, tức ngày 14/6, trong tình trạng suy hô hấp, trụy tim mạch, đi tiêu ra máu ồ ạt. Dung tích hồng cầu (HCT) lúc đó chỉ còn 16%, có lúc tụt xuống 10%, bé mất máu nghiêm trọng. Lập tức bác sĩ truyền dịch chống sốc, huy động máu và các chế phẩm máu để truyền. Tuy nhiên, máu vừa truyền vào lại tiếp tục bị mất ra. Suốt cả đêm, các bác sĩ làm việc không ngừng; đến sáng, tổng thể tích máu truyền lên tới 10 lít…”

Rất may, sau nỗ lực cứu chữa, bệnh nhi đã qua cơn nguy kịch và bắt đầu tập ăn trở lại từ ngày 20/6. Ngoài bé 12 tuổi, còn hai bệnh nhi nặng khác đang điều trị tại khoa, hiện vẫn phải thở máy và được theo dõi tích cực.

Tại hành lang Khoa Sốt xuất huyết, hình ảnh các phụ huynh túc trực bên giường bệnh với vẻ mặt lo âu hiện diện khắp nơi. Mỗi khi dịch sốt xuất huyết quay lại theo chu kỳ, nhiều cha mẹ rơi vào tình trạng mất ăn mất ngủ vì con em bị bệnh, đặc biệt là nếu không may chuyển sang sốc nặng:

“Bé sốt hai ngày rồi lại sốt cao lại. Hỏi bác sĩ thì được hướng dẫn vào viện xét nghiệm máu. Kết quả cho thấy bé có dấu hiệu rối loạn đông máu, chảy máu mũi, lừ đừ…”

“Thứ Ba đi học về bị sốt, đưa vào bệnh viện huyện thì chưa phát hiện ra sốt xuất huyết nên chỉ truyền nước. Bé sốt lên 39–40 độ. Thấy không ổn nên chuyển thẳng lên Nhi đồng luôn. Lên đây thử máu thì kết quả là SXH. Nay là ngày thứ 6, bé ổn rồi, chắc mai mốt được về.”

Tương tự, tại Bệnh viện Nhi đồng Thành phố, mỗi ngày trung bình tiếp nhận khoảng 150 bệnh nhi khám ngoại trú và khoảng 10 ca nội trú. Đặc biệt, đa số các ca nặng chuyển lên đều đến từ các tỉnh miền Đông và miền Tây.

Bác sĩ CKII Nguyễn Minh Tiến, Phó giám đốc bệnh viện cho biết: năm 2025 là năm thứ ba kể từ đợt dịch lớn năm 2022 – theo chu kỳ, bệnh sẽ quay lại và có thể diễn biến phức tạp. Để chủ động ứng phó, bệnh viện đã mở khóa tập huấn phòng, chống dịch cho hơn 450 đại biểu từ tuyến y tế cơ sở nhằm giảm tải cho tuyến trên. Bệnh viện cũng đã chuẩn bị đầy đủ thuốc men, vật tư tiêu hao để sẵn sàng đối phó với mọi kịch bản:

“Trong những tuần gần đây, bệnh viện tiếp nhận các ca sốt xuất huyết ở phòng khám cũng như nội trú. Hiện nội trú chỉ có 10 ca, không tăng so với cùng kỳ năm ngoái. Nhóm ngoại trú dao động từ 100–150 ca/ngày. Riêng nhóm bệnh từ tỉnh lên thì thường là ca nặng. Vừa qua có hai ca suy hô hấp nặng phải thở máy, CPAP, nhưng tạm thời các bé đã qua nguy kịch và đang tiến triển tốt”.

Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM (HCDC), từ đầu năm đến hết tuần 23, thành phố đã ghi nhận 8.595 ca sốt xuất huyết Dengue – tăng 131,2% so với cùng kỳ năm 2024 (3.718 ca). Tháng 6 được xác định là thời điểm bắt đầu bùng phát, mở đầu cho mùa dịch cao điểm.

Từ đầu tháng 5 đến giữa tháng 6, TP.HCM ghi nhận 766 trường hợp nhập viện, trong đó có 291 ca nặng (105 ca tại TP, 186 ca từ các tỉnh chuyển đến), tăng 77 trường hợp so với cùng kỳ năm trước.

TP.HCM mới bắt đầu vào mùa mưa, thời tiết nắng nóng xen kẽ mưa thất thường, khiến muỗi và loăng quăng phát sinh mạnh. Người mắc bệnh chính là nguồn lây, nếu không kiểm soát tốt, ca bệnh sẽ tiếp tục gia tăng.

Hiện, Việt Nam đã có vaccine Qdenga phòng sốt xuất huyết, được cấp phép lưu hành bởi Cục Quản lý Dược và đang triển khai tiêm dịch vụ. Ngoài ra, một số vaccine khác trong và ngoài nước cũng đang được nghiên cứu, thử nghiệm. Tuy nhiên, biện pháp phòng bệnh hiệu quả nhất vẫn là diệt muỗi và loăng quăng để ngăn dịch lan rộng trong cộng đồng.

Nếu không làm tốt, chúng ta có nguy cơ lặp lại kịch bản đau lòng như năm 2022 – cả nước ghi nhận hơn 360.000 ca, trong đó 133 trường hợp tử vong. Riêng TP.HCM có 81.000 ca với 25 ca tử vong.