Những yếu tố để doanh nghiệp nhỏ và vừa bứt tốc ngay từ đầu năm

Những câu hỏi như làm sao để tiếp cận vốn dễ dàng hơn; Chuyển đổi số thế nào để giúp doanh nghiệp tăng sức cạnh tranh; Các FTA có thực sự là "đòn bẩy" giúp doanh nghiệp vươn xa;… sẽ được TS Mạc Quốc Anh, Viện trưởng Viện Kinh tế và Phát triển Doanh nghiệp, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa thành phố Hà Nội chia sẻ cụ thể trong cuộc trò chuyện với PV VOV Giao thông.

PV: Thưa ông, nguồn vốn luôn là vấn đề được quan tâm lớn với các doanh nghiệp, và doanh nghiệp nhỏ và vừa đang đối mặt với những khó khăn nào trong việc tiếp cận vốn dịp đầu năm ?

Trong việc tiếp cận các nguồn vốn, chúng tôi cũng được một số các doanh nghiệp thông tin đã gặp một số rào cản. Thứ nhất là hiện nay một số tiêu chuẩn về tín dụng cũng tương đối là cao. Một số các ngân hàng thương mại hay đặt ra các yêu cầu cao về tài sản thế chấp, lịch sử tín dụng rồi báo cáo tài chính minh bạch, trong khi đó thì như chúng ta được biết là nhiều doanh nghiệp nhỏ vừa hiện nay chưa có hệ thống kế toán tài chính chuyên nghiệp.

Vấn đề nữa là trong nhiều lần điều chỉnh thì chúng ta đã biết là Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước cũng yêu cầu các ngân hàng thương mại cắt giảm chi phí vận hành. Để giảm chi phí thì hiện nay một số nơi lãi suất cho vay vẫn ở mức cao so với khả năng của các doanh nghiệp.

Một yếu tố nữa là thời gian xét duyệt ở một số nơi vẫn còn kéo dài vì các quy định xét duyệt vay vốn phức tạp. Một hạn chế nữa mà chúng tôi cũng được biết đó là tiếp cận các nguồn vốn ưu đãi thì mặc dù Chính phủ và các tổ chức tài chính có nhiều chương trình hỗ trợ vốn, nhưng việc tiếp cận vẫn còn hạn chế do các thủ tục còn tương đối là rườm rà và khả năng đáp ứng điều kiện của các cái doanh nghiệp còn khó khăn.

Để giải quyết, một là chúng ta phải thúc đẩy các mô hình tài chính vĩ mô và các quỹ tín dụng dành riêng cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa, đặc biệt là các doanh nghiệp khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo, xây dựng các gói tín dụng linh hoạt hơn, lãi suất ưu đãi hơn, phải có nguồn vốn để hỗ trợ cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa nâng cao được năng lực tài chính, minh bạch về sổ sách để đáp ứng tiêu chuẩn của ngân hàng và nhà đầu tư.

Việc nữa mà chúng tôi mong muốn là tăng cường sự hợp tác công tư trong việc triển khai mô hình bảo lãnh tín dụng để giúp cho doanh nghiệp nhỏ vừa tiếp cận nguồn vốn mà không cần tài sản thế chấp quá lớn.

PV: Vâng, ngoài vốn là nguồn lực từ bên ngoài, thì tiềm lực nội tại của doanh nghiệp cũng cần phải nâng cao nhằm tăng tính cạnh tranh. Ông đánh giá thế nào về vai trò của chuyển đổi số trong việc nâng cao năng suất và khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp nhỏ và vừa?

Vai trò của chuyển đổi số hiện nay đã thể hiện ở nhiều các khía cạnh khác nhau. Việc đầu tiên là tối ưu hóa các quy trình sản xuất kinh doanh. Bởi vì khi mà việc ứng dụng phần mềm quản lý doanh nghiệp rồi tự động hóa sản xuất, doanh nghiệp sẽ giảm được chi phí vận hành và nâng cao hiệu suất. Khi áp dụng chuyển đổi số, nhiều doanh nghiệp có thể mở rộng được thị trường và kênh bán hàng.

Nhiều doanh nghiệp nhỏ vừa thì đang tận dụng các nền tảng thương mại, mạng xã hội để tiếp cận khách hàng không chỉ trong nước mà còn cả nước ngoài nữa. Trong chuyển đổi số thì các doanh nghiệp tận dụng được thì có thể nâng cao được khả năng ra quyết định. Bởi vì khi mà dữ liệu số hóa giúp doanh nghiệp phân tích xu hướng tiêu dùng tối ưu, chuỗi cung ứng và đưa ra chiến lược kinh doanh hiệu quả.

Một điều đặc biệt quan trọng trong vấn đề chuyển đổi số là quản lý kho bãi để tránh hàng tồn dư thì chúng tôi thấy là có nhiều thay đổi trong thời gian vừa qua.

Về mặt khuyến nghị, chúng tôi cũng mong muốn là doanh nghiệp nhỏ và vừa cần đầu tư mạnh mẽ hơn vào phần công nghệ, đặc biệt là ưu tiên số hóa quy trình sản xuất kinh doanh để nâng cao năng suất lao động.

Về phía nhà nước, tôi mong muốn là cần đẩy mạnh chương trình đào tạo kỹ năng số cho chủ doanh nghiệp và nhân viên, tạo ra các hệ sinh thái, chuyển đổi số, kết nối doanh nghiệp từ các nền tảng công nghệ giúp triển khai nhanh chóng và tiết kiệm các chi phí và xây dựng các quỹ hỗ trợ chuyển đổi số để giúp doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn ưu đãi để đầu tư công nghệ.

PV: Ngoài ra, làm sao để doanh nghiệp nhỏ và vừa có thể tận dụng tốt hơn các hiệp định thương mại tự do (FTA) nhằm tăng tốc bứt phá, thưa ông?

Trước hết, chúng ta cần nâng cao chất lượng sản phẩm để đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế. Thị trường lớn như EU, Mỹ và Nhật Bản đặt ra yêu cầu cao về an toàn thực phẩm, lao động và môi trường. Do đó, các doanh nghiệp nhỏ và vừa cần đầu tư vào cải tiến công nghệ, quản trị và chất lượng sản phẩm.

Theo các tiêu chuẩn ISO và GLOBALGAP, khi xây dựng chiến lược xuất khẩu bài bản, doanh nghiệp phải nỗ lực nghiên cứu kỹ lưỡng thị trường, tận dụng ưu đãi thuế quan từ các hiệp định thương mại tự do (FTA) và thiết lập hệ thống phân phối phù hợp. Đồng thời, doanh nghiệp cũng cần chủ động trong việc tìm kiếm thông tin và tư vấn pháp lý. Các cơ quan chức năng và hiệp hội ngành nghề đóng vai trò cầu nối quan trọng, cung cấp thông tin kịp thời về chính sách và quy định của từng thị trường, giúp doanh nghiệp chủ động hơn.

Cuối cùng, tôi nhận thấy cần tăng cường liên kết chuỗi giá trị. Doanh nghiệp nhỏ và vừa có thể tận dụng FTA hiệu quả hơn thông qua việc tham gia vào chuỗi cung ứng của các doanh nghiệp lớn hoặc hợp tác với các đối tác quốc tế để phát triển bền vững.

PV: Xin cảm ơn ông