Nghe lái xe buýt kể về nghề và nỗi lo “cơm áo gạo tiền”

Để hiểu thêm về cuộc sống của những lái xe buýt, phóng viên có cuộc trò chuyện với anh Nguyễn Tuấn Anh, 37 tuổi, lái xe buýt tuyến 52, Xí nghiệp xe buýt Hà Nội.

Chào anh, anh làm công việc lái xe buýt lâu chưa?

Năm nay là năm thứ 4. Đấy là theo ngành buýt thôi. Còn nếu mà theo lái xe thì gần 20 năm rồi.

Tại sao anh lại chuyển sang làm lái xe buýt?

Thực sự anh nói luôn anh chọn xe buýt không phải vì tiền vì lái xe buýt quá là nghèo. Vì anh vướng việc gia đình, phải trông con vào buổi sáng nên anh chỉ có thể chọn lựa xe buýt để làm thôi. Phải trông con, cho con ăn rồi cho con đi lớp, khoảng 9h sáng mới xong hết việc nên anh chọn làm buýt và anh làm ca chiều.

Ca chiều của anh từ mấy giờ?

Nói chung 12h30 là bọn anh nhận ca rồi. Tùy theo nốt. Cho đến khoảng 10h đêm, có hôm thì 10h30 kết thúc.

4 năm làm công việc lái xe buýt, anh thấy quyết định của mình như thế nào?

Làm ngành nghề nào thì nó cũng vất vả, nhưng thực sự là làm nghề lái xe buýt này rất vất vả. Anh nói thật áp lực rất nhiều. Còn quyết định về làm xe buýt này thì anh thấy nó đang giúp anh có thời gian chăm cho gia đình nhiều hơn.

Vậy những áp lực mà anh vừa nhắc tới là gì?

Đối với tất cả các ca, thường thường anh em phải tới rất sớm. Đối với ca sáng, 5 giờ xuất bến thì anh em nhà gần khoảng 4h30 họ đến cũng được nhưng thường phải đến trước 1 tiếng.

Xe thì bây giờ dàn xe chất lượng xuống cấp lắm, hỏng liên tục, nằm ngoài đường liên tục. Anh em phải kiểm tra dầu, mỡ, nước nôi xong xuất bến, có khi chưa đến giờ xuất bến xe đã hỏng rồi. Áp lực về xe cộ, phương tiện rồi là thời gian của anh em phải nói là nó căng lắm.

Còn đối với đường sá giao thông thì em biết đấy là đường xá giao thông của mình cực kỳ phức tạp và áp lực, đặc biệt là lái xe buýt trong nội đô này. Nhiều khi bọn anh toàn bị mang tiếng thôi. Lái xe trong nội đô tốc độ của bọn anh chưa bao giờ quá được khoảng 40 cây. Xe máy thì tạt đầu, các loại xe thì cứ đánh xi nhan, đánh võng rồi đi lang thang trước mặt, mình không thể làm gì được.

Áp lực thiếu giờ, có những ùn tắc cầu, tắc đường hàng tiếng đồng hồ. Bọn anh mà không đuổi giờ, không có chuyến lượt thì bọn anh không có lương. Bọn anh ăn lương theo lượt, ví dụ một lượt của bọn anh nó quy ra tiền, chỉ được 40-50 nghìn/lượt thôi. Nếu bỏ lượt đấy, bọn anh không có lương, không có tiền.

Hành khách thì từ ngày mà xe buýt nội đô có chính sách miễn phí cho hành khách là người lớn tuổi. Từ lúc 5 giờ cho đến lúc 9 giờ bọn anh đóng bến, có chuyến xe 10 giờ đóng bến vẫn có những hành khách rất già đi chơi, họ ngồi có thể là một vòng lên xe cho đến khi hết ca, họ vẫn ngồi. Cứ xuống rồi lại lên.

Hằng ngày lái xe trên đường, anh thấy giao thông Hà Nội hiện nay ra sao?

Lái xe bọn anh cảm nhận rõ nhất, giống như càng mở đường to, nó càng đông và tắc hơn. Ngày trước đường Minh Khai đang làm thì bọn anh chả bao giờ tắc ở Bạch Mai. Bây giờ chiều nào cũng tắc Bạch Mai khoảng 30-40 phút. Các xe đỗ tràn lan mặt đường. Bọn anh không có khoảng trống để bọn anh di chuyển đã tắc, nó lại càng tắc hơn. Thoát chỗ này lại tắc chỗ khác.

Giai đoạn sau dịch thì vắng nhưng thực sự đến giai đoạn này thì lượng người đi xe buýt, anh thấy là quá đông từ người già đến người trẻ mà người già đang chiếm khoảng 60 %, ví dụ vào giờ cao điểm khoảng 40-50 ông thì đến 30 ông là người già.

Từ ngày ra chính sách miễn phí này thì anh thấy có nhiều bất cập trong phương thức di chuyển xe buýt. Mặc dù cứ bảo khuyến khích nhưng khuyến khích ví dụ cán bộ công nhân viên họ di chuyển bằng xe buýt chứ khuyến khích người già đi chơi bằng xe buýt thì chết bọn anh lái xe.

Vậy thu nhập từ nghề lái xe buýt có giúp anh đủ trang trải cuộc sống hay không?

Đối với người lái xe buýt, mặt bằng chung là có Bằng E như bọn anh là bằng cao đấy, thì lương của bọn anh không chuẩn với mặt bằng của xã hội. Một ca lái xe buýt, nếu anh em làm 26 công thì chỉ rơi vào khoảng 9 triệu. Còn bây giờ đang thiếu người thì được làm thêm 4 ngày nghỉ, trừ bảo hiểm còn khoảng 10 triệu.

Tiền ăn của bọn anh thì như thế nào?

Tiền ăn của bọn anh nói thật với em là mới được nâng khoảng 2 tháng nay là từ 15.000 cách đây 15 năm liên tục như thế cho đến nay là thêm 5.000 thành 20.000 cho một suất.

Nói chung là thêm được 150.000, với người ta là 2 lần đi cà phê nhưng đối với người lái xe buýt là rất phấn khởi.

Điều gì khiến anh và các anh em lái xe vẫn bám trụ với nghề?

Thực sự là với anh đang gắn bó với công việc xe buýt nó không có một lý do khác ngoài đang phải là sáng trông con, cho con đi lớp và chiều vợ đón rồi. Tất cả anh em ở đây đều cùng cảnh, đều là những ông làm ca sáng thì chiều phải đón con và những ông làm ca chiều thì sáng phải trông con, gần như thế.

Cũng có những anh em gắn bó lâu năm đấy, họ bậc 4 hoặc 5 nếu nghỉ thì bây giờ mất hết chế độ, hay sắp về hưu thì họ làm chứ còn gần như bây giờ các anh em mới vào làm 1- 2 năm là anh em sau thời gian giãn dịch ra là nghỉ, quay lại với lái xe tour, lái các loại xe du lịch hay chuyển sang Vinbus, nơi mà có thu nhập so với mặt bằng với xe buýt truyền thống đang chênh nhau hơn khoảng 2,5 triệu.  

Vậy anh mong muốn cải thiện gì để giúp anh có thể tiếp tục gắn bó với công việc lái xe buýt này?

Thực ra nếu muốn gắn bó lâu với xe buýt này thì cũng được thôi, nhưng quan trọng là mức thu nhập cho cả lái xe và bán vé cũng phải có sự cải thiện.

Anh em đi làm mong muốn là lương cao, nhưng mà thắc mắc không được nó chỉ có như thế thì bọn anh cũng phải chấp nhận thôi.

Vâng, cảm ơn anh về những chia sẻ.