Sài Gòn sống và yêu: Ghé hiệu ảnh cổ nghe chuyện tháng năm

Ảnh viện của ông Lộc gắn liền với ký ức của người dân Sài Gòn, vẫn duy trì sức sống dù trải qua bao cuộc đổi vần của thời cuộc. 

Sài Gòn – TP.HCM những ngày giữa tháng 3 trời nắng chói. Dòng xe cộ vẫn thế vội vàng vun vút tìm về điểm dừng chân. Người ở Sài Gòn bàn tán nhiều về giá vàng vượt ngưỡng 95, về chuyện tinh giản, sáp nhập, chuyện TP.HCM sắp về chung một nhà với địa phương khác.

Đủ chuyện để lo để nghĩ, để bàn tán xôn xao. Nhưng giữa Sài Gòn buổi hôm nay, cũng có chốn làm người ta tạm quên những nghĩ ngợi, bởi giữa những điều mới là vài chốn cũ mang đậm vẻ bình yên.

Tọa lạc tại số 44, đường Trần Phú, phường 4, quận 5, Ảnh Viện Lộc từ tốn ghi tên mình như một nhân tố lão làng chốn thành đô. Điểm ấn tượng của tiệm ảnh hơn 50 năm giữa Sài Gòn có lẽ là chiếc biển hiệu cũ sờn, minh chứng thời gian cho tiệm ảnh cũ, chốn làm nhiệm vụ lưu giữ thanh xuân của nhiều thế hệ.

Phía sau chiếc biển hiệu cũ, chẳng bất ngờ mấy, trước mắt tôi là một không gian đơn sơ và hoài cổ.

Ở đó có những bức chân dung màu cũ được treo khắp không gian.

Có vài chiếc quạt treo tường, một chiếc bàn nước cũ đựng sẵn ấm trà thơm mời khách.

Có chiếc ghế salon dài nằm xen với vài chiếc ghế nhựa, một tủ kính kiêm quầy lễ tân, những túi giấy nhỏ trắng tinh đựng hình của khách

Toàn cảnh phía ngoài chỉ thế, lân la thêm vài bước chân vào tiệm, trọn tầm mắt tôi là một studio không thể đơn giản hơn, chiếc phông trắng, chiếc ghế ngồi, vài chiếc cà vạt làm đạo cụ và chiếc máy ảnh cũ.

Với tôi, chữ cũ là cách nói ngắn gọn của một hành trình dài, và đa phần là ngạo nghễ, bởi nếu không đã chẳng thể thắng nổi thời gian.

Đang nghĩ ngợi về vẻ thú vị của một tiệm ảnh cũ giữa Sài Gòn mới, dòng suy nghĩ trong tôi bỗng cắt ngang khi chú Lộc và cô Nga (vợ chú) xuất hiện. Sau vài động tác chào hỏi xã giao, tôi may mắn được nghe kỹ hơn về hành trình của tiệm trong nửa thế kỷ qua.

Chú Lộc, 80 tuổi, sinh ra tại Lâm Đồng, gốc Huế. Chú yêu nhiếp ảnh từ thuở thiếu thời.

18 tuổi chú rời Lâm Đồng lên Sài Gỏn - TPHCM lập nghiệp và cả lập gia đình. Chú Lộc kể về những ngày đầu làm thợ ảnh trên đất Sài thành: "Hồi xưa chú làm ở 57 Trần Hưng Đạo, tiệm Hậu, ông đó nổi tiếng, về Việt Nam có đường lối mới, tiệm đó không cách nào không có khách. Ông Hậu đi Pháp rồi chú mới nghỉ".

Chủ tiệm ảnh Hậu rời Việt Nam đến Pháp, chú Lộc thời điểm đó tay nghề cũng đủ vững, năm 1974, ông Lộc quyết định mở một tiệm ảnh riêng lấy tên mình và đặt tại nhà thuê ở số 64 Nguyễn Hoàng (nay là đường Trần Phú quận 5).

Trước khi đất nước thống nhất, ở Sài Gòn có rất nhiều hiệu chụp và rửa ảnh phim. Ảnh Viện Lộc đã từng một thời vang bóng, người đến với tiệm đa tầng lớp, đa cá tính, bao gồm cả những văn nghệ sĩ nổi tiếng, như: Thẩm Thuý Hằng, Bạch Tuyết, nhạc sĩ Hoàng Thi Thơ….Theo lời chú Lộc, bên cạnh năng khiếu thì cái tâm với nghề là điều vô cùng quan trọng.

Chú kể về cách mình hòa hợp với nghề một cách đầy tự hào: "Cái nghề nhiếp ảnh là cái nghề nghệ thuật, mình phải có năng khiếu thì mình làm mới đẹp, đầu óc mình phải có nhiều cách để mình mở ra cái mới. Nghề chú là nghề chân dung, mình chụp mình biết làm sao cho nó đẹp, chứ không phải chụp rồi rọi ra, như vậy thì gọi là nghiệp dư, chụp mình biết chỗ xấu của người ta mình sửa lại, sửa trong cái phim á. Phải biết nhìn, không biết là thua người ta.

Quan trọng là người thợ chụp họ biết nhìn khuôn mặt, mắt lớn mắt nhỏ hay chỗ nào không tròn trịa, mình làm cho nó tròn lại bằng cách lấy tóc che chẳng hạn. Nhưng mà vẫn phải giống, chứ làm đẹp mà khác thì không được".

Trong câu chuyện của chú Lộc và tiệm ảnh cũ, thường trực xuất hiện hình ảnh cô Nga, người vợ tào khan của chú. Chú Lộc kể, cô Nga là lý do chính giữ chú lại mảnh đất Sài Gòn. Tôi may mắn gặp cả chú Lộc, cô Nga, những nhân vật chính tạo nên hình hài của Ảnh Viện Lộc, trong không gian đó tôi cảm nhận được tình yêu của cặp vợ chồng già, họ yêu nhau bất kể năm tháng, và cùng nhau yêu cái nghề cả hai đã chọn.

Cô Nga, với vị trí là chuyện gia trang điểm của tiệm, kể với giọng tự hào: "Khách lại cô làm, mình cũng có khiếu chút, khách vô trang điểm lâu lắm mới làm, chụp lần mười mấy kiểu".

Tiệm ảnh cũ một thời nhộn nhịp người lui kẻ tới, chú Lộc cô Nga có khoảng dài làm việc chẳng ngơi tay, khách từ các nơi đổ về với kỳ vọng thanh xuân được gìn giữ bởi sự tài ba của người thợ nhiếp ảnh:

"Thời kỳ trước hơn bây giờ lắm, hồi xưa chú còn trẻ chú chụp nhiều lắm".

"Khách vô chờ nửa tiếng mới chụp được, giờ thì mình chờ khách, những lúc mấy em nhận bằng tốt nghiệp của trường Y, trường Ngân Hàng, họ đều nhờ mình đến chụp, kẹt lắm phải đóng tiệm để chụp cho họ vì họ cũng là khách quen".

Thời gian trôi kèm những đổi khác, tiệm ảnh cũ vì thế cũng nép về góc nhỏ. Những bức chân dung màu cũ vẫn ngạo nghệ trên những bức tường có màu thời gian. Người chủ tiệm già giờ cũng đôi lúc đắn đo liệu có nên tiếp tục duy trì nơi mình rất gắn bó, nhưng có lẽ cái tình với chốn cũ vẫn giữ người và nghề cận nhau.

Cô Nga khắc khoải: "Nghệ thuật phải làm cho đàng hoàng, tổ đãi, làm nghề khác nhưng phải giữ nghề này, từ covid đến giờ không có khách, tổ cho mình cái nghề mấy chục năm nay không lẽ có chút khó khăn mà mình bỏ, mình đói cũng được miễn là người ta nhớ tiệm mình, mình làm theo tổ dạy mình".

Trong chuyện chú Lộc kể, năng khiếu và tâm huyết với nghề vẫn luôn là chìa khóa chính. Những bức ảnh được nắn nót cân chỉnh từ đầu luôn là sản phẩm hoàn hảo nhất. Tương lai, cái cũ hẳn sẽ phải bị thay thế, sẽ có lúc người ta nuối tiếc về tiệm ảnh một thời vang bóng. Nhưng chắc chắn những giá trị Ảnh Viện Lộc đã để lại cho đất Sài Gòn, thật lâu về sau nữa, vẫn sẽ được nhắc nhớ và truyền tai.  

SỐNG Ở SÀI GÒN: Sài Gòn mùa hoa kèn hồng

Tháng 3 về, nếu Hà Nội trắng tinh màu hoa sưa thì Sài Gòn - TP.HCM dịu dàng hơn bao giờ hết bởi sắc hồng mong manh của hoa kèn hồng. Những con đường tưởng chừng như quen thuộc, giờ đây được phủ lên lớp áo mới, khiến bất cứ ai cũng muốn chậm lại đôi chút để ngắm nhìn, để ghi lại cho mình khoảnh khắc đẹp hiếm hoi giữa phố thị xô bồ. 

Tháng 3 về, là lúc những cơn gió nhẹ nhàng thổi qua những con phố Sài Gòn - TP.HCM. Lúc này, thành phố không còn vội vã, không còn xô bồ như thường ngày. Những tán cây kèn hồng bắt đầu khoe sắc, nở rộ trên khắp các con đường. Hoa kèn hồng, với cánh hoa mềm mại như những chiếc lụa mỏng manh, màu sắc hồng nhạt, như một lời thì thầm yêu thương giữa những con phố tấp nập.

Mỗi năm, khi mùa hoa này đến, không chỉ là dịp để các nhiếp ảnh gia hay những tín đồ yêu hoa tụ hội, mà còn là lúc mọi người tìm về những ký ức đẹp đẽ, những khoảnh khắc bình yên giữa thành phố đông đúc.

Sài Gòn, trong những ngày tháng Ba, như khoác lên mình chiếc áo mới, tươi tắn và đầy sức sống. Những đoạn trên các con đường như Võ Văn Kiệt, Hàm Nghi (quận 1), Điện Biên Phủ (quận Bình Thạnh), Tố Hữu (khu đô thị Thủ Thiêm, TP. Thủ Đức), Trần Quý Kiên hướng vào đảo kim cương lại được nhuộm hồng, rực rỡ bởi hoa kèn hồng.

Những cây hoa này, tuy không lớn, không cao như những cây bằng lăng hay phượng vĩ, nhưng lại có một nét đẹp kiêu sa và dễ mến. Cánh hoa kèn hồng nhỏ bé, mỏng manh nhưng lại mạnh mẽ khoe sắc dưới ánh nắng đầu ngày, trong làn gió của Sài Gòn buổi sáng.

Dưới mỗi tán cây kèn hồng, màu sắc hoa cứ trải dài, phủ kín lối đi. Chúng như những vệt sáng hồng mờ ảo giữa khung cảnh thành phố ồn ào, mang đến một cảm giác nhẹ nhàng, thư giãn, khác hẳn với nhịp sống hối hả thường ngày.

Mỗi bước đi trên con phố ấy như là một hành trình khám phá vẻ đẹp của Sài Gòn không chỉ qua những tòa nhà cao tầng, những dòng xe đông đúc mà còn là những phút giây lắng đọng, mơ màng trong sắc hoa kèn hồng. Mùa hoa kèn hồng, dẫu ngắn ngủi, chỉ khoảng vài tuần, nhưng những ký ức đó lại được lưu giữ mãi mãi, như một dấu ấn trong hành trình yêu thương của mỗi người.

Có lẽ trong những phút giây ấy, Sài Gòn không còn là một thành phố đông đúc nữa, mà trở thành một nơi yên bình, nơi mà chỉ có tình yêu, sự lãng mạn và những cánh hoa bay nhẹ nhàng trong gió.

Mùa hoa kèn hồng, như tất cả các mùa hoa khác, đến rồi đi rất nhanh. Những cánh hoa lặng lẽ rụng xuống, phủ đầy mặt đất, tạo nên một thảm hoa hồng nhạt dưới chân người đi đường. Nhưng dù hoa có tàn, vẻ đẹp của chúng vẫn sẽ được ghi nhớ trong lòng những ai đã một lần dừng lại và chiêm ngưỡng. Trong sự vắng lặng ấy, những ký ức về mùa hoa kèn hồng tháng Ba sẽ luôn hiện hữu trong tâm trí những người yêu Sài Gòn.

Và rồi, vào năm sau, khi mùa hoa trở lại, mọi thứ lại như được hồi sinh. Dưới những tán cây hoa kèn hồng, những câu chuyện tình yêu, những giấc mơ về một tình yêu đẹp vẫn tiếp tục được viết lên. Mùa hoa kèn hồng, dù chỉ kéo dài trong vài tuần, nhưng đã đủ để làm ấm lòng Sài Gòn, để mỗi người dân nơi đây thêm yêu thành phố của mình hơn, yêu những khoảnh khắc yên bình, lãng mạn mà chỉ có thể tìm thấy trong một vài góc phố dịu dàng của thành phố này.  

TIN YÊU

# Theo Phòng CSGT, tính đến ngày 14/3, lực lượng CSGT đã tiếp nhận 6.859 hồ sơ đổi, cấp lại (GPLX) trực tiếp và 2.514 hồ sơ đăng ký qua dịch vụ công. Để tạo điều kiện thuận lợi cho người dân trong việc cấp, đổi GPLX, tiết kiệm thời gian, chi phí đi lại và chờ đợi, từ ngày 17/3, Công an TP.HCM sẽ chính thức triển khai mở rộng công tác cấp, đổi GPLX tại công an 17 phường thuộc các quận, TP.Thủ Đức và công an 5 xã trung tâm thuộc huyện: Bình Chánh, Cần Giờ, Củ Chi, Hóc Môn, Nhà Bè. Trước đó, Phòng CSGT cũng đã hoàn tất công tác tập huấn cấp, đổi GPLX cho công an cấp xã vào ngày 14/3. 

Như vậy, đến nay Công an TP.HCM đã có 25 điểm tiếp nhận hồ sơ đổi, cấp lại GPLX, gồm 22 điểm như trên và 3 điểm tại: Số 252 Lý Chính Thắng (Q.3), số 8 Nguyễn Ảnh Thủ (Q.12) và số 111 Tân Sơn Nhì (Q.Tân Phú). Thời gian làm việc từ thứ hai đến thứ sáu (7 giờ 30 phút - 11 giờ 30 phút, buổi trưa từ 13 giờ 30 phút - 17 giờ) và thứ bảy (7 giờ 30 phút - 11 giờ 30 phút). Khi có nhu cầu đổi, cấp lại GPLX, người dân có thể lựa chọn gửi hồ sơ qua Cổng dịch vụ công quốc gia hoặc đến các điểm nói trên để được giải quyết.

# UBND TPHCM vừa ban hành Quyết định quy định việc ưu tiên đối tượng được thuê nhà ở xã hội do Nhà nước đầu tư xây dựng bằng vốn đầu tư công và các tiêu chuẩn, đối tượng, điều kiện được mua, thuê mua, thuê nhà ở xã hội trên địa bàn.

Theo quyết định, Sở Xây dựng hoặc đơn vị quản lý vận hành nhà ở được UBND Thành phố lựa chọn, lập danh sách thứ tự ưu tiên theo quy định để bố trí cho thuê (không thông qua hình thức bốc thăm) cho đến hết số lượng; trường hợp cùng thứ tự ưu tiên thì lựa chọn theo thứ tự thời điểm nộp hồ sơ; các đối tượng còn lại được lựa chọn theo hình thức bốc thăm (trực tiếp hoặc trực tuyến). Trường hợp đơn vị quản lý vận hành nhà ở thực hiện thì Sở Xây dựng giám sát quá trình bốc thăm, có biên bản kết quả bốc thăm.

# UBND TP.HCM giao các đơn vị xây dựng phương án tổ chức trận địa pháo lễ phục vụ lễ kỷ niệm 50 năm đất nước thống nhất tại công viên bến Bạch Đằng. Nội dung trên được nêu trong thông báo kết luận của Văn phòng UBND TP.HCM truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó chủ tịch UBND TP.HCM Trần Thị Diệu Thúy tại cuộc họp nghe báo cáo tiến độ chuẩn bị của tiểu ban các hoạt động kỷ niệm và các công trình phục vụ 50 năm đất nước thống nhất. Dự kiến, lễ kỷ niệm 50 năm đất nước thống nhất diễn ra sáng 30.4 trên đường Lê Duẩn (Q.1, TP.HCM).

Chương trình lễ kỷ niệm có nhiều nội dung, gồm bắn 21 loạt đại bác trên nền Quốc thiều, không quân bay chào mừng, diễu binh, diễu hành... Vào dịp này, TP.HCM dự kiến bắn pháo hoa tại 7 điểm gồm: khu vực đầu hầm sông Sài Gòn, công viên lịch sử - văn hóa dân tộc (TP.Thủ Đức), khu đền tưởng niệm liệt sĩ Bến Dược (H.Củ Chi), khu tưởng niệm liệt sĩ Ngã Ba Giồng (H.Hóc Môn), khu di tích Láng Le - Bàu Cò (H.Bình Chánh), sân bóng đá H.Cần Giờ và công viên văn hóa Đầm Sen (Q.11).