Gấp rút xây dựng bệnh án điện tử, nâng cao chất lượng chăm sóc người bệnh

Bà Lê Thị Hồng Yến (68 tuổi), có 12 năm điều trị bệnh tim và vừa phẫu thuật cách đây vài tháng, cho biết: từ năm 2018 đến nay, toàn bộ hồ sơ bệnh án của bà được lưu trữ đầy đủ — từ điều trị bảo tồn van tim đến khi có chỉ định phẫu thuật. Nhờ có mã số bệnh nhân, bác sĩ nào khám cũng dễ dàng tra cứu thông tin điều trị trước đó.

“Tháng nào cũng cầm theo đơn thuốc cũ để cập nhật. Vô khám gặp bác sĩ nào cũng theo dõi được hết. Còn hồ sơ thì đợt nằm viện có lưu giữ đầy đủ”.

Ông Lê Đình Doan (53 tuổi), được theo dõi bệnh đái tháo đường gần 5 năm, mỗi lần tái khám chỉ cần mang theo căn cước và thẻ bảo hiểm y tế. Không còn phải mang theo hồ sơ giấy như trước. Quy trình thăm khám, lấy máu xét nghiệm, và nhận thuốc được hoàn tất chỉ trong một buổi sáng.

“Mọi việc rất thuận tiện, mỗi lần đi khám chỉ mang theo căn cước và bảo hiểm y tế, vì trong máy đã lưu sẵn lịch sử khám bệnh rồi”.

Bác sĩ CKII Hoàng Văn Dũng, Phó Giám đốc Bệnh viện TP. Thủ Đức cho biết: Bệnh viện là một trong những đơn vị tiên phong cả nước áp dụng bệnh án điện tử từ năm 2018. Đến nay, hệ thống đã đồng bộ 100% ở các khoa phòng, từ quản lý thông tin người bệnh, hình ảnh y khoa, xét nghiệm, tài chính đến các cảnh báo hỗ trợ trong điều trị.

“Việc thực hiện hồ sơ bệnh án điện tử giúp giảm tới 50% thời gian ghi chép giấy tờ, cải cách thủ tục hành chính, tăng thời gian chăm sóc cho người bệnh và qua đó nâng cao sự hài lòng của người dân. Hiện bệnh viện đang gấp rút rà soát, mua sắm và nâng cấp thiết bị phần cứng, phần mềm để hoàn thiện hệ thống bệnh án điện tử theo đúng tiêu chuẩn của Bộ Y tế”.

Tại Bệnh viện Nhi đồng 1 (TP.HCM), bệnh án điện tử cũng đang được triển khai thử nghiệm ở một số khoa phòng chủ chốt. Theo Thạc sĩ Đặng Thanh Hùng – Trưởng phòng Công nghệ thông tin, đến nay hệ thống đã xây dựng được khoảng 1/3 với kinh phí chưa đến 200 triệu đồng, dự kiến sẽ hoàn thành đúng tiến độ vào tháng 9/2025. Tuy nhiên, khó khăn lớn nhất hiện nay là thiếu nhân lực công nghệ thông tin chất lượng cao do cơ chế lương thưởng của bệnh viện công không đủ sức thu hút kỹ sư giỏi.

Ngoài ra, hai điểm nghẽn lớn hiện nay là hệ thống lưu trữ hình ảnh (RIS/PACS) và hệ thống quản lý xét nghiệm (LIS). Đây đều là các hạng mục phải đấu thầu hoặc phụ thuộc vào nguồn tài trợ nên chưa thể chủ động triển khai đồng bộ.

“Bệnh viện gặp hai khó khăn lớn: Thứ nhất là hệ thống RIS/PACS – liên quan đến chẩn đoán và lưu trữ hình ảnh – không thể tự xây dựng, phải mua từ bên ngoài nên đang tiến hành đấu thầu. Thứ hai là hệ thống LIS do CDC tài trợ nên bệnh viện bị phụ thuộc. Lãnh đạo bệnh viện đang chủ trương hoàn thiện hệ thống này để phục vụ người bệnh sớm nhất”, Thạc sĩ Đặng Thanh Hùng cho biết.

Trong khi đó, Bệnh viện Chợ Rẫy – đơn vị tuyến cuối, hạng đặc biệt ở phía Nam – mỗi năm phát sinh hàng chục nghìn hồ sơ bệnh án, phải thuê kho lưu trữ với chi phí lớn. Thay vì tự xây dựng hệ thống từ đầu, bệnh viện chọn học hỏi mô hình của những đơn vị đi trước để điều chỉnh và triển khai phù hợp.

Theo TS.BS Phạm Thanh Việt – Phó Giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy, hiện bệnh viện gặp rất nhiều khó khăn trong việc chuẩn hóa hệ thống bệnh án điện tử, đặc biệt là về tài chính. Vì trước nay, viện phí chưa tính đến chi phí đầu tư công nghệ thông tin, nên bệnh viện công lập gần như phải tự xoay xở hoặc kêu gọi tài trợ để triển khai:

“Hiện chưa có chuẩn chi tiết về công nghệ thông tin trong bệnh viện. Ví dụ, bệnh viện này cần bao nhiêu máy tính, loại gì – chưa có hướng dẫn cụ thể nên rất khó đưa vào cơ cấu giá viện phí. Thông tư 54 chỉ quy định chung, chưa có tiêu chuẩn cụ thể cho phần cứng, nên chưa thể tính đúng – tính đủ. Khó khăn thứ hai là chưa có danh mục chuẩn hóa thống nhất toàn quốc để vận hành bệnh án điện tử đồng bộ”.

Trước lo ngại của người dân về việc có thể phải "cõng" thêm chi phí công nghệ vào viện phí, các lãnh đạo bệnh viện đều khẳng định: tuy chi phí đầu tư ban đầu lớn, nhưng về lâu dài, bệnh án điện tử giúp tiết kiệm thời gian, giảm áp lực cho nhân viên y tế, tăng hiệu quả điều trị và nâng cao chất lượng dịch vụ.

Với định hướng trong tương lai gần sẽ miễn viện phí cho người dân, việc giảm thủ tục giấy tờ và liên thông dữ liệu y tế là một bước đi tất yếu trong công cuộc chuyển đổi số ngành y – một chủ trương nhân văn, mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho người bệnh.

Theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, đến tháng 9/2025, 100% bệnh viện trên toàn quốc phải hoàn thành bệnh án điện tử và liên thông dữ liệu.

Đây là một chủ trương cần được khẩn trương triển khai, bởi việc kết nối dữ liệu giữa các bệnh viện tuyến huyện, tuyến tỉnh với các bệnh viện tuyến trung ương thuộc Bộ Y tế sẽ giúp tận dụng hồ sơ y tế liên tuyến, từ đó cắt giảm các xét nghiệm không cần thiết cho người dân. Quan trọng hơn, việc này sẽ tiết kiệm thời gian, tạo điều kiện để tập trung nâng cao chất lượng chăm sóc người bệnh.