Doanh nghiệp xuất khẩu nhôm thép ảnh hưởng gì khi Mỹ áp thuế 25%?

Với Việt Nam, dù kim ngạch xuất khẩu nhôm, thép không lớn như Canada, Mexico, Hàn Quốc, Trung Quốc, nhưng cũng không tránh khỏi tác động. Các chuyên gia nhận định thế nào về tác động của sắc lệnh thuế này?

Vừa là thách thức, vừa là cơ hội

Kể từ năm 2018, hầu hết xuất khẩu thép của Việt Nam sang Mỹ đã chịu mức thuế 25% với thép và 10% với nhôm. Nhiều doanh nghiệp cho rằng, khi bị áp thuế cao, tính cạnh tranh của sản phẩm thép nhập khẩu vào Mỹ sẽ giảm sút, khiến doanh thu xuất khẩu sụt giảm đáng kể. Điều này làm cho lợi nhuận của các doanh nghiệp xuất khẩu sẽ bị ảnh hưởng trực tiếp.

Theo ông Đồng Đức Trọng, Phó Tổng Giám đốc công ty TNHH Công Nghiệp Chính Đại, thị trường Mỹ chiếm 10% tổng kim ngạch xuất khẩu của doanh nghiệp. Trước việc Mỹ áp thuế 25%, doanh nghiệp phải lên kế hoạch thích ứng với tình hình thế giới biến động. Mặc dù là thách thức, song cho rằng đây cũng là cơ hội để doanh nghiệp tập trung vào những sản phẩm có giá trị hơn, chất lượng hơn, nhằm đáp ứng được thị trường quốc tế đối với các sản phẩm thép.

"Chúng tôi đang làm việc với bộ phận pháp chế ở bên Mỹ và ở Việt Nam để đánh giá xem các mã HsCode nào sẽ bị ảnh hưởng. Qua việc này cũng là cơ hội mới cho chúng tôi, thay vì dành nhiều thời gian vào những sản phẩm thô thì chúng ta tập trung vào những sản phẩm có giá trị cao và những sản phẩm có giá trị hoàn thiện cho khách hàng quốc tế", ông Đồng Đức Trọng cho biết.

Đặc biệt với các doanh nghiệp xuất khẩu mặt hàng nhôm đang chịu mức thuế 10% thì từ ngày 4/3 tới sẽ chịu mức thuế 25% khi nhập khẩu vào thị trường Mỹ. Ông Trương Hoàng Nam, Giám đốc Công ty cổ phần EuroHa cho biết, là doanh nghiệp sản xuất các sản phẩm nhôm lớn, chuyên xuất khẩu sang các thị trường như Mỹ, Liên minh Châu Âu và châu Á, trong đó Mỹ hiện là thị trường xuất khẩu lớn nhất của doanh nghiệp. Riêng các sản phẩm nhôm xuất khẩu sang Mỹ mỗi năm là hơn 7 triệu USD. Thông tin Mỹ sẽ áp thuế 25% cho nhôm, thép nhập khẩu- khiến doanh nghiệp rất lo lắng.

Ông Trương Hoàng Nam bày tỏ: "Hiện tại chúng tôi đang làm việc với Hiệp hội nhôm Việt Nam và Cục Phòng vệ thương mại và cũng thông báo lại cho bên Mỹ; hiện cả hai bên đều đang lắng nghe để chờ đợi những thông tin mới. Theo dự đoán việc áp mức thuế 25% này sẽ tác động đến sản lượng về nhôm thanh định hình giảm còn khoảng 30%."

Theo chuyên gia kinh tế - PGS.TS Đinh Trọng Thịnh, việc Mỹ áp thuế suất 25% với mặt hàng nhôm thép thì các doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam có cả mặt lợi và bất lợi. Rõ ràng thép Việt nhập khẩu vào Mỹ trong thời gian qua đã bị đánh thuế 25% do đó chúng ta vẫn không bị tăng thêm thuế. Trong khi nhiều quốc gia khác như EU, Canada, Mexico đang có thuế suất thấp hơn mức 25%  thì sau ngày 4/3 tới, khả năng cạnh tranh của họ tương đối giảm thấp đi so với khả năng cạnh tranh của thép Việt Nam.

Như vậy các doanh nghiệp thép Việt có điều kiện tăng khả năng cạnh tranh, tăng khả năng xuất khẩu vào thị trường Mỹ khi mà thuế về thép của chúng ta vẫn chịu 25%. Còn đối với mặt hàng nhôm, chuyên gia kinh tế Đinh Trọng Thịnh phân tích thêm:

"Đối với mặt hàng nhôm thì chúng ta cũng biết rằng hiện Việt Nam đang chịu thuế 10% và tới đây chúng ta phải chịu thuế 25%, tức là cao hơn hiện nay 15%. Nhưng trong thực tế thì đối với nhôm thì việc tăng thuế này không phải quá khó khăn khi chúng ta so sánh một cách tương đối các mặt hàng nhôm trên thị trường Mỹ đều chịu thuế suất 25% thì có nghĩa là chúng ta có mức tăng không quá lớn để tác động quá nhiều đến mặt hàng này. Như vậy chúng ta cũng có khó khăn do thuế đánh cao, giá bán của chúng ta sẽ có khó khăn hơn, cao hơn và từ đó khó tiêu thụ hơn. Nhưng nếu xét về năng lực cạnh tranh thì chúng ta không quá lo ngại".

Cần chủ động ứng phó

Ông Dương Đức Quang – Phó Tổng giám đốc Sở giao dịch hàng hoá Việt Nam MXV nhận định Mỹ là thị trường quan trọng trong xuất, nhập khẩu nhôm, thép trên thế giới. Thay đổi mức thuế quan tại Mỹ sẽ xảy ra hiệu ứng domino trong toàn chuỗi cung ứng thép toàn cầu, và chắc chắn Việt Nam không nằm ngoại lệ. Tuy nhiên, kể cả trong kịch bản xấu nhất, thị trường vẫn đủ để hấp thụ nguồn cung thép, không đẩy giá thép xuống sâu. Do đó, các doanh nghiệp không cần quá quan ngại mà nên chủ động ứng phó bằng cách:

"Các doanh nghiệp không cần quá quan ngại trong vấn đề này. Thay vào đó nên chủ động tăng cường năng lực nội tại, như đổi mới phương thức sản xuất, quy trình… cho ra những sản phẩm cao cấp, tiết kiệm chi phí để tăng biên lợi nhuận. Lúc đó, tôi cho rằng nếu Mỹ có áp thuế cao, thì thép Việt vẫn có dễ dàng tìm kiếm bạn hàng khác, mà ko quá phụ thuộc vào thị trường Mỹ.

Ngoài ra, các doanh nghiệp phải chủ động và phối hợp với cơ quan quản lý nhà nước, thương vụ Việt Nam tại nước ngoài, Đại sứ quán, các tổ chức quốc tế, các nhà nhập khẩu để nắm bắt tình hình và thông tin, diễn biến của thị trường. Hiện nay, MXV cũng cập nhật thường xuyên diễn biến giá, thị trường giao dịch hàng hóa thế giới thông qua cổng thông tin cho các nhà đầu tư. Thông thường diễn biến giá hàng hóa trên thị trường phái sinh thường rất nhạy cảm, phản ánh chính xác diễn biến của thị trường".

Bên cạnh đó, chuyên gia kinh tế - PGS.TS Đinh Trọng Thịnh cho rằng cần đa dạng hoá thị trường xuất khẩu và cần có sự kết hợp để đẩy mạnh tiêu thụ trong nước:

"Thứ nhất là thực hiện đa dạng hoá thị trường xuất khẩu sắt, nhôm, thép không chỉ vào Mỹ mà vào các quốc gia khác trên thế giới nữa, đặc biệt là các quốc gia chúng ta đã ký Hiệp định thương mại tự do để tận dụng ưu đãi về thuế quan. Thêm nữa ngành sắt thép cần có sự kết hợp với các ngành nghề khác trong đẩy mạnh tiêu thụ nội địa, tăng cường logictis để giảm thiểu chi phí trong cho hoạt động xuất nhập khẩu."

Theo một số chuyên gia, quyết định áp thuế không loại trừ bất cứ quốc gia nào của ông Trump sẽ mở ra cơ hội mới, tạo ra môi trường cạnh tranh công bằng cho tất cả nhà xuất khẩu thép vào Mỹ. Tuy nhiên, việc áp dụng thuế 25% với thép và nhôm dự kiến sẽ gây ra ảnh hưởng đến kim ngạch xuất khẩu hai mặt hàng này vào Hoa Kỳ trong thời gian tới. Do đó doanh nghiệp Việt cần vạch ra những kịch bản sẵn sàng ứng phó với những thay đổi trên.