Chợ đêm vắng khách

Gần 7 giờ tối tại chợ đêm Hạnh Thông Tây, đường Quang Trung (quận Gò Vấp), khu chợ sầm uất bậc nhất TP.HCM và được xem là thủ phủ của thời trang giá rẻ. Chợ đêm hoạt động tấp nập nhất vào khoảng 18 giờ đến 23 giờ, chủ yếu nhiều mặt hàng thời trang như quần áo, giày dép, phụ kiện…

Tuy nhiên, khác hẳn với sự nhộn nhịp phương tiện ở ngoài đường Quang Trung, bên trong chợ thưa người mua sắm.

Đi sâu vào khu chợ, hàng loạt nhiều kiot bán hàng đã treo bảng cho thuê hoặc sang luôn cả sạp. Dù chỉ mới 7 giờ tối, nhưng nhiều kiot đã đóng cửa. Nhiều cửa hàng treo bảng giảm giá sâu, xả lỗ để thu hút khách hàng. Dọc hai bên khu chợ, nhiều nhân viên bán hàng ngồi bấm điện thoại, thỉnh thoảng có khách ghé ngang qua thì vẫy tay, mời gọi.

Chị Liên, 1 tiểu thương bán quần áo tại chợ đêm Hạnh Thông Tây gần chục năm co biết, lúc mới hết dịch Covid-19 người ta mua sắm nhiều, nhưng càng về sau càng giảm. Có ngày chị dọn hàng ra rồi lại dọn vào mà không bán được đồng nào:

“Có khi 1 ngày không bán được đồng nào luôn, dọn ra rồi lại dọn về, đi về vậy đó, ế xuống hẳn. Với lại từ lúc doanh nghiệp nghỉ thì coi như thất nghiệp nên những công nhân người ta nghỉ thì tiền đâu người ta ăn xài.”.

Bán ngay bên hông chợ đêm Hạnh Thông Tây, ông Nguyễn Văn Dũng phải mất 12 triệu 1 tháng cho tiền thuê mặt bằng ở đây, chưa kể các chi phí phát sinh khác nhưng có ngày không có ai mở hàng. Vợ chồng ông cũng đã từng đóng kiot và treo bảng cho cho thuê hoặc sang lại nhưng không mấy ai quan tâm:

“Tôi thuê mặt bằng đây tháng 12 triệu, chưa có tiền tôi ăn sáng ăn trưa ăn tối, là tiền ăn tôi không có mà tiền công cũng không. Đêm hôm vừa rồi mới bán được cả vốn lẫn lời được 4 trăm rưỡi. So với trước kia thì nếu lượng áo quần tiêu thụ như hiện nay thì giảm hết 70% cho với trước kia”.

Từng là khu mua sắm đêm lớn bậc nhất TP. Thủ Đức nhưng hiện nay chợ đêm Bắc Ninh trên đường Võ Văn Ngân ế khách hẳn. Nếu trước đây khu vực này thường xuyên kẹt xe do người mua ra vào tấp nập thì giờ đây chỉ còn lác đác vài người mua dù chỉ mới gần 20 giờ. Nhiều nhân viên lẫn chủ các kiot ở đây ngồi tán gẫu, bấm điện thoại...hoặc hát karaoke cho hết thời gian.

Có kiot bán thời trang tại chợ đêm này, chị Tuyết cho biết, trước đây, người dân muốn vào các khu chợ mua sắm phải chen chân nhau thì giờ đây đều ế ẩm. Theo chị Tuyết, nguyên nhân 1 phần do ảnh hưởng kinh tế, 1 phần từ việc nhiều người dân dần có thói quen mua online:

“Chợ ế lắm, chợ lúc này bán chua lắm, người ta đi chợ thì tụi em mới bán được, mà giờ người ta không đi chợ tụi em bán khách có nhiêu đâu. Trước kia 10 phần thì giờ 5 phần là nhiều lắm rồi, mở cửa ra rồi bạn hàng chỉ trông mong là mở hàng chưa thôi. Cái mạng online giờ nó mạng quá, giờ mấy shop cũng học để bán thêm.”.

Đi chợ đêm ở một số chợ lớn khác tại TP.HCM như chợ đêm Bến Thành (quận 1), chợ Hồ Thị Kỷ (quận 10), chợ đêm Man Thiện (TP. Thủ Đức)… tuy cuối tuần có đông nhưng không còn cảnh quá tấp nập như thời gian trước đó. Tại chợ Bến Thành, ở các cửa chính Đông - Tây - Nam - Bắc, các gian hàng bán không còn tấp nập, nhộn nhịp.

Nếu không thấy ki ốt sáng đèn, những du khách lần đầu đến TP.HCM sẽ không biết ở đây có chợ đêm. Anh Doãn (1 tiểu thương bán đồ lưu niệm) tại đây cho biết, bây giờ không riêng anh mà tiểu thương khác chỉ mong huề vốn để duy trì công việc. 

Đánh giá về nguyên nhân các chợ đêm, phố ẩm thực đêm ở TP.HCM dần vắng khách, GS.TS Vũ Gia Hiền (Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Văn hoá Du lịch) cho rằng, ngoài nguyên nhân khách quan đến từ vấn đề kinh tế, thì chợ đêm ở TP.HCM chưa có sự độc đáo ngay đến việc đi ăn uống, không có yếu tố đặc sắc.

Do đó, chợ đêm cần phải đáp ứng được nhu cầu khám phá của du khách. Trong khi hiện nay chợ đêm nào cũng giống nhau, như kiểu chợ ăn uống. Đó là chưa kể vấn đề vệ sinh, an ninh, giao thông còn rất sơ sài. Thiếu chỗ giữ xe và nhà vệ sinh công cộng….

“Chợ đêm của chúng ta nó đơn điệu quá, nó ít có những vui chơi giải trí về đêm, ngoài những món ăn rất là sơ sài, còn vui chơi giải trí về đêm rất là ít. Và vui chơi giải trí về đêm rất là ít như vậy thì thiếu hẳn sản phẩm về đêm. Như vậy thành phố cần có 1 công trình nghiên cứu rất là kỹ lưỡng, đặt hàng cho các nhà khoa học để nghiên cứu sản phẩm du lịch về đêm phục vụ chợ đêm, lúc đó chúng ta mới tìm ra sản phẩm thì mới có hướng đi tiếp tục được”, GS.TS Vũ Gia Hiền cho biết.

Theo Sở Du lịch TP.HCM, du lịch giải trí - ẩm thực - dịch vụ về đêm là một trong 3 nhóm sản phẩm đang được thành phố tập trung phát triển, nâng chất trải nghiệm của du khách.

Tuy nhiên, sự phối hợp đồng bộ giữa chính quyền, đơn vị kinh doanh và người dân còn là một rào cản trong phát triển du lịch đêm. Các doanh nghiệp du lịch cũng chưa sẵn sàng đầu tư thiết kế thêm các sản phẩm để khai thác hiệu quả những tiềm năng này.