Chính sách thuế kiến tạo môi trường kinh doanh lành mạnh

Trong vòng 4 năm từ 2020-2024, tổng thu ngân sách nhà nước vượt chỉ tiêu hơn 940.000 tỷ đồng, chưa kể việc miễn giảm thuế hơn 800.000 tỷ đồng. Con số đáng lưu ý đó được đưa ra tại Hội thảo “Thuế và nền tài chính lành mạnh cho sự phát triển bền vững”.  

Theo Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Thuế Mai Sơn: Trong giai đoạn 2021-2024 ngành Thuế đã thực hiện miễn, giảm, gia hạn cho gần 3,7 triệu lượt người nộp thuế với 8 loại thuế và 36 loại phí. Triển khai thực hiện tốt các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp và người dân thông qua đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, tăng cường số hóa, hiện đại hóa công tác quản lý thu nộp ngân sách. 

Đến nay, có 100% doanh nghiệp tham gia sử dụng dịch vụ khai thuế điện tử, 99% doanh nghiệp đã đăng ký tham gia sử dụng dịch vụ nộp thuế điện tử với cơ quan thuế, 99% doanh nghiệp đang hoạt động tham gia hoàn thuế điện tử; 100% doanh nghiệp, tổ chức tham gia hóa đơn điện tử.

Ông Mai Sơn, Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Thuế cho biết: "Cùng với các nỗ lực trong triển khai các giải pháp hỗ trợ người nộp thuế và mở rộng cơ sở thuế,  Ngành Thuế cũng thực hiện quyết liệt công tác thanh tra, kiểm tra, chống thất thu trên các lĩnh vực còn nhiều dư địa lớn như lĩnh vực khoáng sản, xăng dầu, dịch vụ ăn uống, lưu trú… góp phần tăng thu ngân sách nhà nước, giai đoạn từ năm 2021 đến nay khoảng hơn 41 nghìn tỉ đồng"

Việc ưu đãi hàng trăm nghìn tỉ đồng tiền thuế trong một thời gian ngắn là chưa từng có đối với ngành thuế. Đáng nói, mức tăng trưởng thu ngân sách không đến từ o ép, tận thu mà đến từ việc tăng cường thanh kiểm tra, xử lý nghiêm những vi phạm gian lận trong kê khai thuế, hoàn thuế và mở rộng cơ sở thu thuế. Đơn cử như với việc tham mưu và đề xuất của ngành Tài chính, mức thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu đã được giảm 50% trong năm 2024, dự kiến mức giảm này sẽ tiếp tục duy trì trong năm 2025 cho dù quyết định đó có thể khiến ngân sách hụt thu hơn 44 nghìn tỷ đồng mỗi năm.

Ông Đỗ Văn Bằng – Chủ tịch Hiệp hội vận tải Hà Nội đánh giá chính sách này rất thiết thực với các doanh nghiệp: "Doanh nghiệp được giảm ngay chi phí đầu vào mà chi phí của xăng dầu với một đơn vị kinh doanh vận tải chiếm 30 – 40% tổng doanh thu, đặc biệt đối với lúc kinh doanh khó khăn thì tất cả chi phí đối với doanh nghiệp cũng phải tính toán đến các yếu tố cắt giảm, thậm chí có những đơn vị cắt giảm cả nhân sự nữa. Thế nhưng mà việc cắt giảm được những chi phí đầu vào là yếu tố rất quan trọng giúp doanh nghiệp cố gắng phục hồi"

Bên cạnh đó, ngành Thuế là một trong các cơ quan nhà nước đi đầu trong việc ứng dụng công nghệ thông tin đáp ứng yêu cầu công tác quản lý thuế. Nổi bật như dịch vụ khai thuế điện tử được triển khai từ năm 2009, nộp thuế điện tử năm 2014, hoàn thuế điện tử năm 2017 và tích hợp trên một hệ thống Dịch vụ Thuế điện tử (eTax) từ năm 2018.

Ứng dụng công nghệ trong việc kê khai và đóng thuế được biết đến là E-tex khi được kết nối với mã căn cước công dân hay mã số thuế, mỗi người dân và doanh nghiệp đều có thể dễ dàng tra cứu và thực hiện nghĩa vụ thuế của mình chỉ với một số thao tác đơn giản.

Đầu năm 2025, việc hoàn thuế thu nhập cá nhân có thể được tiến hành tự động ngay trên ứng dụng này. Ông Phạm Tuấn Anh – Trưởng Ban tài chính – kế toán Tổng công ty Viễn thông MobiFone chia sẻ: "Trong quá trình sử dụng E-tax tôi thấy doanh nghiệp rất thuận lợi. Chẳng hạn như phần tờ khai trước đây định kỳ hàng tháng đến ngày cuối tháng thì phải có nhân viên ra đứng xếp hàng đợi nộp. Còn bây giờ cứ đến đúng ngày theo quy định là anh chị em chỉ cần update vào hệ thống, chỉ cần có máy tính và kết nối internet là chúng tôi có thể nộp được. Hai nữa là khi áp dụng E-tex vào thì việc đối chiếu kiểm tra rất dễ hoặc trong quá trình triển khai mà mình cần phải điều chỉnh thì cũng có thể làm tự động"

Tuy nhiên, E-tax chỉ là một phần của bức tranh số hoá, thêm ứng dụng hoá đơn điện tử, Tổng cục thuế hiện đã kết nối hàng loạt thông tin kinh doanh của doanh nghiệp, hộ kinh doanh trên cả nước và các sàn thương mại điện tử. Từ khi ứng dụng hoá đơn điện tử, cơ quan thuế thu về tới hàng tỷ hoá đơn, giảm đáng kể thất thoát thuế từ hàng triệu hộ kinh doanh trên cả nước.

Ông Bùi Thanh Tú – Giám đốc marketing Công ty Du lịch BestPrice cho biết thêm: "Nếu như trước khi áp dụng hoá đơn điện tử thì chúng tôi phải viết hoá đơn trên giấy sau đó phải nhập số liệu bằng tay trên hệ thống. Nhưng từ khi áp dụng hoá đơn điện tử thì công việc đơn giản hơn rất nhiều. Bên cạnh đó cũng giúp khách hàng thuận tiện hơn.

Ví dụ khách hàng chỉ cần đặt hàng dịch vụ và ngay khi kết thúc dịch vụ thì hoá đơn ngay lập tức được gửi về cho khách hàng. Chúng tôi cũng tiết kiệm được thời gian kê khai thuế vào các dịp cuối tháng, cuói quý, cuối năm. Chúng tôi tiết kiệm được diện tích và thời gian lưu trữ hoá đơn".

Tại hội thảo, các ý kiến cho rằng, bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn những tồn tại trong quá trình thực hiện như: quy trình kê khai, nộp thuế hoàn thuế và quyết toán thuế vẫn còn có lúc chậm, gây ra sự tốn kém nhất định về thời gian và chi phí doanh nghiệp.

Ông Hoàng Quang Phòng, Phó chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam cho biết: theo khảo sát mới đây có 31% doanh nghiệp gặp  vướng mắc nhất định trong việc thực hiện thủ tục hành chính về thuế, đặc biệt là các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa. 

Ông Hoàng Quang Phòng kiến nghị cần triển khai chính sách thuế ổn định, đơn giản hóa biểu mẫu kê khai, giảm thiểu các loại thuế, tránh chồng chéo và duy trì sự ổn định trong chính sách để doanh nghiệp an tâm lập kế hoạch dài hạn: "Xây dựng Cổng thông tin thân thiện, tích hợp trí tuệ nhân tạo AI để giải đáp thắc mắc nhanh hơn và cần có  các tài liệu hướng dẫn chi tiết dễ hiểu và thống nhất về việc thực thi các chính sách Thuế tránh tình trạng mỗi nơi áp dụng một cách thiếu thống nhất.

Hỗ trợ doanh nghiệp siêu nhỏ nhỏ và vừa, cần có các chính sách đặc thù như miễn, giảm hỗ trợ đào tạo về tuân thủ thuế hoặc tư vấn trực tiếp; cần duy trì các kỳ đối thoại thường xuyên đối với người nộp thuế và đối với doanh nghiệp để lắng nghe những phản hồi cũng như các vấn đề thực tiễn trong thực thi chính sách".

Tại hội thảo, các chuyên gia, doanh nghiệp cũng đã phân tích những cách thức các chính sách thuế của Việt Nam đã góp phần kiến tạo môi trường kinh doanh lành mạnh, công bằng, hỗ trợ phát triển kinh tế; kết nối cộng đồng doanh nghiệp với cơ quan quản lý thuế; Sự tương tác chặt chẽ giữa doanh nghiệp và cơ quan quản lý là cầu nối quan trọng trong việc xây dựng và hoàn thiện chính sách, đặc biệt với các chính sách thuế./.