Từ xăng khoáng đến xăng sinh học, Việt Nam trên hành trình chuyển dịch năng lượng

Xăng sinh học E10 đang được kỳ vọng là bước tiến mới trong lộ trình phát triển năng lượng xanh tại Việt Nam. Nhưng liệu chúng ta đã thật sự sẵn sàng cho sự chuyển đổi này? Cơ hội, thách thức và kỳ vọng đặt ra là gì?

 

Ảnh nh họa

Xăng E10 - Bước chuyển dịch năng lượng tới Net Zero

Việc chuyển đổi năng lượng theo hướng xanh, sạch không còn là lựa chọn, mà đã trở thành xu thế tất yếu trên phạm vi toàn cầu. Trong xu thế đó, nhiên liệu sinh học – đặc biệt là xăng E10 – đang được Việt Nam xác định là một trong những giải pháp chiến lược, hướng tới mục tiêu kép: phát triển bền vững ngành năng lượng và bảo vệ môi trường.

Tại Hội thảo quốc tế về nhiên liệu sinh học năm 2025, đồng tổ chức bởi Bộ Công Thương và Trung tâm Nhiên liệu xanh toàn cầu, ông Clarence Woo – Giám đốc trung tâm – đã nhấn mạnh ba lợi ích then chốt mà nhiên liệu sinh học mang lại cho Việt Nam:

"Thứ nhất, ethanol là giải pháp có thể thực hiện được tức thời, có thể thực hiện được ngay để giảm phát thải khí nhà kính. Các phân tích cho thấy rằng lượng khí thải giảm đáng kể khi sử dụng xăng ethanol so với nhiên liệu truyền thống. Theo phân tích của hiệp hội xăng dầu Việt Nam đã nhấn mạnh rằng xăng E10 có thể cắt giảm được khoảng 25-30% lượng khí thải thay cho các hoạt động khác.. điều này không chỉ mang lại lợi ích về giảm nhiên liệu truyền thống mà còn cải thiện ngay lập tức chất lượng không khí  và thúc đẩy cộng đồng.

Thứ 2 là lợi ích về mặt an ninh năng lượng, khi tăng lượng ethanol pha trộn, sẽ giảm nhập khẩu nhiên liệu truyền thống, góp phần chủ động cả về nguồn cung và giá năng lượng trước những biến động toàn cầu trong bối cảnh giá dầu thế giới biến động ngày càng phổ biến và tại thời điểm này thì đây cũng không phải là vấn đề nhỏ đâu… "

Trên thực tế, việc phát triển nhiên liệu sinh học tại Việt Nam đã được khởi động từ gần một thập kỷ trước. Xăng E5 – pha 5% ethanol với 95% xăng khoáng – được đưa vào sử dụng từ tháng 12/2015 và trở thành sản phẩm bắt buộc thay thế xăng Ron 92 từ năm 2018.

Từ ngày 1/8/2025, xăng sinh học E10 đã được triển khai thí điểm tại một số thành phố lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và Hải Phòng. Ảnh: Petrolimex

Còn nhiều thách thức cần vượt qua

Tiếp nối lộ trình này, từ ngày 1/8/2025, xăng sinh học E10 đã được triển khai thí điểm tại một số thành phố lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và Hải Phòng. Các doanh nghiệp đầu mối như Petrolimex, PVOIL, Sài Gòn Petro đều ghi nhận tín hiệu tích cực từ người tiêu dùng và đã sẵn sàng cho việc mở rộng phân phối xăng E10 trên toàn quốc từ 01/01/2026.

Ông Lê Trung Hưng - Phó TGĐ Tổng Công ty Dầu Việt Nam (Pvoil) cho biết thêm: "Trong hơn một tháng thí điểm vừa qua thì chất lượng sản phẩm E10 đã được tin dùng trên các địa phương và cũng không có phản ánh về chất lượng. Cho nên rất mong người dân đón nhận và tin dùng sản phẩm này, vì sản phẩm góp phần bảo vệ môi trường theo chính sách của Nhà nước và chất lượng là đảm bảo. Thứ hai là chúng tôi – cùng với các đầu mối khác – đã sẵn sàng cơ sở pha chế, hạ tầng. Do đó, nếu nhận được chỉ đạo sớm thì chúng tôi sẽ chủ động hơn trong triển khai lộ trình này".

Dù ghi nhận sự chuẩn bị tích cực cả về cơ sở pháp lý, hạ tầng và năng lực cung ứng, nhưng theo Bộ trưởng Bộ Công Thương – ông Nguyễn Hồng Diên, để hiện thực hóa mục tiêu thay thế xăng khoáng bằng nhiên liệu sinh học, Việt Nam vẫn còn nhiều thách thức cần vượt qua:

"Tuy nhiên, để hiện thực hóa mục tiêu phát triển nhiên liệu sinh học, tiến tới thay thế hoàn toàn cho xăng khoáng, chúng ta cần vượt qua những thách thức lớn về công nghệ, chính sách và thị trường. Đồng thời, phải nâng cao năng lực sản xuất nhiên liệu sinh học trong nước, vì hiện nay mới chỉ đáp ứng được khoảng 40% nhu cầu. Phần còn lại vẫn phải nhập khẩu từ Mỹ, Brazil và các đối tác quốc tế. Điều này cũng đặt ra yêu cầu cấp bách về mở rộng vùng nguyên liệu, nâng công suất sản xuất ethanol, đồng thời xây dựng cơ chế, chính sách đủ mạnh, khả thi để khuyến khích sản xuất, nhập khẩu và dự trữ chiến lược nguồn nhiên liệu sinh học".

Với xu hướng năng lượng tái tạo ngày càng rõ nét, Việt Nam đang từng bước hoàn thiện hành lang pháp lý và hạ tầng cho nhiên liệu sinh học – trong đó có xăng E10. Đây không chỉ là giải pháp kỹ thuật, mà còn là bước đi chiến lược thể hiện cam kết của Việt Nam trong chuyển dịch năng lượng, giảm phát thải và phát triển kinh tế xanh một cách bền vững./.