Đây cũng là nội dung được bàn thảo tại tọa đàm “Phát triển trung tâm logistics: Kết nối, khơi thông chuỗi cung ứng bền vững” vừa được tổ chức ngày 29/5 với sự tham gia của các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và chuyên gia trong ngành.
Trung tâm logistics – mạch máu của nền kinh tế
Theo bà Đặng Hồng Nhung, đại diện Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), trung tâm logistics đóng vai trò then chốt trong việc tối ưu hóa dòng lưu chuyển hàng hóa, tài chính và thông tin, góp phần tăng hiệu quả cho toàn bộ nền kinh tế. Ngay từ năm 2015, logistics đã được xếp vào nhóm ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện và hưởng nhiều ưu đãi theo quy định pháp luật.
Từ thực tiễn hoạt động, ông Hoàng Đình Kiên – Tổng Giám đốc Công ty CP Tiếp vận Hòa Phát cho rằng, thương mại toàn cầu biến động khiến doanh nghiệp logistics đứng trước áp lực kép: một mặt phải chịu chi phí tăng cao do đứt gãy chuỗi cung ứng, mặt khác lại bị ép giảm giá để cạnh tranh. Trong bối cảnh đó, các trung tâm logistics cần phát huy vai trò là "cầu nối chiến lược", điều tiết luồng hàng, kết nối dịch vụ và giúp doanh nghiệp tối ưu chi phí.
“Chúng tôi rất kỳ vọng các trung tâm logistics sẽ cung cấp dịch vụ toàn trình, từ kho bãi, thông quan đến vận chuyển. Khi đó, doanh nghiệp chỉ cần đến một điểm thay vì phải chạy lòng vòng làm nhiều thủ tục”, ông Kiên chia sẻ.
Hai mô hình trung tâm logistics hiện đại vừa đi vào hoạt động gần đây là Công viên Logistics Viettel Lạng Sơn và Trung tâm Logistics Quốc tế Bắc Giang đang góp phần định hình xu thế phát triển mới.
Theo ông Đào Văn Thuấn, Phó Giám đốc Công viên Logistics Viettel Lạng Sơn, trung tâm này được xây dựng với mục tiêu tăng thị phần xuất nhập khẩu qua cửa khẩu Hữu Nghị, đồng thời tối ưu chi phí vận tải xuyên biên giới Việt – Trung. Giai đoạn 1 đã đưa vào khai thác 58ha với hệ sinh thái logistics khép kín, chiếm khoảng 30–40% lượng hàng hóa xuất khẩu qua cửa khẩu.
Trong khi đó, Trung tâm Logistics Quốc tế Bắc Giang hướng đến mô hình đa phương thức với kết nối đồng thời đường sắt, đường bộ, đường sông và đường hàng không. Theo bà Trương Thị Mùi – Phó Tổng Giám đốc công ty vận hành trung tâm, định hướng của đơn vị là tích hợp các giải pháp logistics xanh, thông nh, từ đó nâng cao chất lượng dịch vụ và tạo nền tảng kết nối mạnh mẽ giữa các doanh nghiệp.
Chính sách phải "mở đường"
Theo các doanh nghiệp, ngoài bài toán đầu tư hạ tầng, công nghệ, nguồn lực, thì rất cần các chính sách ưu đãi cụ thể từ Nhà nước để các trung tâm logistics phát huy hiệu quả. Các kiến nghị được đưa ra gồm: ễn giảm thuế, hỗ trợ mặt bằng, ưu đãi đào tạo nhân lực, đồng thời cho phép trung tâm logistics được kết nối trực tiếp với hệ thống dữ liệu quốc gia để giảm thủ tục, tăng hiệu suất.
Bà Đặng Hồng Nhung cho biết, Bộ Công Thương đang hoàn thiện Chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam giai đoạn 2025 – 2035, tầm nhìn đến 2050. Bộ cũng đang nghiên cứu xây dựng một cơ chế riêng cho trung tâm logistics, trong đó bao gồm tiêu chí, phân loại, định danh và các ưu đãi cụ thể để các địa phương có căn cứ thu hút đầu tư.
Với tầm nhìn xa hơn, đại diện các trung tâm logistics đều kỳ vọng Việt Nam sẽ sớm hình thành một hệ sinh thái logistics toàn diện, nơi các trung tâm có sự phân vai rõ ràng, tránh chồng lắp chức năng, từ đó tạo thành một mạng lưới vận hành thông suốt từ cửa khẩu, cảng biển đến vùng sản xuất và tiêu thụ.
Để làm được điều đó, ngoài sự vào cuộc của cơ quan quản lý, chính quyền địa phương, thì các trung tâm logistics cũng cần chủ động tái cấu trúc, ứng dụng mạnh mẽ chuyển đổi số và chuyển đổi xanh, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao từ thị trường và đối tác quốc tế.