Bớt gánh nặng cho người nộp thuế thu nhập cá nhân
Trong báo cáo đánh giá tác động, Bộ Tài chính cho biết có quan điểm cho rằng biểu thuế hiện hành chưa hợp lý. Bảy bậc thuế là quá nhiều. Việc giãn cách giữa các bậc quá hẹp dẫn đến nhảy bậc thuế khi tổng hợp thu nhập vào năm, làm tăng số thuế phải nộp.
Đề cập đến biểu thuế hiện nay, ông Nguyễn Văn Được, Tổng giám đốc Công ty TNHH Kế toán và Tư vấn Thuế Trọng Tín nêu quan điểm: "Tôi cho rằng hiện nay chúng ta có 7 bậc là khá dày đặc và độ nhảy giữa các bậc cũng chưa khoa học. Cụ thể, các bậc thuế thấp thì có độ nhảy tương đối nhanh, tạo ra áp lực thuế cho những người có thu nhập thấp và trung bình. Ngược lại việc nhảy bậc giữa thu nhập cao thì tương đối hạn chế, dẫn đến hiệu quả thu thuế từ những người có thu nhập cao nhằm mục đích phân phối lại thu nhập thì chúng ta chưa đạt được".
Thạc sĩ, luật sư Nguyễn Đức Nghĩa, Phó Giám đốc Phụ trách pháp lý thuộc Trung tâm Dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa TP.HCM cũng đồng tình cho rằng, mức tính thuế thu nhập cá nhân được phân làm 7 mức là quá dày đặc và chưa phù hợp với thực tế. Theo phân tích của ông Nghĩa, ở bậc 7, với thu nhập trên 80 triệu đồng/tháng trở lên, người dân phải chịu thuế thu nhập cao nhất 35%. Đây là mức thuế rất cao, vì sau khi trừ thuế thu nhập, nguồn thu còn lại phải lo nhiều việc trong cuộc sống:
"Mức thu nhập trên 80 triệu đồng/tháng không phải là quá cao, và khá phổ biến trong thị trường lao động hiện nay. Nhiều doanh nghiệp than phiền là rất khó tuyển lao động chất lượng cao, khi mức tính thuế thu nhập đến 35% càng làm cho việc tuyển dụng khó khăn hơn. Chúng tôi đề nghị khi sửa luật nâng mức chịu thuế thu nhập cao từ 150 triệu đồng/tháng trở lên".
Đồng quan điểm, chuyên gia kinh tế Đinh Trọng Thịnh cho rằng, hiện mức thuế có 7 bậc là quá nhiều và gần nhau, vừa gây phức tạp cho việc tính toán, vừa gây việc chuyển bậc quá gần:
"Hiện mức thuế có 7 bậc, quá nhiều, lắt nhắt, gần nhau, vừa gây phức tạp cho việc tính toán, vừa gây việc chuyển bậc quá gần. Nên giãn ra 4-5 bậc thôi. Và trong xu thế chung của thế giới hiện nay, mức thuế suất cao nhất đang có vấn đề. Các quốc gia xung quanh chúng ta hiện nay chỉ khoảng 22-25%. Còn chúng ta là 35%. Bên cạnh đó là chi phí vãng lai, chi phí dịch vụ không còn phù hợp nữa. Chúng ta nên cân nhắc cho thỏa đáng".
Tạo thuận lợi cho công tác kê khai, nộp thuế
Theo Bộ Tài chính, việc áp dụng thu thuế thu nhập cá nhân theo các mức thuế lũy tiến từng phần được thực hiện phổ biến trên thế giới. Gần đây, một số nước đã giảm bậc thuế trong biểu thuế lũy tiến. Đơn cử, Indonesia có 5 bậc thuế với các mức thuế suất từ 5 - 35%. Philippines cũng có 5 bậc thuế. Malaysia cũng giảm số bậc thuế từ 11 bậc năm 2021 xuống còn 9 bậc từ năm 2024.
Bộ Tài chính diễn giải, Việt Nam có thể giảm số bậc thuế xuống dưới 7 bậc. Cùng với đó xem xét nới rộng khoảng cách thu nhập trong các bậc thuế đảm bảo điều tiết ở mức cao hơn vào những người có thu nhập ở bậc thuế cao. Việc giảm số bậc thuế sẽ tạo thuận lợi cho công tác kê khai, nộp thuế.
Bên cạnh đó, ông Nguyễn Văn Được nêu ý kiến: "Với các bậc thuế thấp, chúng ta cần nới rộng khoảng cách của các bậc ra để người thu nhập thấp với trung bình vẫn giữ 5%. Còn lại với những người thu nhập cao thì chúng ta cần co lại độ nhảy bậc. Tức là những người thu nhập cao thì độ nhảy bậc phải nhanh hơn để đóng phần thuế cao hơn thì sẽ phù hợp hơn".
Cũng theo các chuyên gia, Luật Thuế thu nhập cá nhân đã đi vào cuộc sống 15 năm nay, những quy định về mức chịu thuế đã lạc hậu so với mức trượt giá và tăng lương cơ bản.
Luật sư Phạm Ngọc Hưng, Nguyên Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TP.HCM, Giám đốc Công ty Luật TNHH Phạm Hưng cho rằng: "Mức quy định thuế khởi điểm để tính Thuế Thu nhập cá nhân hiện nay quá thấp, vì hiện nay với mức chịu thuế thu nhập cá nhân thì người dân chưa đủ sống mà phải nộp thuế cái gì? Còn mức giảm trừ gia cảnh với thuế thu nhập cá nhân cũng quá thấp, vì hiện nay, một người sống ở TP.HCM phải nuôi thêm ít nhất 1-2 người, chưa kể nếu có cha, mẹ già. Tôi đề nghị mức tối thiểu để tính thuế thu nhập cá nhân phải nâng cao hơn so với hiện nay".
Nói về về sự bức thiết của việc sửa đổi, bổ sung Luật Thuế thu nhập cá nhân, chuyên gia kinh tế Đinh Trọng Thịnh nêu ý kiến: "Nói đến thuế thu nhập cá nhân đã được ban hành từ năm 2007, đến nay đã khá lâu rồi. Chúng ta vẫn chỉnh sửa gần nhất đến năm 2020. Rõ ràng, rất cần thay đổi, thời gian thay đổi chúng tôi cho rằng cần thay đổi lâu rồi. Trước thu nhập của người dân, các chi phí thực hiện trong xã hội, nhu cầu thay đổi luật về thuế, đặc biệt là mức giảm trừ gia cảnh và mức chi phí cho người phụ thuộc càng bức xúc, khi mức này quá thấp.
Khi thay đổi luật, chúng ta cần thay đổi từ tư duy làm thuế, không phải chỉ sửa đổi một số điều. Có nghĩa chúng ta làm lại toàn bộ từ đầu. Đầu tiên là ngưỡng chịu thuế thu nhập cá nhân, cần xem xét toàn diện từ mức sống trung bình khá từng thời điểm người dân đang sống mới tính thuế".
Nhiều chuyên gia, người dân mong việc sửa đổi, bổ sung Luật Thuế thu nhập cá nhân được đẩy nhanh để người dân không thiệt thòi. Vì so với thực tiễn hiện nay, luật đã quá lạc hậu.