Từ những vụ mâu thuẫn, ẩu đả vì mở nhạc, hát karaoke ồn ào vào giờ nghỉ, đêm khuya trong khu dân cư, lần nữa, người dân rất mong chính quyền mạnh tay xử lý tình trạng ô nhiễm tiếng ồn, trả lại không gian sống bình yên cho người dân.
Lấy lý do kinh doanh, không ít quán nhậu ở TP.HCM phô trương phát nhạc, hát với nhau, dội thẳng vào người đi đường, bất chấp sự kêu than, góp ý từ người dân khu vực.
"Có 2 quán nhậu mở nhạc phục vụ khách với âm lượng rất lớn, một quán hát với nhau, không có làm cách âm, hát từ 3 giờ chiều đến 1-2 giờ sáng, rất phiền hà. Nhà tôi ở đối diện quán, loa cứ chỉ thẳng vào nhà. Chu vi khoảng 200m, hàng xóm, trẻ nhỏ không ai nghỉ ngơi được. Mọi người cùng nhau thưa kiện nhưng chỉ giảm được một thời gian thôi, sau đó lại tái diễn tình trạng”.
Đó là bức xúc của một người dân ở ấp Bình Tân Sơn, xã Tân Xuân (cũ) nay là xã Hóc Môn. Trong khi đó, ở một khu dân cư trên đường Phạm Hùng, ấp 4, phường Chánh Hưng, gây nhức đầu không kém là “khủng bố” karaoke tại gia:
“Gần nhà tôi cũng có trường hợp hàng xóm mở karaoke hát bằng loa thùng rất to. Hàng xóm góp ý nhưng gia đình đó không nghe, thậm chí họ còn gây gỗ, có ý định hành hung người nhắc nhở. Ô nhiễm tiếng ồn trong khu dân cư rất ảnh hưởng đến sức khỏe. 7 giờ trẻ em không thể ngồi vào bàn học vì hàng xóm cứ hát đùng đùng bên tai”.
Theo Thông tư 39/2010 của Bộ Tài Nguyên & môi trường trước đây, về Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về môi trường, giới hạn tối đa cho phép về tiếng ồn tại khu vực thông thường (khu chung cư, nhà ở riêng lẻ nằm cách biệt hoặc liền kề, khách sạn, nhà nghỉ, cơ quan hành chính) là: Từ 6h đến 21h, tối đa là 70dBA (đề-xi-ben A) - tương đương tiếng ồn của một máy hút bụi loại tốt, văn phòng, siêu thị. Từ 21h đến 6h sáng hôm sau, dưới 55dBA - tương đương với tiếng lượng mưa rơi vừa phải, cuộc nói chuyện bình thường. Mức độ tiếng ồn nên được giữ dưới 65dBA vào ban ngày và không vượt quá vượt quá 30dBA vào ban đêm.
Như vậy, việc mở nhạc, hát karaoke vượt ngưỡng cho phép, dù là ban ngày hay ban đêm cũng đều vi phạm quy định, có thể bị xử phạt hành chính với số tiền lên tới 140 triệu đồng đối với tổ chức và 160 triệu đồng đối với cá nhân theo Nghị định 45/2022 của Chính phủ.
Ngoài những quy định, chế tài xử phạt, UBND TP.HCM cũng nhiều lần chỉ đạo khẩn các sở ngành, địa phương trong công tác xử lý tiếng ồn; có đường dây nóng, Zalo, cổng tiếp nhận thông tin 1022. Ông Võ Hồng Lâm, Phó trưởng Phòng Bưu chính Viễn thông, Sở Khoa học và Công Nghệ TPHCM cho biết, tổng đài 1022 là kênh giao tiếp giữa người dân và cơ quan chính quyền.
Thông qua thông tin phản ánh từ người dân, tổng đài 1022 sẽ rà soát lại nội dung để gửi đến cơ quan, sở ngành thẩm quyền có liên quan để xử lý và báo cáo định kỳ hàng tháng đến UBND TP: "Khi có phản ánh, kiến nghị muốn trao đổi với chính quyền, người dân gọi về tổng đài 1022. Đối với tiếng ồn, khi tiếp nhận thông tin của người dân, tổng đài sẽ chuyển về chính quyền địa phương là UBND cấp xã để phối hợp với phòng chuyên môn hoặc công an địa phương để xử lý. Những thông tin phản ánh vấn đề nhạy cảm như hàng xóm đang hát kaoke ồn ào quá, những phản ánh đó của người dân sẽ được bảo mật danh tính".
Dù đã có những quy định lẫn chế tài xử phạt cao nhưng theo luật sư Nguyễn Văn Hậu, Phó Chủ nhiệm Đoàn luật sư TP.HCM, trong thực tế việc xử phạt vẫn còn nhiều khó khăn, bất cập, khiến hành vi vi phạm vẫn còn diễn ra thời gian qua: "Cơ quan chức năng cần phải có thiết bị đo chuyên dụng và người vận hành phải có chứng chỉ để xác định mức ồn thuộc quy chuẩn nào. Hiện nay cấp phường xã không đủ nhân lực và trang thiết bị này. Thứ hai, các vi phạm tiếng ồn thường xảy ra ngoài giờ hành chính, vào ban đêm, ngày nghỉ. Và khi lực lượng chức năng có mặt thì hành vi đó đã chấm dứt hoặc giảm mức độ, gây khó khăn trong việc bắt quả tang để xử lý".
Để xử lý hiệu quả vấn nạn ô nhiễm tiếng ồn, luật sư Nguyễn Văn Hậu cho rằng, vai trò của các cấp chính quyền cơ sở phường, xã là hết sức then chốt: "Vai trò của chính quyền địa phương gồm UBND và công an các xã phường cần thiết lập các kênh tiếp nhận phản ánh như hotline, nhóm zalo, an ninh khu phố... để tiếp nhận và cử lực lượng xuống hiện trường ngay khi có sự việc diễn ra, đặc biệt là sự vào cuộc quyết liệt, không nể nang của chính quyền cơ sở các cấp. Chúng ta cần đơn giản hóa quy trình xử lý như cho phép dùng hình ảnh, video, clip do người dân cung cấp nếu bảo đảm tính xác thực để làm căn cứ xử phạt nguội, thay vì phải bắt quả tang tại trận bằng máy đo chuyên dụng".
Dẹp ô nhiễm tiếng ồn: Cần trách nhiệm cả đôi bên
Từ hàng quán kinh doanh, buôn bán vỉa hè đến công ty, công cộng hay tại gia, những âm thanh chát chúa, những bản karaoke “đinh tai nhức óc” phát ra từ chiếc loa kẹo kéo - Một vấn đề tưởng chừng nhỏ nhưng lại là “hung thần” âm thầm phá hoại cuộc sống yên bình trong dân cư.
Không đơn thuần là sự phiền toái mà còn gây tác hại lâu dài đối với sức khỏe, tinh thần và sinh hoạt của nhiều người. Trong khi gửi đơn “cầu cứu” chính quyền địa phương thì chỉ một thời gian sau “đâu lại vào đấy”. Thế nên mới có chuyện, người gây tiếng ồn thì thản nhiên, còn người bị “tra tấn” thì cam chịu, bởi nếu nhắc nhở, phản ánh, họ sẽ gặp nguy hiểm, nhẹ thì chửi bới, nặng thì xô xác, án mạng.
Nhiều năm qua, câu chuyện ô nhiễm tiếng ồn luôn được đặt ra trong các cuộc họp bàn của ban ngành thành phố. Năm 2021, lãnh đạo UBND TP.HCM từng cụ thể hóa việc xử lý vấn nạn tiếng ồn bằng một đợt cao điểm hành động, vận dụng linh hoạt các quy định chứ không phụ thuộc vào các thiết bị đo lường.
Ngoài ra, theo Nghị định số 45 ban hành ngày 07/7/2022 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường đã đề ra mức phạt rất cao. Dẫu rằng biện pháp chế tài pháp lý không thiếu, song thời gian qua các quyết định xử phạt vi phạm hành chính về tiếng ồn chiếm tỉ lệ rất ít nếu so với các quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong các lĩnh vực khác như giao thông, xây dựng, thuế… Do đó, từ quy định tới hành động thực tế cần được triển khai kiên quyết, nghiêm nh, không nể nang, không khoan nhượng và cũng đừng đổ lỗi cho việc thiếu thiết bị đo lường mà buông lỏng quản lý.
Vấn đề còn lại trách nhiệm của chính quyền cơ sở cần “gần dân, sát dân hơn” trong công tác nắm địa bàn đến từng khu phố, tổ, ấp, phường, xã. Tăng cường giám sát bằng cách lập các kênh tương tác, đường dây nóng phản ánh để kịp thời phát hiện, xử lý hành vi vi phạm tiếng ồn, an ninh trật tự. Tuyên truyền nâng cao ý thức của người dân, cũng như chủ động hòa giải các mâu thuẫn phát sinh trước khi các hành vi leo thang thành bạo lực.
Đồng thời, với một siêu đô thị có tốc độ phát triển nhanh như TPHCM, mức độ ô nhiễm tiếng ồn đang ở mức báo động. Thế nên đã đến lúc cần nghiên cứu việc “cấm” hát karaoke trong khu dân cư hoặc xây dựng các quy chuẩn cách âm tại hộ gia đình nhằm quản lý tiếng ồn một cách nghiêm ngặt hơn.
Ngoài quyết tâm của lực lượng chức năng, thiết nghĩ trách nhiệm, ý thức tự giác của mỗi người dân càng quan trọng. Việc gìn giữ “không gian yên tĩnh” cho người khác vừa góp phần đảm bảo an ninh trật tự cho địa bàn, khu dân cư, cũng là thể hiện sự tôn trọng, lối sống văn nh, “tình làng, nghĩa xóm”, còn hướng đến hình ảnh thành phố văn nh – hiện đại trong mắt bạn bè quốc tế.
Có thể cho thấy, “căn bệnh” ô nhiễm tiếng ồn từ việc hát karaoke, mở nhạc lớn không phải không có cách trị mà vấn đề nằm ở cách trị đó có đủ quyết tâm và kiên trì hay không. Bởi “căn bệnh này” phụ thuộc rất lớn vào ý thức của người dân và việc thực thi pháp luật có thật sự nghiêm nh để tạo tính răn đe. Vì vậy để dẹp nạn “hung thần karaoke” ô nhiễm tiếng ồn, cần lắm trách nhiệm cả đôi bên chính quyền và nhân dân.