Và vấn đề càng “nóng” hơn khi chung cư HH Linh Đàm (phường Hoàng Liệt) thông báo ngừng hoàn toàn việc trông giữ xe máy điện, xe đạp điện ở tầng hầm từ ngày 1/2/2026. Vành đai 1 cấm xe xăng, chung cư cấm xe điện, vậy người dân phải xoay xở thế nào? PV VOV Giao thông có cuộc trao đổi với KTS. Trần Huy Ánh, Ủy viên Thường vụ Hội Kiến trúc sư Hà Nội về vấn đề này.
PV: Ông có đánh giá thế nào về việc Hà Nội hạn chế xe máy xăng theo khung giờ tại vành đai 1 và những lợi ích có thể mang lại?
KTS Trần Huy Ánh: Về mặt chính sách, việc cấm xe máy chạy xăng được thực hiện khá kiên định từ Chính phủ xuống đến địa phương, tức là thành phố của chúng ta.
Việc này từng lắng đi bởi nhiều sự kiện khác nhau, nhưng nay lại một lần nữa được nhắc lại, cho thấy đây là một câu chuyện rất nghiêm túc, và các công dân sử dụng xe máy xăng cần có một kế hoạch để chuẩn bị thích ứng với tình huống này. Có rất nhiều băn khoăn và cũng không ít những khó khăn.
Mục tiêu về môi trường cũng có thể được đặt ra như một mục tiêu khá ôn hòa và là mong muốn. Tuy vậy, tôi cho rằng có lẽ nên đo lường cho nó thật chính xác, tăng tính thuyết phục hơn với mục tiêu về môi trường.
Những tác động khác, tôi cho rằng có cả những yếu tố tái cấu trúc lại tổ chức giao thông trong đô thị. Theo dõi vấn đề này, tôi thấy rằng chúng ta thực sự chưa chuẩn bị cho việc tái cấu trúc này. Khó khăn sẽ đặt lên đôi vai của tất cả những người tham gia giao thông, bởi đi xe hai bánh đang là một giải pháp khi thành phố tắc nghẽn giao thông như hiện tại.
PV: Xe máy xăng sắp bị hạn chế, nhưng một số chung cư ở Hà Nội vừa thông báo sẽ ngừng việc trông giữ xe điện dưới tầng hầm. Theo ông, người dân sẽ thu xếp thế nào?
KTS Trần Huy Ánh: Việc thu xếp tôi cho rằng là điều không thể. Nhất là khi những đám cháy khủng khiếp đã xảy ra ngay cả ở những thành phố có luật lệ về an toàn chặt chẽ, ví dụ như Hồng Kông vừa qua.
Đôi khi chỉ là những tàn thuốc thôi, chưa nói đến những nguyên nhân khác, kể cả chập điện cho đến chuyện dò rỉ xăng dầu. Về lâu dài, để xe máy điện ở dưới tầng hầm cũng là vấn đề đặc biệt quan ngại, không thể chủ quan được, bởi vì sơ suất có thể để lại tác hại lâu dài.
Khó khăn này bao trùm toàn xã hội, bởi vì những thống kê cho thấy chủ yếu chúng ta sử dụng xe máy, dù là xe điện hay xe xăng. Mà giờ xe xăng bị cấm, xe điện lại không có chỗ để. Thách thức này có thể là quá sức đối với tầng lớp thu nhập trung bình, chứ không chỉ là thu nhập thấp. Có thể là chưa đánh giá được hết khi đề xuất một chính sách có tác động lớn đến xã hội như vậy.
PV: Vậy còn với các phương tiện giao thông công cộng?
KTS Trần Huy Ánh: Tàu điện là một viễn cảnh xa vời. Chúng ta đầu tư vào tàu điện rất đắt tiền, rất lâu năm, nhưng tỷ trọng hầu như không đáng kể trong số các cuộc di chuyển. Tỷ trọng này chưa được đến một vài phần trăm, chứ chưa nói đến tỷ trọng mong muốn là hai mươi mấy phần trăm, sau đó là 40% như chúng ta mong muốn.
Nếu nói về xe buýt, chúng ta có thể làm nhanh hơn, nhưng đang thiếu đường cho xe buýt. Vẫn còn một đối tượng là ô tô cá nhân, với số lượng tăng rất nhanh và chiếm đường rất lớn.
Do vậy, với một diện tích giao thông không gia tăng kịp thời, việc triệt thoái ngay một phương tiện năng động như xe máy, cho dù là xe điện hay xe xăng, hay là những phương án của thành phố đưa ra cho đến giờ phút này, tôi chưa nhìn thấy có tính đột phá gì cả, thì tôi chưa hiểu là sắp tới họ có những nội dung gì mới không.
Cho đến giờ phút này, chúng ta có thể nhận diện được phương án đó cũng chưa khả thi cho việc thay đổi phương tiện này.
PV: Theo ông, để tránh gây xáo trộn cho người dân thì cần triển khai thế nào?
KTS Trần Huy Ánh: Về mặt quy trình hành chính, tôi cho rằng việc áp dụng chủ trương này không thể dừng lại được. Tuy nhiên, việc thận trọng hơn là áp dụng theo khung giờ, chúng ta sẽ thấy được tác động của nó ngay tức thời khi triển khai.
Thành phố chúng ta xưa nay, khi thực hiện nhiều công việc, đôi khi không thực hiện những khảo sát. Thường thì lấy mô hình thực thể để đánh giá tác động của chính sách. Lúc đó, chúng ta sẽ có những nhận diện đầy đủ hơn. Thực tiễn sẽ trả lời thuyết phục hơn.
PV: Xin cảm ông!
Liên quan tới việc chung cư HH Linh Đàm thông báo ngừng trông giữ xe điện ở tầng hầm, hôm nay (4/12), lãnh đạo UBND phường Hoàng Liệt cho biết đã yêu cầu ban quản lý chung cư không được từ chối trông giữ xe điện.
Đồng thời, yêu cầu đơn vị quản lý chung cư này tăng cường lực lượng tuần tra, kịp thời phát hiện, xử lý các tình huống, sự cố phát sinh trong quá trình trông giữ xe tại tầng hầm.