Chính sách giảm VAT có ý nghĩa như một “đòn bẩy chi phí”
Không chỉ là bước đi nối dài các gói hỗ trợ tài khóa thời hậu COVID-19, nghị quyết lần này còn có ý nghĩa chiến lược: mở rộng đối tượng áp dụng, đưa thêm các ngành vận tải, logistics và công nghệ thông tin vào diện được giảm thuế – ba lĩnh vực đóng vai trò then chốt trong chuỗi cung ứng và nền kinh tế số.
Việc giảm thuế gián thu – vốn là sắc thuế tác động trực tiếp đến người tiêu dùng cuối cùng – được kỳ vọng sẽ tác động theo cả chiều rộng lẫn chiều sâu: thúc đẩy sức mua trong nước, đồng thời tạo dư địa giảm chi phí cho doanh nghiệp, đặc biệt trong khâu đầu vào.
Trong bối cảnh áp lực chi tiêu ngày càng tăng do giá cả và lãi suất chưa hạ nhiều, người tiêu dùng là nhóm đầu tiên hưởng lợi trực tiếp từ chính sách này. Giảm VAT đồng nghĩa với việc chi phí tiêu dùng hàng ngày có thể giảm, qua đó hỗ trợ tâm lý tiêu dùng vốn đang thận trọng:
"Là người tiêu dùng, tôi thấy rất mừng khi VAT được giảm. Mỗi lần đi siêu thị, hóa đơn có thể chỉ giảm vài chục nghìn, nhưng cộng dồn mỗi tháng cũng thành một khoản đáng kể. Với thu nhập trung bình như tôi, tiết kiệm được khoản nào hay khoản đó".
"Giảm VAT là chính sách thiết thực đối với sinh viên như bọn em. Tiền ăn uống, tiêu dùng hàng tháng đều phụ thuộc vào chi tiêu gia đình. Nếu giá cả giảm xuống chút ít thì giúp giảm áp lực tài chính rất nhiều".
"Tôi là người đi chợ, mua sắm mỗi ngày nên hiểu rõ giá cả thay đổi ra sao. Nếu thuế VAT giảm mà hàng hóa thực sự rẻ hơn thì người tiêu dùng chúng tôi sẽ được lợi. Chỉ mong việc giảm thuế này thực sự đến tay người dân, chứ không bị ‘đội giá’ lên rồi đâu lại vào đấy".
Từ góc nhìn của khối doanh nghiệp sản xuất – xuất khẩu, chính sách giảm VAT có ý nghĩa như một “đòn bẩy chi phí”, đặc biệt trong giai đoạn chi phí đầu vào biến động mạnh. Với việc dịch vụ logistics được đưa vào nhóm giảm thuế, các doanh nghiệp xuất khẩu sẽ giảm được một phần đáng kể chi phí vận chuyển – vốn đang là gánh nặng lớn trong cơ cấu chi phí hiện tại.
Ông Nguyễn Việt Thắng, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Vivatech, chia sẻ thực tế chi phí đầu vào hiện chiếm tới 30–40% giá thành sản phẩm cơ khí mà doanh nghiệp sản xuất cho thị trường trong nước và xuất khẩu:
"Giảm thuế tác động trực tiếp đến đầu vào của chúng tôi ví dụ cái nguyên liệu đầu vào của chúng tôi sẽ được cạnh tranh hơn và chính vì vậy mà cái chi phí sản xuất của chúng tôi sẽ được tối ưu và chúng tôi sẽ có đủ sức cạnh tranh và có sự cạnh tranh tốt hơn trong thời gian tới. Việc này vô cùng quan trọng giữa một thời điểm mà cạnh tranh rất là lớn trong lĩnh vực sản xuất hiện nay".
Trong khi đó, ông Trần Tiến Dũng, Chủ tịch Tập đoàn Macstar, cho rằng việc giảm VAT là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp xoay trở trong bối cảnh xuất khẩu sang Mỹ gặp thách thức kép: vừa đối mặt với áp lực thuế đối ứng, vừa phải gồng mình trước giá vận tải biển tăng cao:
"Hàng mà dồn đi để mà xuất khẩu, để tập trung xuất khẩu trong giai đoạn này tăng rất cao, cố gắng làm sao để cho khách hàng có thể lấy được công sớm nhất, để có thể hoàn thiện việc đóng rút hàng sớm nhất, để hoàn thiện thủ tục xuất khẩu, sẵn sàng xuất khẩu để chờ xếp lên tàu đi xuất sớm nhất".
Cú hích cần thiết để tăng sức mua rộng hơn trong dân cư
Số liệu từ Bộ Tài chính cho thấy, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng 2 tháng đầu năm 2025 đạt hơn 1,1 triệu tỷ đồng, tăng 9,4% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, nếu bóc tách, doanh thu bán lẻ hàng hóa chỉ tăng 8,7% – mức tăng thấp hơn kỳ vọng trong bối cảnh mục tiêu tăng trưởng toàn ngành năm nay là 12%.
Trong khi đó, dịch vụ lưu trú – ăn uống và lữ hành tăng lần lượt 12,5% và 16,4%, phản ánh sự phục hồi thiên lệch ở một số nhóm ngành, thay vì một bức tranh tăng trưởng toàn diện.
Chính vì vậy, chính sách giảm VAT được đánh giá là cú hích cần thiết để tăng sức mua rộng hơn trong dân cư, đặc biệt nhóm hàng hóa thiết yếu – nơi người tiêu dùng vẫn đang cắt giảm mạnh tay. Bà Nguyễn Thị Kim Dung, Giám đốc Siêu thị Co.op Mart Hà Nội, cho biết:
"Việc giảm VAT có tác động lan toả mạnh mẽ đến nền kinh tế vì đây là thuế gián thu, đánh vào hàng tiêu dùng, khi thuế giá trị gia tăng giảm thì giá cả hàng hoá và dịch cũng giảm theo, sẽ kích thích sức mua và tăng trưởng nền kinh tế của nước ta".
Theo Bộ Tài chính, việc tiếp tục giảm thuế VAT sẽ làm giảm thu ngân sách khoảng 39.500 tỷ đồng trong nửa cuối năm 2025 và hơn 82.000 tỷ đồng trong năm 2026. Tuy nhiên, chính sách này được kỳ vọng sẽ tạo hiệu ứng lan tỏa, thúc đẩy tiêu dùng, hỗ trợ sản xuất – kinh doanh, qua đó góp phần đạt mục tiêu tăng trưởng GDP năm nay và các năm tiếp theo./.