Theo đề xuất trong dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) mới nhất, Bộ Tài chính đề xuất nâng ngưỡng doanh thu chịu thuế của hộ, cá nhân kinh doanh từ mức trên 100 triệu đồng/năm hiện nay, lên trên 200 triệu đồng/năm mới phải nộp thuế, áp dụng từ năm 2026.
Một số đại biểu cũng đề xuất thay đổi lại ngưỡng xác định khởi điểm chịu thuế của những người kinh doanh, mức khởi điểm tối thiểu phải là 1,5 tỷ đồng.
Xung quanh nội dung này, PV VOV Giao thông có cuộc trao đổi với bà Đào Thị Xoan, Giám đốc công ty TNHH Dịch vụ tư vấn Khôi Nguyên Hà Nội, đơn vị có nhiều năm kinh nghiệm trong thực hiện dịch vụ thuế cho các các doanh nghiệp và hộ kinh doanh.
PV: Thưa bà, việc đề xuất hộ kinh doanh thu trên 1,5 tỷ/năm mới phải nộp thuế sẽ tác động như thế nào đến nguồn thu ngân sách và mức độ tuân thủ thuế của các nhóm kinh doanh nhỏ lẻ?
Bà Đào Thị Xoan: Nếu nhà nước nâng ngưỡng cho các hộ kinh doanh từ 1-1,5 tỷ đồng/ năm thì khả năng nhà nước sẽ bị thất thu rất nhiều vì đối với hộ kinh doanh. Vừa rồi có doanh thu dưới 1 tỷ chiếm khoảng 60-70% doanh thu hộ kinh doanh của cả nước. Nếu tăng ngưỡng lên thì chắc chắn thất thu. Tôi nghĩ ngưỡng này chỉ vào khoảng 500 triệu sẽ phù hợp vì khi để mức doanh thu đó sẽ phù hợp với hộ kinh doanh nhỏ lẻ, sẽ không nghĩ đến mức trốn thuế.
Nếu để ngưỡng 1,5 tỷ thì những doanh nghiệp có doanh thu cao hơn sẽ tìm cách giảm doanh thu xuống mà không xuất hoá đơn. Tôi cũng không biết nhà nước định quản lý như thế nào khi doanh nghiệp tự thu, tự chi, tự kê khai thì chắc chắn các hộ sẽ kê giảm doanh thu, không kê khai thật và tìm cách để kê khai giảm đi.
PV: Đề xuất phân loại ngưỡng chịu thuế theo từng nhóm hoạt động (dịch vụ, buôn bán, đại lý…) có tạo ra sự công bằng và nh bạch hơn không? Việc áp dụng trên thực tế có gặp khó khăn trong kiểm soát và xác nh doanh thu như thế nào?
Bà Đào Thị Xoan: Mình sẽ đánh giá theo ngưỡng thu nhập bình quân của 1 người. Với khoảng thu nhập đấy, các cá nhân có đủ để trang trải cuộc sống hàng ngày hay không? Nếu như để kiểm soát doanh thu thực tế, mình không phải dùng từ khuyến khích nữa mà phải dùng từ bắt buộc tất cả các hộ kinh doanh phải xuất hoá đơn, xuất hoá đơn giống như đi siêu thị, xuất hoá đơn 100%. Sau đó mình sẽ dựa trên hoá đơn đấy để xác định doanh thu, lúc đó sẽ phân loại lại ngưỡng chịu thuế theo doanh thu cho các hộ.
Ví dụ như mình thấy vừa rồi có đề xuất 500 triệu/năm sẽ hợp lý hơn là 1 tỷ hay 1,5 tỷ/năm. Hiện nay việc này vẫn đang là rất khó vì các hộ kinh doanh vẫn làm truyền thống, ngưởi ta vẫn không biết làm thế nào và lo là không có hoá đơn nhập vào thì xuất hoá đơn bán ra có bị phạt hay không? Mặc dù có hộ kinh doanh khi chúng tôi đi làm họ rất muốn xuất hoá đơn đúng và đủ. Nhưng trong trường hợp họ mua hàng về thì phải lấy hàng của những người tự làm ra, sản phẩm đấy không có hoá đơn chứng từ thì họ cũng sẽ không dám xuất hoá đơn ra. Và Nếu không xuất hoá đơn ra thì là trốn doanh thu rồi.
PV: Vâng. Xin cảm ơn bà.
Đợt sửa đổi luật lần này đang xem xét nâng ngưỡng thu nhập chịu thuế với người làm công ăn lương, do đó, chính sách thuế với hộ, cá nhân kinh doanh cũng cần đảm bảo một mức công bằng với nhóm này. Bộ Tài chính cho biết sẽ tính toán lại ngưỡng doanh thu chịu thuế này để các hộ kinh doanh không cảm thấy bị thiệt thòi hơn so với ngưỡng bắt đầu thu thuế của người làm công ăn lương.