Hà Nội - 02437919191    TP. Hồ Chí Minh - 02839919191    MekongFM - 02838309090
  • Hà Nội - 02437919191   
  • TP. Hồ Chí Minh - 02839919191   
  • MekongFM - 02838309090   

Làm việc từ xa: Phương thức mới, quy định cũ

Phóng viên - 23/11/2021 | 6:45 (GTM + 7)

Không ít đơn vị vẫn lúng túng khi áp dụng quy định cũ cho phương thức làm việc từ xa trong điều kiện “bình thường mới”, gây thiệt thòi cho người lao động; trong khi pháp luật lao động hiện hành chưa thể bao quát những vấn đề phát sinh.

Nghe nội dung chi tiết tại đây:

Xây dựng một nền tảng sáng tạo, hỗ trợ làm việc từ xa đối với các chuyên gia công nghệ ở nước ta không phải bài toán khó; khó nhất là việc thay đổi từ văn hoá làm việc trong khung giờ cứng nhắc sang văn hoá làm việc linh hoạt (Ảnh: AFP)

Hoàng Anh Tú làm việc cho một công ty chứng khoán ở Hà Nội. Hiện tại, công ty áp dụng mô hình 50-50 cho phép một nửa số nhân viên có đầu việc phù hợp được làm việc từ xa.

Dù vậy, theo Anh Tú nếu không được công ty hỗ trợ, không phải ai cũng đủ điều kiện về thiết bị, đường truyền để đảm bảo hiệu quả công việc:

"Việc của bọn em làm trên cơ quan thuận lợi hơn vì có máy tính riêng, dữ liệu để hết trên đấy. Có việc giữa các phòng ban còn chạy qua chạy lại được. Một nửa làm công ty, một nửa làm ở nhà đội ở nhà hay phiền đội trên công ty khi cần lấy dữ liệu".

Trong khi đó, Nguyễn Thùy Linh ở Hà Nội, nhân viên công ty xây dựng nền tảng điện toán đám mây thế hệ mới đã có nhiều năm kinh nghiệm làm việc từ xa tại các doanh nghiệp khác nhau kể rằng: Có công ty thoải mái về thời gian nhưng lại giảm lương hoặc chưa có giải pháp tối ưu về bảo mật dữ liệu:

"Làm online nhiều công ty giảm lương 30-40%, ảnh hưởng đến tâm lý của người lao động. Cũng có thách thức là vấn đề bảo mật. Nhân viên không hiện diện khó quản lý dữ liệu, mất mát, rò rỉ sang bên khác… Cái đấy công ty công nghệ phải sử dụng phần mềm bảo mật gắt gao hơn. Nó vẫn có nguy cơ phải cân nhắc. Chuyển đổi sang mô hình này doanh nghiệp rất đau đầu".

Do ảnh hưởng của dịch COVID-19, không chỉ thị trường lao động tại Việt Nam mới gặp thách thức. Theo số liệu của Tổ chức lao động thế giới, thu nhập trung bình của người làm việc tại nhà ở Anh thấp hơn 13%, ở Hoa Kỳ thấp hơn 22% và con số này ở Argentina, Ấn Độ và Mehico là khoảng 50%. Người lao động gặp khó khăn khi ranh giới giữa làm việc và nghỉ ngơi xóa nhòa, dễ bỏ lỡ nhiều cơ hội.

Bà Khuất Thu Hồng, Viện trưởng Nghiên cứu phát triển xã hội nhận định, làm việc từ xa đặc biệt tạo áp lực cho lao động nữ có con nhỏ. Nếu không thay đổi khâu quản lý, giám sát chưa chắc phương thức này có hiệu quả:

"Chắc chắn có áp lực nhất định chẳng hạn như không phải nhà nào cũng có phòng riêng làm việc, nhà không có máy tính hoặc có một cái trong khi vợ chồng con cái đều phải sử dụng. Chưa kể internet có chỗ tốt có chỗ không. Nhất là phụ nữ nếu có gia đình, con nhỏ phải làm nội trợ, chăm sóc khi làm việc ở nhà không tách biệt giữa chuyên môn và gia đình. Trước đây đi làm 8 tiếng còn tập trung vào công việc giờ mọi thứ cứ trộn lẫn với nhau. Với phụ nữ tác động hơn rất nhiều".

Theo ông Lý Đình Quân, Phó Chủ tịch Hội đồng Cố vấn Khởi nghiệp Đổi mới sáng tạo Quốc gia: Xây dựng một nền tảng sáng tạo, hỗ trợ làm việc từ xa đối với các chuyên gia công nghệ ở nước ta không phải bài toán khó; khó nhất là việc thay đổi từ văn hoá làm việc trong khung giờ cứng nhắc sang văn hoá làm việc linh hoạt:

"Đối với doanh nghiệp vai trò lãnh đạo rất quan trọng. Họ cần có định hướng, sự quyết liệt ứng dụng công nghệ trong hoạt động: bán hàng, marketing, công nghệ thực tế ảo… Để làm việc từ xa cần xây dựng hệ thống quy định, quy trình để nhân viên tuân thủ quy tắc, kỷ luật trong quá trình tương tác trên nền tảng công nghệ.

Người lao động ý thức tự làm việc đảm bảo đúng quy trình, dealine đặt ra. Tinh thần làm việc là thách thức lớn với mô hình làm việc từ xa. Làm sao xây dựng văn hóa làm việc tính chủ động cao vì ít gặp nhau đều là thách thức".

Theo dự báo, làm việc từ xa có thể trở thành xu hướng trong tương lai. Trong khi thực tế, đa phần các cơ quan, doanh nghiệp nước ta vẫn chưa có cơ chế quản lý tinh gọn, vẫn phải “cầm tay chỉ việc” và chưa có phương án tối ưu để công việc đạt hiệu quả nhất nếu không gặp mặt.

Ông Phạm Minh Huân, nguyên Thứ trưởng Bộ LĐTBXH cho rằng xu hướng này sẽ phát triển trong một số ngành nghề nhưng cần có cách quản lý mới:

"Cách quản lý lao động cũng phải khác chứ không phải như truyền thống được. Ở đây quản lý theo việc chứ không quản lý gò bó giờ hành chính như trước đây. Dẫn đến tình trạng đôi lúc cường độ làm việc của người lao động dài hơn, nhiều hơn, năng suất lao động cao hơn nhưng tiền lương không tương xứng.

Xu hướng này sẽ phát triển trong một số ngành nghề. Trước đây các tổ chức đại diện công đoàn nhưng giờ làm việc từ xa các tổ chức đó như thế nào bảo vệ quyền lợi của người lao động. Cơ quan quản lý phải tính toán. Tìm xem mô hình thế giới đang vận dụng như nào để nghiên cứu học hỏi".

Phương thức thay đổi buộc văn hóa làm việc cũng có điều chỉnh nhất định. Nếu vẫn quản lý lao động như cũ sẽ không tận dụng “cơ hội” phương thức mới mang lại, để trôi qua lãng phí. Nhưng không phải nhân viên muốn là đủ mà những người quản lý, điều hành cũng cũng phải tham gia mới có thể tạo thay đổi.

Bên cạnh việc cung cấp chính sách làm việc linh hoạt, cơ quan, doanh nghiệp nên hỗ trợ đào tạo cho nhân viên cách làm việc mới, sử dụng công cụ số hóa, sắp xếp thời gian, quản lý công việc... 

Theo một thống kê gần đây, có đến 71% lãnh đạo cảm thấy khó thích nghi với việc quản lý nhân viên từ xa. Dưới góc nhìn của VOVGT, vai trò lãnh đạo với mỗi cơ quan, doanh nghiệp là rất quan trọng. Muốn thay đổi hệ thống quy định thích nghi với tình hình mới, những người quản lý cần ở tâm thế sẵn sàng đón nhận thử thách, củng cố năng lực ứng biến để có sự đổi mới hiệu quả:

Đổi mới từ tư duy quản lý

Sau hơn một năm làm việc tại nhà vì đại dịch, nhiều nhân viên dễ thích nghi với hoàn cảnh mới đã lười quay trở lại văn phòng và muốn được thêm tự do quản lý công việc, thời gian của mình. Trong khi cấp trên của họ gặp nhiều khó khăn hơn với thử thách “làm sếp từ xa” khi mất đi một phần khả năng kiểm soát.

 Tại Mỹ, có đến 72% nhân sự cấp quản lý cho biết họ thích cấp dưới quay lại văn phòng hơn, theo nghiên cứu công bố hồi tháng 7 của Hiệp hội Quản trị nhân sự Hoa Kỳ. Một tác giả sách viết về làm việc từ xa cũng nhận định: “Quản lý một đội ngũ làm việc từ xa khó hơn khi ở văn phòng. Nó đòi hỏi nhiều bộ kỹ năng mới. Và nhiều người bị ném vào chuyện này mà không có sự chuẩn bị”.

Tại Việt Nam, phương thức làm việc từ xa mới xuất hiện như một giải pháp trong đại dịch và đã gây nhiều lúng túng cho các cấp quản lý. Họ thiếu sự tin cậy hoặc không mấy hài lòng với các nhân viên làm việc từ xa - những người thường rất dễ bị bỏ qua và không được thông tin một cách đầy đủ.

Phong cách giám sát và mệnh lệnh như trước giờ đây không còn thích hợp với các nhân viên làm việc từ xa vốn năng động, linh hoạt. Trong khi pháp luật hiện hành chưa thể bao quát vấn đề phát sinh khi phương thức làm việc mới xuất hiện. Một phần bởi vì bản chất của quy trình pháp lý thường chậm hơn so với các dạng thức mới của việc làm.

Nếu không đổi mới cách quản lý, phương thức làm việc từ xa không những gây xáo trộn mà còn lợi bất cập hại. Và muốn có sự thay đổi thực sự hiệu quả, người làm quản lý cần đổi mới từ tư duy để định hướng và quyết liệt khi đưa ra quyết sách.

Các chuyên gia công nghệ khẳng định tạo nền tảng hỗ trợ quản lý lao động làm việc từ xa không khó, khó nhất là thay đổi văn hóa làm việc. Cần xây dựng chính sách, hệ thống quy định, quy trình quản lý chuẩn xác nhất hiệu quả công việc của các nhân viên làm việc từ xa, chứ không phải đánh giá họ chăm chỉ ra sao, chấp hành đúng giờ giấc làm việc như thế nào.

Mỗi người đều có một khoảng thời gian làm việc hiệu quả khác nhau. Đánh giá tổng thể chỉ có thể dựa trên các kết quả đã thực hiện, vậy nên cần đặt mục tiêu và đề ra yêu cầu rõ ràng. Từ đó tiến hành kiểm tra, đôn đốc để giúp đội ngũ hoàn thành công việc đúng tiến độ và hiệu quả nhất.

Bên cạnh việc cung cấp chính sách làm việc linh hoạt, cơ quan, doanh nghiệp nên hỗ trợ đào tạo cho nhân viên cách làm việc mới, sử dụng công cụ số hóa, sắp xếp thời gian, quản lý công việc... 

Cơ quan quản lý Nhà nước cũng cần có những rà soát, bổ sung các quy định của pháp luật của Luật Lao động để người lao động dù với phương thức làm việc nào cũng được bảo vệ quyền lợi hợp pháp và đảm bảo chế độ lương thưởng phù hợp.

Theo khảo sát "21 xu hướng và tương lai công việc" công bố đầu năm 2021, có đến 48% người lao động cho rằng đại dịch đã đặt ra một cách thức làm việc mới là làm việc từ xa. Khi đã xác định đây không chỉ là giải pháp tạm thời, các cơ quan doanh nghiệp sẽ hướng đến xây dựng văn hóa làm việc mới dù thách thức là không nhỏ./.

Tags:
Ý kiến của bạn
Hà Nội và những 'dòng sông chết'

Hà Nội và những "dòng sông chết"

Nếu tính trên toàn bộ địa bàn Hà Nội, hiện chúng ta đang "sở hữu" 7 dòng sông lớn nhỏ khác nhau. Trong đó chảy qua địa bàn nội thành có các sông như sông Hồng, sông Nhuệ, sông Tô Lịch, Kim Ngưu... Thế nhưng điều đáng nói, trong 4 con sông vừa kể tên, 3 trong số chúng đã... chết, đúng theo nghĩa đen

Nút giao Chùa Bộc - Thái Hà: Gạch đá ngổn ngang, giao thông ùn tắc

Nút giao Chùa Bộc - Thái Hà: Gạch đá ngổn ngang, giao thông ùn tắc

Hiện dự án đầu tư hoàn thiện nút giao thông Chùa Bộc – Thái Hà (quận Đống Đa, Hà Nội) vẫn đang trong quá trình thi công. Thực tế tình hình giao thông tại đây như thế nào? VOV Giao thông đã có dịp trò chuyện với những người tham gia giao thông thường xuyên di chuyển qua khu vực này.

Đừng để BHYT là bánh... vẽ

Đừng để BHYT là bánh... vẽ

Tính đến cuối năm 2023, đã có hơn 90% người dân trên cả nước tham gia Bảo hiểm Y tế (BHYT). Khi nâng mức đóng BHYT của hơn 93 triệu người thì không chỉ cần tăng mức hưởng mà còn cần tăng cả khả năng tiếp cận dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh được BHYT chi trả.

Gói 120.000 tỉ giải ngân chậm: “Miếng bánh” sắp hết hạn mà “tủ kính” lại khó mở

Gói 120.000 tỉ giải ngân chậm: “Miếng bánh” sắp hết hạn mà “tủ kính” lại khó mở

Gói tín dụng 120.000 tỉ đồng từ khi được công bố đã đem lại kỳ vọng giải bài toán nhà ở xã hội một cách bền vững. Tuy nhiên, việc giải ngân rất chậm, nhiều dự án không thể triển khai, người thu nhập thấp vẫn chưa thể chạm vào cơ hội có được nơi an cư.

Lựa chọn SGK: Phát huy sự chủ động của các trường

Lựa chọn SGK: Phát huy sự chủ động của các trường

Các cơ sở giáo dục trên cả nước đang gấp rút lựa chọn SGK năm học 2024-2025 cho học sinh lớp 5, lớp 9 và lớp 12. Quyền chọn SGK được giao cho các trường, làm thế nào để thầy cô phát huy vai trò tự chủ, trách nhiệm, đồng thời hệ thống được kiến thức những năm học trước đó cho học sinh?

Giá hàng hóa nguyên liệu thế giới biến động mạnh

Giá hàng hóa nguyên liệu thế giới biến động mạnh

Số liệu từ Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV) cho thấy, trong tuần giao dịch vừa qua (18 - 22/3), thị trường hàng hóa biến động mạnh. Điều này thể hiện qua sự phân hóa, giằng co rõ rệt trên diễn biến giá của các mặt hàng.

Lãi suất huy động tìm đáy mới

Lãi suất huy động tìm đáy mới

Tính đến tuần cuối tháng 3, mức lãi tiết kiệm 5%/năm đã chính thức biến mất khỏi dải lãi suất các ngân hàng quốc doanh.

// //