Làm khẩu trang từ cây sậy

PV VOV Giao thông đã có dịp gặp gỡ thầy Phạm Trường Long và em Trương Khánh Nhân học sinh lớp 10 Trường THPT chuyên Vị Thanh để hiểu rõ hơn về sáng kiến hữu ích này:

PV: Xin chào Trương Khánh Nhân. Trước hết, xin hỏi Khánh Nhân, từ đâu mình có ý tưởng làm khẩu trang từ cây sậy?

Em Trương Khánh Nhân: Xuất phát từ tình hình dịch bệnh, người ta sử dụng khẩu trang nhiều. Nếu rác khẩu trang để lâu sẽ tạo ra các hạt vi nhựa, vứt cũng không đúng nơi quy định... thì nó ô nhiễm môi trường, nên em muốn tìm một vật liệu gì đó để có thể thay thế vật liệu thông thường vải nhân tạo để nếu người khác vô tình vứt đi thì cũng có khả năng phân hủy trong môi trường tự nhiên.

PV: Xin được hỏi thầy Long điểm khó của ý tưởng này là gì? 

Thầy Phạm Trường Long: Đây là một ý tưởng mới, mọi vấn đề nhóm nghiên cứu phải đọc tài liệu rất kỹ, các em đang là học sinh lớp 10, nên kiến thức đa phần với các em là mới hết. Thứ 2,  đề tài muốn thực hiện khá nhiều vấn đề cần giải quyết. Trong thời gian có hạn thì chọn ra những vấn đề nào cốt lõi nhất thôi, giải quyết cho trọn vẹn. 

PV: Như thầy vừa nói thì kiến thức là điều quan trọng, việc tìm, đọc tài liệu của em như thế nào Nhân?

Em Trương Khánh Nhân: Tụi em làm lần đầu tiên cũng thiếu hụt kiến thức, muốn làm được tụi em cũng phải dành vài tháng để đọc rồi tìm hiểu, sau đó tụi em cũng không khéo tay, làm ra tờ giấy dễ rách, tại vì nó chưa khô, tờ giấy mỏng manh.

PV: Để làm ra khẩu trang thân thiện với môi trường, quy trình thực hiện có mấy phần chính, thưa thầy? 

Thầy Phạm Trường Long: Trong quy trình làm khẩu trang từ cây sậy, các em học sinh đặt ra 4 bước chính. Trong đó phải làm được giấy từ cây sậy, thứ hai làm than hoạt tính từ cây sậy, từ ba là phải triết được chitosan từ vỏ tôm và cái cuối cùng là phải gia công khẩu trang hoàn chỉnh.

Đầu tiên mình phải chặt sậy mình phơi, mình xử lý thô sau đó mình lựa chọn cái nào phù hợp làm than hoạt tính, phần nào làm bột giấy thì mình phải tách riêng ra.

PV: Như thầy Long vừa chia sẻ thì để có được chiếc khẩu trang từ cây sậy thì phải trải qua nhiều công đoạn. Như vậy, thời gian mất bao lâu thầy và để làm khẩu trang thì phải lựa chọn sậy như thế nào?

Thầy Phạm Trường Long: Nếu tính từ giai đoạn đầu đến lúc ngâm cho thân cây sậy rã ra để làm bột giấy chắc mất khoảng 1 tuần.

Hiện nguồn nguyên liệu do cây sậy cũng khá phổ biến nhưng nếu cần sản xuất với số lượng lớn thì chắc cũng cần tìm nguyên liệu, tại vì cây sậy để đáp ứng yêu cầu làm than hoạt tính, thực tế cần độ tuổi, phù hợp mới đảm bảo yêu cầu.

Đây là đề tài học sinh thực hiện, đi tới bước này cũng mừng cho các em rồi, tuy nhiên, thực tế đưa ra ngoài cuộc sống thì cần quá trình nghiên cứu nữa, nhóm cũng đang cố gắng thực hiện, được bước nào hay bước đấy”.

PV: Toàn bộ các công đoạn đều được làm thủ công. Vấn đề để đảm bảo an toàn cho người sử dụng như thế nào?

Thầy Phạm Trường Long: Khi làm ra sản phẩm phải gửi mẫu đi kiểm định ở các Trung tâm có thẩm quyền. Do đó, nếu mẫu chứa các nấm men, nấm mốc hoặc khuẩn hay bất cứ thứ gì thì khi kiểm định sẽ không đạt yêu cầu.

Nhóm nghiên cứu tuy là làm thủ công nhưng vẫn phải đảm bảo các biện pháp an toàn, đặc biệt là nước cũng phải sử dụng nước cất. Khi đóng gói sản phẩm, hút hiếm khí thì cái này chưa thực hiện được, giờ đa phần em chỉ hút chân không thôi.

Ngoài ra cần khử khuẩn bằng tia UV thì càng tốt hơn ,nhưng hiện tại chưa khử khuẩn bằng tia UV”.

PV: Sau hơn 3 tháng, thầy và trò tạo ra khẩu trang than hoạt tính từ cây sậy an toàn. Thời gian tới, sẽ có những cải tiến nào để sản phẩm được hoàn thiện hơn thưa thầy?

Thầy Phạm Trường Long:  Tham gia cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp tỉnh, đề tài được thầy cô đánh giá và góp ý rất nhiều.

Trong đó cũng ghi ba hướng phát triển của đề tài. Thứ nhất, phải cải tiến được mẫu mã bên ngoài của sản phẩm cho bắt mắt hơn, cho nó hiện đại hơn, bây giờ làm theo kiểu thủ công mỹ nghệ đẹp theo hướng khác nhưng muốn làm theo hướng đại trà cần phải hào nhoáng hơn một tý nữa, màu sắc một tý nữa để thu hút người mua,.

Thứ hai, muốn cải tiến về quy trình sản xuất, sản xuất cho ra hàng loạt chứ không phải làm thủ công vì mất thời gian và mất nhiều công sức, đặc biệt làm thủ công giấy, tốn công sức của các em học sinh rất nhiều. Và cải tiến mức độ tiện dụng, tại vì khẩu trang giấy vẫn còn tồn tại trong bản thân nó một số vấn đề mà không so được với vải, nên làm sao khắc phục để tiện lợi hơn nữa đối với người tiêu dùng”.

PV: Có thể thấy, chính sự đam mê, linh động, nhạy bén, chịu khó học hỏi kiến thức đã giúp thầy và trò tạo ra những chiếc khẩu trang than hoạt tính từ cây sậy rất an toàn. Xin chúc thầy Long và Nhân nhiều sức khỏe để và sản phẩm sẽ sớm đến được với tay người tiêu dùng.