Đô thị “bốc hỏa” vì lỗi quy hoạch và kiến trúc?

Phóng viên VOV Giao thông đối thoại với KTS Đinh Đăng Hải - Cán bộ dự án cấp cao - Chương trình Thành phố Sống tốt - Tổ chức HealthBridge Canada về nội dung này.

PV: Theo ông, vấn đề quy hoạch và xây dựng tại các đô thị có đang trở thành yếu tố làm gia tăng nhiệt độ tại các đô thị?

KTS Đinh Đăng Hải: Vấn đề về quy hoạch đô thị và xây dựng đô thị tại các đô thị lớn như Hà Nội và TP. HCM thì chắc chắn là chúng ta chưa có bất cứ một quy hoạch nào thích ứng với biến đổi khí hậu cũng như sự đô thị hóa một cách mạnh mẽ trong thời gian gần đây.

Đương nhiên là công tác xây dựng và phát triển đô thị hóa mạnh mẽ như vậy mà không tính toán đến những điều kiện khí hậu thì sẽ có những ảnh hưởng đến vấn đề biến đổi khí hậu gây ra.

Rất nhiều các nghiên cứu đã chỉ ra rằng khi chúng ta xây dựng quá nhiều các công trình trong đô thị mà không tạo ra những khoảng không gian công cộng thì các khu vực đô thị sẽ nóng, sự giảm nhiệt của nó sẽ rất chậm.

Cứ tưởng tượng như các công trình bê tông và hấp thụ nhiệt, đến buổi chiều thì nó không giải phóng được, bản thân khu vực nhiệt đó sẽ làm cho cả khu vực nóng suốt ngày này qua khác.

Có những đô thị khi dự báo thời tiết đợt nắng nóng, thậm chí nhiệt độ cao hơn, nhưng cảm giác buổi chiều thì vẫn mát hơn so với Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh.

PV: Theo ông, thời gian tới chúng ta cần có quy chuẩn hoặc khuyến cáo như thế nào trong việc xây dựng, quy hoạch đô thị để giảm thiểu hiệu ứng nhà kính và biến đổi khí hậu?

Những quy chuẩn, tiêu chuẩn trong quy hoạch chúng ta cũng không phải không có, nhưng vấn đề thực hành và kiểm soát, thực hiện các quy hoạch khá là yếu.

Có những quy chuẩn rất tốt, ví dụ tiêu chuẩn về không gian công cộng hoặc những quy hoạch đô thị đều có cả, nhưng chúng ta lại giám sát nó và không kiểm soát nó một cách triệt để.

Ví dụ tỷ lệ xây dựng trên một khu đất chẳng hạn, chúng ta cũng đều có cả, tuy nhiên, chúng ta cũng cần tăng cường hoạt động theo dõi và giám sát việc thực hiện quy hoạch, làm sao đảm bảo thực hiện các quy hoạch đạt được yêu cầu, cũng như mong muốn chúng ta đã đề ra.

Thứ hai là trong những đô thị định hình rồi, chiều dài lịch sử rất lâu rồi, cơ bản các hạ tầng cũng như các quy hoạch sử dụng đất đã tương đối định hình trong các khu vực đô thị.

Để giải quyết vấn đề này thì thứ nhất là trong các sửa đổi quy hoạch, ví dụ như các công trình xây mới thì chúng ta cũng cần hạn chế mật độ xây dựng và thứ hai là tăng diện tích không gian công cộng.

Hoặc là bản thân việc sử dụng giao thông cơ giới cũng vậy, thì việc hạn chế hoạt động của giao thông cơ giới cá nhân cũng là một nguồn làm cho chúng ta cảm thấy thành phố rất ngột ngạt, nóng bức.

Việc quy hoạch và phát triển giao thông bền vững cũng sẽ đóng góp phần vào việc giải quyết việc thích ứng với biến đổi khí hậu.

Các khu vực đô thị mới thì chúng ta phải giám sát việc thực hành các quy hoạch đó để làm sao tạo ra một thành phố đúng như dự kiến và mong muốn.

PV: Xin cảm ơn ông