Công tác xã hội ngành y: Tiếp hy vọng cho những số phận không may

Nhân ngày Công tác xã hội (25/3), cùng lắng nghe những câu chuyện về họ, để được thấy được làm việc tốt cần phải có trái tim và kỹ năng... 

Thạc sĩ Lê Minh Hiển - Trưởng phòng công tác xã hội gắn bó với nghề suốt 15 năm. Ban đầu chỉ đơn giản việc hỗ trợ bệnh nhân khó khăn, anh cùng hơn chục đồng đội mỗi năm “gõ cửa” để vận động những người từ tâm giúp đỡ những bệnh nhân nghèo, kém may mắn vượt qua nghich cảnh bạo bệnh.

Với anh hạnh phúc nhất là khi được những bệnh nhân thông báo đã khỏe, có người tái khám tận tỉnh xa cả trăm cây số mang tặng chai nước mắm tự tay làm. Những tình cảm nho nhỏ luôn là động lực mỗi ngày.

Không chỉ đi “xin” của người có rồi trao cho người khổ, công việc người làm y xã hội luốn biến thiên theo từng thân phận, từng tình huống.

Năm 2014, BV Chợ Rẫy thành lâp Đơn vị Điều phối ghép tạng và các bộ phận cơ thể người, công việc có nhiều phức tạp, nhọc nhằn hơn. Đây là việc đi xin sự sống để tiếp hy vọng cho những số phận không may suy tạng, đang sống cảnh chết mòn.

Thạc sĩ Lê Minh Hiển chia sẻ rằng làm nhiệm vụ Phó trưởng Đơn vị điều phối chủ yếu tham gia vào 2 mảng: Đó là mảng truyền thông để thông tin quá trình bệnh nhân hiến ghép mô tạng. Việc quan trọng nhất là chăm lo hậu sự, tri ân gia đình nhũng người hiến tạng sau khi qua đời.

“Trong triển khai công việc này rất là mới mẻ, chưa có sách vở nào viết, giảng viên nào giảng dạy. Mỗi khi thấy người ghép khỏe mạnh đó là động lực niềm vui để chúng tôi chạy tiếp, chạy tiếp đến ngày hôm nay….”, Th.s Lê Minh Hiển tâm sự

TS.BS Dư Thị Ngọc Thu, Trưởng Đơn vị điều phối ghép tạng, bộ phận cơ thể người BV Chợ Rẫy phải đóng nhiều vai. Bác sĩ Thu đánh giá vai trò công tác xã hội là một nhánh khác đặc biệt và càng đặc biệt đối với công tác xã hội làm về điều phối ghép tạng. Đòi hỏi tính chuyên nghiệp, kĩ lưỡng trong từng hành vi, cử chỉ kể cả thần thái trong ứng xử khi tiếp cận các gia đình có ngươi thân hiến tạng.

“Phải được đào tạo, tại vì trong giai đoạn cuối đời người thân nằm viện, họ rất hoảng loạn, không giữ vững. Người tiếp cận họ không phải người chỉ chuyên trách về mặt xã hội, nhân viên phải rất vững về tâm lý, về những luật pháp, về y khoa cũng phải biết. Cho nên phải biết tình hình trả lời cho người nhà chính xác”, Bác sĩ Thu khẳng định.

Nhiều lúc bác sĩ Thu phải cởi áo bác sĩ để hóa thân 1 nhân viên công tác xã hội. Hằng năm có 1 danh sách người hiến tạng, các nhân viên xã hội sẽ tổ chức những chuyến đi thăm, tri ân trao tặng kỉ niệm chương cho những gia đình hiến tặng sự sống cho y học.

Họ không chạy theo số lượng 100 ca ghép, 1000 ca ghép. Mỗi một ca là chắc chắn thành công, có đời sống tốt, đóng góp cho xã hội. Người bệnh không phải chật vật chạy tiền thuốc men sau ghép một cách khổ sở.

Nhân viên công tác xã hội đôi khi phải tính câu chuyện kéo “món quà” sự sống kia sống trong cơ thể mới 10 -20 năm.

Đã có 90 nước công nhận Ngày công tác xã hội và nghề công tác xã hội cũng mới mẻ chừng 1-2 thập niên qua ở nước ta.

Đặc biệt, nhân viên công tác xã hội trong ngành y lại có những càng mới mẻ trong 10 năm qua. Và càng mới mẻ đối với những điều phối viên làm công tác vận động hiến ghép, mô tạng.

Không có nhiều sách vở, lý thuyết vừa học nước ngoài vừa nghiên cứu áp dụng gọt tỉa làm sao phù hợp với điều kiện văn hóa, pháp luật tại nước ta.

Trong lĩnh vực y tế, công tác xã hội đóng vai trò như "cầu nối" giữa người bệnh với các nguồn lực hỗ trợ sẵn có tại bệnh viện. Ở các quốc gia phát triển, khi công tác xã hội tại bệnh viện phát triển, sự phối hợp đồng bộ giữa dịch vụ y tế với dịch vụ công tác xã hội đã đem lại hiệu quả toàn diện hơn trong chăm sóc sức khỏe cả về thể chất lẫn tinh thần cho bệnh nhân và người thân.

TS Nguyễn Thị Vân, Phó Hiệu trưởng trường đào tạo bồi dưỡng cán bộ công chức công tác xã hội nêu ý kiến nhằm nâng cao vai trò của đội ngũ làm công tác này: "Đầu tiên phải bồi dưỡng những chuyên môn nghiệp vụ về ngành công tác xã hội, sau đó là đặc trưng về công tác này trong bệnh viện; phải chú trọng bồi dưỡng nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ ngành y tế theo các cấp: đào tạo giảng viên nguồn lan tỏa xuống những người thực hiện, trực tiếp làm công tác xã hội trong ngành y tế".

Giáo sư Richar Allen (Úc), Đại sứ của Hội ghép tạng Thế giới đã giúp đỡ Việt Nam từ những viên gạch ban đầu xây dựng hệ thông điều phối ghép tạng Việt Nam. Ông đánh giá ngành ghép tạng Việt Nam còn non trẻ, hệ thống điều phối và những người y xã hội làm công tác điều phối vận động ghép tạng vẫn chưa thành một hệ thống.

Để có nhiều sinh mệnh được nối dài sự sống, được cứu thì những nhân viên điều phối phải biết gieo hạt mầm niềm tin, uy tín thì mới tạo những mắt xích liền mạch và nối dài tính nhân văn chân chính lan tỏa. Giáo sư có thiện cảm với Đơn vị điều phối ghép tạng Chợ Rẫy.

Vì vậy, mỗi năm ông trao học bổng cho một bác sĩ có đủ đức, tâm, tài sang Úc học về Hiến, ghép mô tạng. Những người được chọn phải có trái tim đầy trong sáng và lý trí.

Bởi sau này về, chính họ là những con người không giúp người bệnh lớn suy tạng được cứu mà còn cứu nhiều bệnh nhi suy tạng đang sống mòn. Một lĩnh vực mà Việt Nam vẫn chưa phát triển vượt bậc.