Vitamin cho tâm trí: Có phải tiền không mua được hạnh phúc?

Nghe nội dung chi tiết tại đây:

Khái niệm quen thuộc về hạnh phúc dường như là nhắm vào cảm giác sung sướng và vui vẻ trong một thời gian nhất định. Tuy nhiên, đây chỉ là một mặt của hạnh phúc.

Ta thường chỉ nghĩ có nhiều tiền hơn là cơ hội được mua nhiều món đồ mà mình thích hơn. Nhưng những xu hướng chi tiêu này lại không giúp ta đạt được hạnh phúc. Chúng ta thường không đánh giá cao hạnh phúc thịnh vượng, nghĩa là cảm giác khi tiến bộ và phát triển bản thân, khiến cuộc sống giàu đẹp và tâm hồn phong phú hơn. Để đạt được điều này, chúng ta không sử dụng tiền một cách nhất thời để có được cảm giác vui vẻ, mà là sử dụng tiền như một yếu tố bổ trợ để đạt được thành công và tiến bộ.

Sự kiện và điều kiện sống có tác động lớn đến cảm giác hạnh phúc và bất hạnh mà mỗi người cảm nhận, và các nhà tâm lý học đã tiến hành vô vàn nghiên cứu nhằm khám phá những yếu tố môi trường có ảnh hưởng chính.

Khi những nhu cầu của bản thân và gia đình không ngừng vượt quá số tiền ta có, ta sẽ phải vật lộn qua ngày và gắng để không bị tuyệt vọng. Bên cạnh những vấn đề như nhu yếu phẩm, thiếu tiền còn đồng nghĩa với việc bạn không thể làm gì nhiều để cải thiện những tác nhân có ảnh hưởng đến hạnh phúc, ví dụ như sự đa dạng hoạt động hay tương tác xã hội.

Tình trạng nghèo đói còn có thể tự duy trì chính nó, bởi người nghèo thường phải chi trả nhiều hơn, họ không mua cho các vật dụng có khả năng tiết kiệm chi phí hơn (ví dụ như đèn tiết kiệm điện), không thanh toán hết được hóa đơn sinh hoạt và có thể kẹt trong các khoản nợ lãi suất cao vì cần tiền cho những việc cấp bách.

Người thu nhập thấp cũng phải dành ra một khoản lớn trong thu nhập cho đồ ăn, nên họ chỉ còn lại phần ít hơn dành cho những thứ mang lại niềm vui. Xâu chuỗi với các vấn đề tương tự, nghiên cứu thường chỉ ra rằng mức độ tệ nhất của đau khổ và bất hạnh rơi vào những cá nhân có tài chính eo hẹp.

Tiền bạc không còn là vấn đề gây đau đầu hằng ngày khi ta giàu có, và các khía cạnh khác trong cuộc sống sẽ quan trọng hơn. Nhiều tiền hơn chắc chắn sẽ làm bạn hạnh phúc hơn khi bạn nghèo, nhưng lượng tiền tăng lên không thực sự có giá trị khi bạn đã rất giàu. Gần như không có khác biệt hạnh phúc giữa người có thu nhập rất cao với người thu nhập cao hơn nữa, và tôi nghĩ đây chính là ý nghĩa thực sự của câu nói “Tiền không mua được hạnh phúc.”

Hạnh phúc không phải là thứ có thể mua, nhưng tiền là điều kiện cần cho một nền tảng để truy cầu hạnh phúc với phần lớn chúng ta, không chỉ là ở điều kiện vật chất cơ bản, mà còn những nhu cầu cấp cao như quản lý thời gian, chi tiền cho người thân yêu và mua lấy những trải nghiệm có thể tăng cường hạnh phúc. Thay vì áp dụng chặt chẽ những quy tắc cứng nhắc và phiến diện, chúng ta nên nhìn nhận một cách công bằng với mọi người ở những hoàn cảnh khác nhau.