Sẽ thí điểm không còn công chức, viên chức trong ngành giáo dục

Nghe nội dung chi tiết tại đây: 

Bộ GD-ĐT sẽ triển khai thí điểm không còn công chức, viên chức trong giáo viên mà sẽ theo chế độ hợp đồng "có vào - có ra", có chế độ đãi ngộ lớn. Lĩnh vực đào tạo sẽ theo hướng thị trường lao động, tăng cường chất lượng. Đây là thông tin được Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phùng Xuân Nhạ đưa ra tại buổi tiếp xúc cử tri là cán bộ quản lý ngành giáo dục thành phố Quy Nhơn và tỉnh Bình Định mới đây.

Bộ trưởng Nhạ giải thích, hiện nay, đơn vị tuyển dụng thường là UBND huyện hay Sở, tuyển theo kế hoạch chung, thậm chí tuyển gộp rồi phân về cho trường ký hợp đồng. Dẫn đến vênh nhau về chuyên môn, thừa thiếu cục bộ, rất khó khăn cho các trường. Trong khi đó, phần lớn đơn vị có nhu cầu là các nhà trường thì lại thường bị động trong việc tuyển dụng. Do đó, phải tiến tới đẩy mạnh cho các trường phổ thông được quyền tự chủ, tự quyết trong vấn đề tuyển dụng giáo viên.

Bộ GD-ĐT sẽ đào tạo giáo viên cốt cán từ tháng 9/2017 để chuẩn bị cho đợt thay sách giáo khoa vào năm học 2017 - 2018. (Ảnh: Nld)

Người đứng đầu ngành giáo dục cũng cho biết, hiện nay nhiều trường tư thục thực hiện hợp đồng lao động rất tốt. Đây là một phương thức quản lý hướng đến sự linh hoạt, tránh bất cập, vênh giữa nhu cầu với thực tế và với tính chất công việc. Việc chuyển giáo viên biên chế sang hợp đồng sẽ nghiên cứu lộ trình từng bước thí điểm sau đó mới nhân rộng ra chứ không phải cùng một lúc toàn ngành giáo dục chuyển từ công chức, viên chức sang chế độ hợp đồng.

Trước thông tin này, nhiều giáo viên lo lắng, nếu chuyển sang chế độ hợp đồng họ sẽ mất đi những khoản thu nhập ổn định như thâm niên công tác, lương hưu. Nhất là khi lương giáo viên thấp, giờ lại chuyển sang hợp đồng, công việc bấp bênh thì họ khó gắn bó với nghề, cũng khó chuyên tâm để nâng cao chất lượng giảng dạy. Mặt khác, cô Phạm Thu Phương, một Giảng viên trường Cao đẳng Sư phạm mẫu giáo bày tỏ băn khoăn, nếu chuyển sang hợp đồng thì ai sẽ là người tuyển chọn giáo viên để đảm bảo khách quan, tránh cảm tính, thiếu minh bạch. Vì vậy, nên tổ chức kỳ thi tuyển chọn giáo viên minh bạch, có những đãi ngộ tương xứng để vẫn đạt được mục tiêu tinh giản biên chế mà hiệu quả giáo dục cao hơn.

Đối với ý tưởng Bộ GDĐT sẽ thí điểm không còn công chức, viên chức trong nghề này, nhìn nhận ở góc độ nhà quản lý, PGS Văn Như Cương – Chủ tịch HĐQT trường PTTH Lương Thế Vinh bày tỏ, giáo viên là công việc vất vả hơn những nghề khác, ngoài thời gian lên lớp, còn chấm bài, soạn bài ở nhà, công tác chủ nhiệm, liên lạc với phụ huynh chiếm rất nhiều thời gian… trong khi mức lương thấp, đời sống còn nhiều khó khăn.

Nếu chuyển sang chế độ hợp đồng mà đảm bảo được cho giáo viên có thể sống bằng lương của mình, có những đãi ngộ tương xứng thì rất tốt. Tuy nhiên, để thay đổi cơ chế tuyển chọn giáo viên thì cần tính đến nhiều tác động. Đơn cử, giáo viên rất lo với những biến động về chương trình học, các môn học khiến hợp đồng lao động của họ không được lâu dài. Ví dụ tại trường THPT Lương Thế Vinh, Hà Nội thì học sinh được quyết định chọn môn học. Việc học sinh chọn môn học nào, không chọn môn học nào sẽ làm số lượng giáo viên không ổn định.

Chưa kể, những giáo viên giỏi khi thấy những trường khác lương cao hơn, chế độ đãi ngộ lớn hơn, họ sẵn sàng ra đi mà không gắn bó với trường nữa. Điều này sẽ khiến đội ngũ giáo viên trong một cơ sở giáo dục không ổn định. Do vậy, nếu giáo viên biên chế không có động lực để sáng tạo, bứt phá trong giảng dạy thì cũng không được, mà giáo viên hợp đồng không ổn định, nhân sự luôn bị thay đổi còn là điều nguy hiểm hơn. Vì vậy, có rất nhiều vấn đề mà khi thực hiện chủ trương này cần phải có những phương hướng cũng như quy định rõ ràng. PGS Văn Như Cương nhấn mạnh:

Nếu giáo viên biên chế không có động lực để sáng tạo, bứt phá trong giảng dạy thì cũng không được, mà giáo viên hợp đồng không ổn định, nhân sự luôn bị thay đổi còn là điều nguy hiểm hơn. Vì vậy, đề ra ý tưởng này có thể xem xét để nghiên cứu nhưng phải nghiên cứu kỹ, làm đồng bộ, kín kẽ để khỏi phải sửa chữa nhiều, đó là điều đáng lo.

Đánh giá cao ý tưởng này, TS Nguyễn Tùng Lâm - Phó Chủ tịch Hội Khoa học tâm lý giáo dục Việt Nam cho rằng, đây là một sự cải tiến phù hợp với yêu cầu xã hội đề ra, tạo được sự cạnh tranh, từ đó khiến GV có động lực lớn hơn trong việc dạy học, gạt bỏ được rất nhiều những hạn chế hiện nay. Trong khi có rất nhiều người giỏi muốn tìm được cơ hội để làm nghề thì rất nhiều giáo viên lâu năm không đủ trình độ, năng lực và không chịu khó học tập, phấn đấu. Do vậy, từng bước giảm dần biên chế viên chức trong các đơn vị sự nghiệp công lập theo hướng tăng dần hợp đồng lao động, hướng tới xóa bỏ biên chế trong các đơn vị công lập sẽ phát huy tính năng động, sáng tạo của người lao động để thuận lợi cho việc thực hiện cơ chế tự chủ của các đơn vị sự nghiệp.

Đây không chỉ là vấn đề của riêng ngành giáo dục mà các đơn vị sự nghiệp khác cũng phải tính đến. TS Nguyễn Tùng Lâm cũng cho biết thêm, một ý tưởng tốt thì cần phải có quy trình, thí điểm, lộ trình và quy chế chặt chẽ để hạn chế các bất cập chứ không phải vì lo ngại khó mà không làm thì ngành giáo dục sẽ không phát triển được. Quy trình nào cũng phải kết hợp với đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng, chọn lọc, đãi ngộ. Đề án đưa ra cũng phải được lấy ý kiến rộng rãi, lường trước được các mặt tích cực, hạn chế để hỗ trợ cho giáo viên ví dụ người lớn tuổi thì thế nào, giáo viên trẻ ra sao?

Không phải chỉ ngành giáo dục mà các ngành hành chính sự nghiệp đều phải làm việc này. Về Trong nền kinh tế thị trường, đưa chất lượng nguồn nhân lực theo cách chọn lọc, thực sự đãi ngộ người tài để họ đóng góp vào sự nghiệp giáo dục là định hướng phải làm. Điều này phải làm sao có thời gian giúp giáo viên có nhận thức đầy đủ, chuyển đổi theo chứ không phải căng dây để ai vượt qua được thì vượt qua, điều này không có ý nghĩa nhân văn. Tôi tin giáo viên rất nhiều người có tâm có tài sẽ theo hướng đó, chứ cứ sợ ko dám làm thì không thể làm được. Cứ chờ 100% nhất trí mới làm thì sẽ không làm được.

Các chuyên gia cũng cho rằng, để làm được tốt ý tưởng này bên cạnh việc xây dựng đội ngũ giáo viên có chất lượng đồng thời cần phải bảo vệ quyền lợi, ổn định công việc, đời sống của người lao động.