Người lao động được làm thêm giờ tối đa 400 giờ/năm

Theo Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, việc tăng số giờ làm thêm trong một năm để đảm bảo sự linh hoạt cho người sử dụng lao động, đáp ứng thị trường lao động so với các quốc gia trong khu vực, đặc biệt trong hội nhập kinh tế quốc tế. Các doanh nghiệp cho rằng, việc quy định tổng số giờ làm thêm tối đa mỗi năm 200 giờ và 300 giờ như hiện nay là rất thấp so với các nước trong khu vực như: Thái Lan, hay Singapore…

Vấn đề này, ông Lê Đình Quảng - Phó Trưởng Ban Quan hệ lao động, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam - cho biết: Chúng tôi nghĩ đề xuất tăng lên 400 giờ cũng có thể được trong điều kiện phải tính tiền lương làm thêm giờ theo phương pháp lũy tiến, và chúng tôi thấy cần thiết phải bỏ giới hạn làm thêm giờ trong tháng. Nếu giới hạn theo trong tháng, nhiều doanh nghiệp mùa vụ có những đơn hàng cần trong khoảng thời gian nhất định, chúng ta giới hạn họ một tháng có 30 giờ thì sẽ khó cho doanh nghiệp. Như vậy, chỉ có thiết kế giới hạn làm thêm giờ trong ngày và giới hạn làm thêm giờ trong năm.

Thực tế, việc tăng thời giờ làm thêm là nhu cầu của người lao động để có thêm thu nhập. Còn với doanh nghiệp, đây là điều kiện để đáp ứng yêu cầu sản xuất.

Theo khảo sát về tình hình lao động, tiền lương, thu nhập, chi tiêu và đời sống của người lao động năm 2018, có 44% người lao động cho biết: có làm thêm giờ, số giờ làm thêm trung bình là 28,5 giờ (cao nhất là 50 giờ), với số tiền nhận trung bình là 832 nghìn đồng/tháng. Tuy nhiên, dù làm thêm giờ là cơ hội để tăng thu nhập, nhưng một số người lao động cho rằng, điều này sẽ làm giảm sức khỏe và thời gian dành cho gia đình.

Anh Phạm Mạnh Hùng - công nhân Công ty may mặc Việt Tiến - bày tỏ quan điểm: Nó cũng có cái lợi và cái có hại. Cái lợi là có nguồn thu nhập cao hơn cho anh em. Nếu làm thêm giờ thì tăng thu nhập, nhưng sức khỏe anh em giảm sút đi, ăn uống thất thường, bữa nọ bữa kia, ăn không đúng bữa. Vấn đề gia đình, mình đi cả ngày. Cuối cùng, công việc gia đình lại không làm được. Cũng đề nghị là nếu mà anh em đi làm thêm giờ thì thay nhau đi ca kíp thay đổi cho đúng. Mong làm sao nếu làm thêm giờ thì đúng, đủ lương cho anh em.

Theo các chuyên gia, nếu thời gian làm việc từ 8 giờ đến 20 giờ thì công nhân có gia đình sẽ rất vất vả, mệt mỏi, đặc biệt là lao động nữ hằng ngày phải chăm lo cho gia đình. Ngoài ra, tăng ca nhiều khiến sức khỏe bị suy giảm, năng suất lao động giảm, hàng hóa bị lỗi, hư hỏng nhiều hơn. Tuy nhiên, họ không dám từ chối, bởi nếu ai đó xin giảm thời gian làm thêm thì sẽ bị sa thải. 

Do vậy, một số ý kiến cho rằng, việc tăng giờ làm thêm từ 300 giờ/năm lên 400 giờ/năm chỉ nên là ngoại lệ, và chỉ áp dụng đối với những trường hợp yêu cầu đột xuất, bất khả kháng, nằm ngoài kế hoạch sản xuất, kinh doanh.

Bởi, làm thêm ở mức bao nhiêu tùy thuộc vào từng ngành nghề, loại hình doanh nghiệp, và số việc làm doanh nghiệp đó tạo ra. Vì vậy, cần tính toán đến yếu tố sức khỏe và khả năng chịu đựng của người lao động khi quy định tăng giờ làm thêm.

Ông Mai Đức Thiện - Phó Vụ trưởng Vụ pháp chế, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội - cho biết: Rất nhiều diễn đàn doanh nghiệp và cộng đồng doanh nghiệp, qua cuộc đối thoại hàng năm, đều có kiến nghị với Chính phủ, với Quốc hội về tăng thời gian làm thêm giờ. Việc tăng như thế nào là do hai bên tự thỏa thuận và quyết định với nhau. Dự kiến, Dự thảo luật chỉ quy định khống chế việc làm thêm giờ. Nếu người lao động đồng ý thì người sử dụng lao động huy động người lao động làm thêm giờ. Nhưng một ngày không quá 4 giờ và một năm có thể không quá 400 giờ.

Tại hội nghị đóng góp ý kiến cho dự thảo Bộ luật Lao động (sửa đổi) do Liên đoàn Lao động TP.Hà Nội tổ chức mới đây, đại diện Liên đoàn Lao động một số địa phương bày tỏ, nếu nới rộng khung giờ làm thêm thì cần quy định rõ từng ngành nghề được phép, và đáp ứng một số điều kiện cụ thể (VD như có nhà trẻ cho con em người lao động).

Bên cạnh đó, các tổ chức cần có cơ chế giám sát mạnh mẽ, nâng cao nhận thức về quyền lợi hợp pháp cho người lao động, triển khai các chương trình tập huấn về bảo vệ sức khỏe và an toàn lao động trong doanh nghiệp.