Vùng đệm U Minh Thượng lại đối mặt với nguy cơ sạt lở, chia cắt giao thông

Nếu trường hợp không có mưa trong thời gian dài, tình trạng khô cạn tại các tuyến kênh, rạch sẽ tiếp tục diễn ra. Từ đó, “cơn ác mộng” sạt lở lại tái hiện giống cùng kỳ năm trước.

Vùng đệm U Minh Thượng có diện tích 14.300 ha được bao bọc bởi đê bao ngoài - đường tỉnh ĐT.965, kết hợp với hệ thống kênh, đường giao thông nông thôn trong nội vùng, thuộc địa bàn 2 xã An Minh Bắc và Minh Thuận, huyện U Minh Thượng, tỉnh Kiên Giang.

Do đây là vùng ngọt hóa, phía ngoài phải đóng cống để ngăn mặn, còn Vườn Quốc gia U Minh Thượng cần giữ nước phòng chống cháy, nên khu vực này hoàn toàn không có nguồn cấp nước bổ sung trong mùa khô.

Theo Chi cục Thủy lợi tỉnh Kiên Giang, tính ở thời điểm giữa tháng 2/2025, trữ lượng nước thực tế còn trong các kênh đê bao vùng đệm U Minh Thượng là khoảng 2,8 triệu m³, tương ứng độ sâu nước 1,5m. Nếu trường hợp không có mưa trong thời gian dài, người dân không bơm lấy nước từ kênh và lượng nước bốc hơi thì đến cuối tháng 4/2025, độ sâu mực nước sẽ còn khoảng 1,1m, cơ bản đảm bảo an toàn cho phòng, chống sụt lún, sạt lở tuyến đê bao ngoài U Minh Thượng.

Thực tế hiện nay, tại khu vực xã An Minh Bắc, mực nước đã giảm sâu hơn so với dự báo bởi nhu cầu sử dụng nước cho canh tác nông nghiệp của người dân trong vùng đang “nóng” hơn bao giờ hết.

Bà Nguyễn Thị Thu Nga, một người dân sống tại đây cho biết, hiện nay mực nước tại tuyến kênh đê bao thấp hơn so với cùng kỳ. Nguyên nhân do tâm lý của nông dân lo lắng tình trạng nắng hạn kéo dài sẽ diễn ra giống năm trước, dẫn đến thiếu nước và gây thiệt hại đến vụ mùa. Thế nên, hiện nay, hàng loạt các hộ nông trồng chuối ồ ạt đặt máy để bơm nước từ kênh vào vườn nhằm dự trữ:

“Bây giờ ai cũng đua nhau bơm nước từ kênh vào vườn để tránh tình trạng nắng hạn kéo dài gây thiệt hại đến tôm, cá, cây trồng. Một ngày con kênh này bị rút khoảng 1 tấc nước.”

Dọc trên tuyến lộ đê bao rừng U Minh Thượng những ngày này, tiếng máy bơm nước hoạt động in ỏi khắp nơi. Ông Huỳnh Văn Xem – một người dân trồng chuối tại xã An Minh Bắc cho biết, do nước mặn xâm nhập và nắng hạn kéo dài, kênh đê bao là nguồn nước ngọt duy nhất trong vùng để các hộ dân sử dụng phục vụ cho trồng trọt, không những thế, đây còn là nguồn nước quan trọng đối với công tác phòng, chữa cháy rừng U Minh Thượng. Dù biết việc bơm nước sẽ khiến tuyến đê bao khô cạn, tiềm ẩn lớn nguy cơ làm nền đất tơi xốp và dẫn đến sạt lở nhưng bao năm nay, người dân vẫn không có lựa chọn nào khác tốt hơn.

“Đâu phải người dân bơm không đâu, rừng thiếu nước cũng bơm vào trong. Chúng tôi bơm như vậy nhưng chỉ dự trữ được khoảng 1 tháng là rút khô hết rồi. Lúc đó hết nước thì lại bơm nước từ kênh vào tiếp, cứ thế bơm hoài đến khi nào hết nước bơm thì thôi. Năm rồi nước rút khô kênh sạt lở ghê lắm.”

Trước nguy cơ sạt lở, mới đây, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Kiên Giang đã yêu cầu UBND huyện U Minh Thượng chỉ đạo các địa phương bị ảnh hưởng bởi nắng hạn và có nguy cơ sạt lở khẩn trương tiến hành rà soát, họp dân để tuyên truyền về tình hình thực tế nguồn nước, các giải pháp sử dụng nước tiết kiệm, góp phần phòng, chống hạn hán, xâm nhập mặn mùa khô năm 2024-2025.

Tháng 3, những ngày cao điểm của khô hạn và xâm nhập mặn. Nhu cầu về nước ngọt cho tưới tiêu và sinh hoạt của người dân tăng cao. Để đảm bảo an toàn cho tuyến đê bao vùng đệm U minh Thượng thoát khỏi tình trạng sạt lở tứ bề như mùa khô 2024, rất cần sự quan tâm sát sao từ những nhà quản lý và các đơn vị liên quan, để từ đó có những cảnh báo và giải pháp thiết thực, kịp thời nhất.