Sài Gòn sống và yêu: Tiệm trà 70 năm tuổi

Tiệm trà Di Phát nằm trong một ngôi nhà nhỏ trên con đường Phú Thọ, quận 11, TP.HCM. Người chủ của tiệm trà này là chú Quách Huê, năm nay gần 60 tuổi. Nghề trà của gia đình chú có nguồn gốc từ Triều Châu, Trung Quốc, và sau này đã được mang sang Việt Nam để phát triển.

Tiệm trà Di Phát được chú Quách Huê chính thức tiếp nhận vào năm 1978 từ cha ông.

Với niềm đam mê mãnh liệt đối với nghề trà, chú đã cống hiến suốt 40 năm qua, gìn giữ và phát triển nghề trà truyền thống của gia đình. Tiệm trà này không chỉ nổi tiếng với những loại trà gia truyền tinh túy, mà còn chứa đựng một giá trị văn hóa sâu sắc, được truyền tải qua từng ngụm trà thơm ngon.

"Tiệm trà này có trước giải phóng đến giờ, mấy tiệm trà xưa là người ta gói trà như vậy đấy. Từ từ người ta làm mới biến đổi qua máy móc, do hồi đó mình không có điều kiện nên mới bám theo nghề này sấy bằng than, nếu mà có máy móc thì vẫn giữ sấy trà bằng than. Nếu mà muốn làm nhanh thì máy móc trước, mình nghỉ thì cũng vậy, cứ sấy than vì mình chỉ bán lẻ không bằng người ta, cứ sấy than thôi".

Bên trong tiệm, những chiếc hũ sành cũ, ấm chén tử sa, bộ bàn gỗ mun bóng lưỡng, và mùi thơm nồng nàn của trà khiến nhiều người như lạc vào một không gian xưa cũ. Nơi đây từng đón không ít nghệ sĩ, học giả, và người yêu trà đến đàm đạo, thưởng thức, và tìm chút tĩnh lặng giữa lòng thành phố.

Điều làm nên sự đặc biệt của tiệm trà Di Phát là loại trà Phượng Hoàng Đơn Tùng được chế biến thủ công, với một lịch sử sản xuất kéo dài hơn 900 năm. Đây là loại trà ô long bán lên men, xuất phát từ Thành phố Triều Châu, tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc. Mỗi đợt sản xuất trà có thể cho ra nhiều biến thể khác nhau, tùy thuộc vào quy trình và công thức của người thợ lành nghề.

Trà Phượng Hoàng Đơn Tùng được trồng từ những cây riêng biệt, không theo vườn hàng loạt, vì vậy mỗi cây trà đều mang một hương vị đặc trưng riêng. Nước trà có hậu vị thanh thoát, ngọt ngào, lưu lại cảm giác dễ chịu nơi đầu lưỡi. Tuy nhiên, để thưởng thức trọn vẹn loại trà này, người uống cần có kỹ năng pha chế tinh tế và sự cảm nhận sâu sắc trong từng ngụm trà. Trà Phượng Hoàng Đơn Tùng - Một tuyệt phẩm trà thượng hạng với bí quyết gia truyền lâu đời.

"Phụng Hoàng Đơn Tùng cũng là trà của Triều Châu nó nằm ngay dãy núi Phùng Hoàng, còn Đơn Tùng là 1 loài cổ thụ. Ở đây có đủ loại trà hết, trà của quê nhà và trà lài", chú Quách Huê nói.

Bên cạnh trà Phượng Hoàng Đơn Tùng, trà lài cũng là một loại trà được rất nhiều khách hàng yêu thích. Trà lài là sự kết hợp giữa trà xanh và hoa lài (hoa nhài). Tại Việt Nam, trà lài được ưa chuộng và được coi là loại trà ướp hoa phổ biến nhất. Phương pháp ướp trà lài ở cả Việt Nam và Trung Quốc khá tương đồng, nhưng mỗi người làm trà lại có những công thức và sở thích riêng biệt, tạo nên hương vị đặc trưng khó quên.

Chính vì vậy, hương vị trà lài không thể đánh giá chung mà phải tùy thuộc vào người pha chế và sự yêu thích của người thưởng thức.

Tại tiệm trà của chú Quách Huê, trà lài nổi bật với công thức ướp hương gia truyền độc đáo, trong đó, phương pháp sấy than được xem là một bí quyết quan trọng không thể thiếu.

Hiện nay, việc sử dụng phương pháp sấy trà bằng than đã trở nên cực kỳ hiếm hoi. Hầu hết mọi người đều chuyển sang sử dụng máy sấy để tiết kiệm thời gian và sản lượng. Vì vậy, chú Quách Huê chỉ bán trà lài lẻ thay vì bán sỉ, để có thể duy trì phương pháp sản xuất thủ công truyền thống.

"Thời gian bông nở là 6h trở lên, khi nở nó sẽ rụng phấn thì mình bắt kịp thời gian đó trà nó mới hút được phấn, chứ không phải bỏ bông lài vô là thơm, nhưng trà phải thích hợp để ướp nữa, mình càng xốc thì càng bung. Khí hậu nóng thì 8h mấy sẽ nở, còn khí hậu này là 9h mấy, ướp sớm quá thì bông sẽ đứng đó, phấn sẽ không rụng".

Dù thế giới ngoài kia đã thay đổi rất nhiều, tiệm trà Di Phát vẫn giữ vững phong vị và tinh thần xưa cũ. Người trẻ cũng bắt đầu tìm đến nhiều hơn – để học cách uống trà, để lắng nghe câu chuyện của những thế hệ đi trước, và để thấy rằng giữa phố thị ồn ào, vẫn có chỗ cho sự lặng lẽ và tinh tế.

"Thời gian gần đây mấy tiệm trà truyền thống không còn nữa mà mình cũng không ngờ có nhóm bạn trẻ đến đây để tìm hiểu, để thưởng trà. Bây giờ người ta uống tìm lại trà mà sấy than, mỗi người có mỗi gu riêng mà giờ nhìn lại tiệm trà sấy than truyền thống cũng không còn nữa".

Trong cái nhịp sống ngày càng gấp gáp, tiệm trà Di Phát vẫn chậm rãi như thế – không chạy theo xu hướng, không thay đổi để hợp thời. Có lẽ bởi chú Huê và những người trong gia đình chú tin rằng: có những giá trị không cần phải ồn ào, chỉ cần lặng lẽ tồn tại cũng đủ làm dịu đi bao xô bồ ngoài kia. Người ta sống nhanh quá, đôi khi quên mất cần ngồi xuống, rót cho nhau một tách trà, nhìn nhau mà không cần nói gì.

Tiệm trà này, không phải chỉ vì kế sinh nhai, mà vì gia đình chú muốn giữ một chút gì đó cho Sài Gòn – TP.HCM, cho con cháu sau này biết rằng, từng có một thời người ta sống chậm và tình cảm như vậy.

"Ngành trà này là của ông cha ta nên phải theo nghề thôi, bây giờ có nhiều cái cũng hơi khó, thứ nhất là than, mấy dụng để làm nữa giờ cũng không còn ai để làm nữa".

Giữa lòng phố thị, tiệm trà Di Phát vẫn sáng đèn mỗi sớm, vẫn vang tiếng trò chuyện ấm lòng, vẫn đượm hương trà xưa cũ. Không ồn ào, không cao sang, mà nhẹ nhàng như một lời ru – để những ai đã từng đi qua, sẽ mãi mang theo trong tim một góc nhỏ yên bình mang tên “Di Phát”.  

SỐNG Ở SÀI GÒN: Cổng bệnh viện ùn tắc và góc nhìn nhân văn giữa dòng chảy bộn bề

Các bệnh viện lớn giữa Sài Gòn như: Nhi đồng 2, Chợ Rẫy, Từ Dũ thường trong tình trạng ùn tắc giao thông. Điều này đến từ nhiều nguyên nhân như: hàng rong, cò khám chữa bệnh thiếu bãi đỗ. Tình trạng ùn tắc giao thông trước cổng bệnh viện đôi khi lại dẫn đến hậu quả đáng tiếc liên quan đến mạng người. Cần sự quyết liệt từ cơ quan chức năng để giải toả ùn tắc trước cổng bệnh viện, thêm nữa là ý thức tốt từ người tham gia giao thông. 

Sài Gòn, điểm hội tụ đa sắc màu

Người ta yêu Sài Gòn bởi đất này dung dị, hào sảng, dễ hòa nhập và dễ nuôi thân

Và cũng chính thế Sài Gòn hoá đất chật đông người như quy luật của thành ngữ “đất lành chim đậu”

Sống ở Sài Gòn, bạn có thể đã trải nghiệm đủ nhiều hoặc chưa, nhưng chắc chắn một điều, bạn đã từng lọt thỏm giữa hàng ngàn phương tiện, để mình trôi theo dòng chảy của dòng xe ken đặc. Lâu dần, kẹt xe tự bao giờ đã xuất hiện trong từ điển di chuyển của nhiều người, hòa hợp và hơi cam chịu.

Tôi cũng thế, dần dần, tôi đã không còn khắt khe với nhịp giao thông từ tốn quanh mình. Duy có một điều, liên quan đến kẹt xe, khiến lòng tôi chưa một lần thôi trăn trở, đó là cảnh ùn tắc trước cổng bệnh viện.

TP.HCM là nơi tập trung rất nhiều bệnh viện tuyến cuối, đơn cử như: bệnh viện Nhi Đồng 2, bệnh viện Từ Dũ, bệnh viện Chợ Rẫy hay bệnh viện Ung Bướu. Và có lẽ, người trưởng thành nào cũng hiểu, bệnh viện tuyến cuối sẽ bao gồm những ca bệnh ra sao, mức độ bệnh như thế nào, người bệnh đến từ những khu vực xa xôi đến dường nào?

Một thực tế chẳng vui, rằng là, chốn bệnh viện, nơi chính ra người ta nên dành cho nhau sự cảm thông, sẻ chia và nhường nhịn, lại là chốn có không ít phức tạp hiện hữu. Trước cổng các bệnh viện lớn luôn chen chúc người xe, phần hàng rong, phần cò khám chữa bệnh, và phần những phương tiện giao thông vô cảm xếp hàng chờ để “dễ chuyện mình”

Đơn cử, bệnh viện Nhi Đồng 2, đường Nguyễn Du, quận 1, TP.HCM là một ví dụ điển hình về tình trạng ùn tắc giao thông trước cổng bệnh viện. Hàng xe nối dài dừng đỗ bất chấp biển cấm, chiếm hết phần lớn bề rộng mặt đường nhỏ hẹp giữa quận trung tâm. Giả định, một ca bệnh nặng cần được nhanh chóng tiếp cận y tế, nếu không sẽ ảnh hưởng đến tính mạng, trước bối cảnh giao thông trước mắt, tôi không chắc phép màu sẽ xảy ra.

Đành rằng, cơ sở hạ tầng giao thông ở TP.HCM đang cần rất nhiều nỗ lực mới có thể hoàn thiện, nhưng nếu vịn vào yếu tố này để gián tiếp gây nguy đến tính mạng của một đứa trẻ, tôi tin điều này không đáng và cần đánh giá lại về cách cư xử tử tế của một cộng đồng người lớn.

Đó chỉ là trường hợp tại bệnh viện Nhi Đồng 2, TP.HCM, tất nhiên những bệnh viện tuyến cuối khác cũng có những trường hợp tương tự về tính chất.

TPHCM vẫn thế, vẫn là nơi rất đủ đầy về cơ sở vật chất khám chữa bệnh, là nơi các bác sĩ đầu ngành hội tụ, dòng người bốn phương vẫn sẽ chọn nơi đây để tựa nương cho sức khỏe của mình. Vậy nên rất cần một sự quyết liệt và tử tế từ cộng đồng cư dân đang sinh sống làm việc tại TP.HCM.

Về cơ quan công quyền, hy vọng sẽ có sự nhiệt tình và rốt ráo hơn trong việc xử lý những phương tiện chưa thực hiện đúng quy định pháp luật giao thông đường bộ.

Thực tế việc thiếu bãi đỗ là điều chúng ta cần nhìn nhận, nhưng vì “khó khăn trong việc tìm bãi đỗ” nên chọn cách “bất chấp” là lối tư duy cần điều chỉnh. Tôi tin với năng lực của một tài xế chuyên nghiệp và có tâm, việc kiếm một chỗ đỗ xe phù hợp là điều trong khả năng.

Thời gian tới, có lẽ sẽ không nhanh, TP.HCM sẽ có những quy hoạch mới, thuận tiện hơn trong việc tìm đãi đỗ xe cho các phương tiện ô tô.

Những nỗ lực của chính quyền TP trong thời gian qua về việc cải thiện môi trường giao thông, có lẽ không ít thì nhiều chúng ta cũng đều nhìn thấy và trân trọng.

Với vị trí, vai trò của một cá nhân sống trong thành phố, điều chúng ta có thể hỗ trợ, góp phần giảm kẹt xe là ưu tiên giao thông công cộng. Phương tiện cá nhân giảm bớt, chắc chắn việc thiếu bãi đỗ sẽ ít nhiều được cải thiện.

Những chiếc cổng bệnh viện ùn tắc giao thông, dẫn đến một chiếc xe cứu thương hú còi trong vô vọng giữa dòng dài xe cộ, rõ ràng là một hình ảnh không đáng có của một xã hội văn minh và phát triển.

Hy vọng, ý thức người tham giao giao thông sẽ được nâng tầm, trả lại sự thông thoáng cho những chiếc cổng bệnh viện, nơi thứ duy nhất xứng đáng để tồn tại, chính là “tình người”  

TIN YÊU

# Sáng 19/5, đoàn đại biểu lãnh đạo Thành ủy - HĐND - UBND - Ủy ban MTTQ TP.HCM dâng hoa Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Công viên Tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh (đường Nguyễn Huệ, quận 1, TP HCM). Hoạt động nhân kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2025).

Đoàn do Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TP.HCM Nguyễn Thanh Nghị làm trưởng đoàn. Tại đây, đoàn đã dâng hoa và dành phút tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh - Anh hùng giải phóng dân tộc, lãnh tụ thiên tài của Đảng và nhân dân, nhà văn hóa kiệt xuất của Việt Nam.

# Chính phủ vừa thành lập Hội đồng thẩm định nhà nước để thẩm định báo cáo tiền khả thi dự án metro Bình Dương - TP.HCM dài 29km, có tổng vốn hơn 56.000 tỉ đồng, kết nối thành phố mới Bình Dương với tuyến metro số 1 TP.HCM.

UBND tỉnh Bình Dương đề xuất 24 chính sách đặc thù thuộc thẩm quyền Quốc hội, gồm cơ chế huy động và bố trí vốn, chuẩn bị đầu tư, thực hiện dự án, phát triển đô thị theo mô hình TOD... Ngoài ra, có 3 chính sách thuộc thẩm quyền Chính phủ gồm thu hồi đất, đào tạo nhân lực và quản lý hợp đồng. Dự án nhằm kết nối tỉnh Bình Dương với TP.HCM, tạo động lực phát triển đô thị, thúc đẩy phân bố dân cư và lao động hợp lý dọc tuyến.

# Dài gần 15km, quy mô mặt cắt ngang 60m, vận tốc thiết kế 80km/h cho làn xe cơ giới và 60km/h cho làn xe hỗn hợp... là những thông số nổi bật của dự án xây dựng tuyến đường Võ Văn Kiệt nối dài từ quốc lộ 1 đến địa phận tỉnh Long An, dự kiến sẽ được TPHCM triển khai trong giai đoạn 2026 - 2030. Hiện TP.HCM đang cân nhắc hai phương án đầu tư cho dự án này.

Phương án 1 là đầu tư toàn tuyến dài 14,6km với tổng mức đầu tư hơn 19.397 tỷ đồng. Phương án 2 tập trung đầu tư đoạn từ đường Vành đai 3 TP.HCM đến ranh giới tỉnh Long An (dài 5,3km), với tổng mức đầu tư gần 14.000 tỷ đồng. Dự án này không chỉ góp phần hoàn thiện trục giao thông Đông - Tây, giảm tải áp lực cho quốc lộ 1 và các tuyến đường hiện hữu, mà còn là đòn bẩy kết nối liên vùng giữa TP.HCM với Long An và vùng Đồng bằng sông Cửu Long, mở ra dư địa phát triển cho khu vực phía Tây thành phố.