Thuế thương mại điện tử: Cần phối hợp để giảm thiểu thất thu (Phần 1)

Theo Chi Cục thuế quận Cầu Giấy, Hà Nội, qua nỗ lực tuyên truyền vận động đã ghi nhận những cá nhân đã tự nguyện kê khai và nộp thuế tới hàng chục tỷ đồng.

Dù vậy, ông Lê Quang Hùng – Chi Cục trưởng Chi Cục thuế quận Cầu Giấy vẫn thừa nhận là thu đúng thu đủ với hoạt động thương mại điện tử là không dễ: "Trong quá trình xử lý cũng có những trường hợp tự gíac kê khai nhưng cũng có rất nhiều trường hợp cố tình không kê khai, hoặc cố tình không hiểu các chính sách pháp luật về thuế".

Còn tại TP Hồ Chí Minh, một trong những địa phương có số thu thuế TMĐT cao nhất cả nước, trong 6 tháng qua, qua công tác kiểm tra các tổ chức, cá nhân hoạt động trong lĩnh vực thương mại điện tử, Cục Thuế TP.HCM đã xử lý, truy thu và xử phạt số tiền 85 tỷ đồng, tăng 20 tỷ đồng so với năm 2022.

Tuy nhiên, việc thu thuế thương mại điện tử còn nhiều khó khăn vì cá nhân, tổ chức kinh doanh không có địa chỉ kinh doanh cố định. Người kinh doanh qua mạng xã hội, sàn giao dịch điện tử chưa tự giác đăng ký kinh doanh, kê khai nộp thuế. Việc quản lý doanh thu cũng gặp trở ngại khi người mua không yêu cầu cung cấp hóa đơn. 

Ông Nguyễn Tiến Dũng- Phó Cục trưởng Cục Thuế TP.HCM cho biết: "Chúng tôi tổ chức rà soát, đôn đốc, hướng dẫn các tổ chức chủ sàn giao dịch thương mại điện tử cung cấp các thông tin, các tổ chức, cá nhân kinh doanh trên sàn theo đúng quy định về Nghị định 91 của Chính phủ. Đồng thời, tôi cũng giao nhiệm vụ cho các phòng, chi cục thuế  tổ chức khai thác, rà soát, quản lý,  kiểm tra các đối tượng  phải đăng ký kê khai, nộp thuế  đối với các hoạt động  thương mại điện tử theo quy định".

Đến nay, sau một thời gian “tạo điều kiện tối đa cho thương mại điện tử phát triển”, cơ quan chức năng bắt đầu có nhiều chương trình hành động mang tính điều phối để hoạt động này ngành càng hữu ích hơn, đặc biệt là đóng góp các nghĩa vụ tài chính tương tự các hoạt động kinh tế khác.

Sự ra đời của Thông tư 40/2021 thuộc Bộ Tài chính, sau đó được điều chỉnh sửa đổi nhiều lần là ví dụ điển hình cho vấn đề này, khi quy định các các cá nhân kinh doanh trên sàn thương mại điện tử phải đăng ký, kê khai thuế đầy đủ, còn các sàn có trách nhiệm cung cấp thông tin các cá nhân, doanh nghiệp diện này cho cơ quan Thuế.

Chia sẻ của ông Đoàn Quốc Tâm -  Trưởng ban Hợp tác Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM): "Chúng tôi, ở phía Hiệp hội và các Sàn thì có cùng quan điểm: các cá nhân, hộ kinh doanh, đã tham gia kinh doanh, được hưởng lợi từ hoạt động kinh doah thì phải có trách nhiệm tham gia việc khai báo thuế, đóng thuế theo quản lý, theo yêu cầu của cơ quan thuế là điều hết sức bình thường".

Việc quy định yêu cầu những cá nhân, doanh nghiệp kinh doanh trên môi trường điện tử phải thực hiện nghĩa vụ thuế như những phương thức kinh doanh khác, theo các chuyên gia là phù hợp với chủ trương của Nhà nước về quản lý thuế, nhưng để thu đúng thu đủ có rất nhiều rào cản.

PGS.TS Lê Xuân Trường – Trưởng khoa Thuế và Hải quan, Học viện Tài chính nói: "Chúng ta kinh doanh TMĐT nhưng lại có một tỉ lệ phần trăm rất lớn là kinh doanh dựa trên việc giao hàng và giao tiền mặt COD. Cùng với việc kiểm soát giao dịch khó khăn, kiểm soát thanh toán cũng rất khó khăn. Ví dụ ngay cả câu chuyện chúng ta có yêu cầu các Ngân hàng cung cấp cơ sở dữ liệu thì chúng ta cũng biết là người ta sẽ có hàng nghìn lí do để chuyển tiền cho nhau".

Theo các chuyên gia, chúng ta cũng cần có một giai đoạn chuyển tiếp với những quy định, tập huấn và hướng dẫn cụ thể cho doanh nghiệp để không tạo gánh nặng lên môi trường kinh doanh còn khá mới mẻ này.

Bà Lại Việt Anh - Phó Cục trưởng Phụ trách Cục TMĐTvà Kinh tế số, Bộ Công thương phân tích rõ hơn từ góc nhìn nhà quản lý: "Các DN mong muốn phân định trách nhiệm, giới hạn phạm vi trách nhiệm của sàn trong việc kê khai nộp thuế. Các sàn phải cung cấp thông tin là bước trung gian trước khi các sàn phải thực hiện trách nhiệm nặng hơn là kê khai và nộp thuế. Việc cung cấp thông tin cũng hợp lý bởi và không ảnh hưởng tới bảo mật và kinh doanh".

Hiện việc quản lý thuế đối với hoạt động thương mại điện tử đã có khung pháp lý khá đầy đủ. Tuy nhiên, loại hình kinh doanh này rất phong phú, đa dạng về hàng hóa, dịch vụ, từ thị trường trong nước đến xuyên biên giới trên nền tảng số… Để các địa phương quản lý đối tượng nộp thuế và xác định doanh thu tốt cần những yếu tố nào? Câu trả lời sẽ có trong bài viết tiếp theo.

Thông tin trong nước và quốc tế

# Trong cuộc họp diễn về Tăng lương tối thiểu vùng năm 2024 diễn ra hôm nay, Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam – đại diện cho người lao động mong muốn tăng lương tối thiểu vùng năm 2024 mức 5 – 6%.

Tuy nhiên phía người sử dụng lao động lại chưa đề xuất tăng lương tối thiểu vùng. Phiên họp tiếp theo sẽ diễn ra vào quý IV tới và sẽ chốt lại khả năng tăng lương tối thiểu vùng năm 2024. 

# Những ngày gần đây, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam liên tục tăng mạnh và lập kỷ lục cao nhất trong 11 năm qua. Điều này đẩy giá lúa thu mua trong nước tăng mỗi ngày từ 50-100 đồng/kg. 

# Trong khi đó, dự báo tích cực nhất là kim ngạch XK cá tra năm nay sẽ giảm 15%, ở mức xấp xỉ khoảng 2 tỷ USD. Tuy nhiên, kịch bản xấu hơn là có thể giảm từ 20-25% kim ngạch XK cá tra của cả năm.

# “Hầu hết vướng mắc của các dự án bất động sản thuộc thẩm quyền của địa phương”, là khẳng định của Bộ Xây dựng khi nói về những vướng mắc của các dự ánvà DN BĐS hiện nay. 

# Còn theo thống kê từ NHNN, sau 3 tháng triển khai gói tín dụng 120.000 tỷ đồng hỗ trợ các dự án NƠXH, nhà ở công nhân, mới có khoảng 95 tỷ đồng được giải ngân và 950 tỷ đồng được cam kết cho vay. 

# Với những diễn biến từ thị trường tiêu dùng: Bước sang tháng 8, nhiều hãng xe ô tô tiếp tục tung ra ưu đãi "khủng", giảm giá "sâu", tặng 50% lệ phí trước bạ cho khách mua xe, nhằm kích cầu tiêu dùng. 

# Và mặc dù mới giữa tháng 6 ÂL, nhưng thị trường bánh trung thu đã bắt đầu khởi động. Bất chấp sức mua còn yếu, nhiều nhà kinh doanh đều tăng sản lượng và chủng loại bánh. 

# Với thị trường lao động đang thắt chặt, nhiều doanh nghiệp Mỹ đang lo ngại sẽ khó tuyển dụng khi hoạt động kinh doanh phục hồi. 

# Và chỉ trong 1 tuần qua, giá nhiên liệu tại Mỹ đã tăng vọt sau khi Saudi Arabia thông báo có thể cắt giảm mạnh nguồn cung dầu cũng như việc nhu cầu tiêu thụ toàn cầu đang tăng lên. 

# Từ đầu tháng 8, các tuyến du lịch đường biển giữa Hàn Quốc và Trung Quốc đã được nối lại sau hơn 3 năm bị đình chỉ vì đại dịch COVID-19. 

# Còn theo thống kê của Bộ Quản lý Khẩn cấp Trung Quốc, thiệt hại kinh tế trực tiếp do thiên tai chỉ trong tháng 7 ở nước này là hơn 5,74 tỷ USD. 

Thông tin thị trường chứng khoán

# Phiên 9/8, chỉ số VN-Index giảm 8,24 điểm, tương đương 0,66%, xuống 1.233,99 điểm.

# Đi sâu vào từng nhóm ngành, cổ phiếu ngân hàng bị nhuộm đỏ nhưng đa phần chỉ giảm nhẹ. Cổ phiếu chứng khoán suy giảm mạnh hơn, còn nhóm BĐS phân hóa mạnh.

# Theo SSI Reseach, toàn sàn HoSE có 215 mã tăng, 43 mã đứng giá và 276 mã giảm. Thanh khoản khớp lệnh ở mức trung bình, đạt 19.908 tỷ đồng./.