Nỗi buồn chuyện nhậu...

- Cúng ông bà thì anh em cũng tụ họp lại uống 1 -2 lon vậy thôi. Uống đủ tụ lượng mình thôi, chứ không có vượt quá. Bây giờ uống mà uống nhiều quá cầm xe chạy cũng thấy sợ.

- Trước đây thì uống nhiều, tại vì bạn bè đông uống cũng hơi nhiều. nếu như uống bia ít là khoảng 4 – 5 chai, còn mình uống nhiều là 7-8 chai. Mấy năm trước uống xỉn rồi đi không nổi.

Thật vậy, chỉ vì không biết điểm dừng, không ít người đã lạm dụng rượu, bia, rồi vô tình trở thành “đệ tử lưu linh”. “Nhậu” thành câu cửa miệng của nhiều người và dẫn đến nhiều câu chuyện đau lòng: người nằm xuống – kẻ tù tội, gia đình ly tán, tiền tài tiêu tan.

Đơn cử như câu chuyện ở Cà Mau gây xôn xao trong tháng 5 vừa qua, một người phụ nữ giết chồng dìm xác xuống ao 4 tháng mới tự thú. Cụ thể, Chị Sơn Thị Hồng (SN 1976, tạm trú ấp 1, xã Khánh Bình Tây Bắc, Huyện Trần Văn Thời) khai nhận đã chung sống với Anh Lê Văn Tính (sinh năm 1980, ngụ cùng địa phương) được 4 năm, có đứa con chung lên 3 tuổi.

Gần đây, Anh Tính thay đổi tính tình, nhiều lần không đi biển lại tụ tập bạn bè nhậu tại nhà rồi đánh đập vợ. Không chịu nổi sự ngược đãi, trong một lần không kiểm soát được mình Hồng đã dùng dao sát hại Tính rồi dìm xác xuống ao phi tang...

Cũng tại Cà Mau, không thể không nhắc đến vụ việc 3 người phụ nữ tuổi trung niên ở cùng ngụ xã Tân Hưng, huyện Cái Nước....tử vong sau khi 2 ngày liên tiếp cùng 3 người khác uống hết 5 lít rượu. Theo ghi nhận, 6 người trên uống rượu lấy từ nhà người quen ở xã Lý Văn Lâm, TP.Cà Mau. Rượu này được mua từ 1 người ở xã Tân Lộc Đông, Huyện Thới Bình khoảng 2 tháng trước. Vụ việc làm dấy lên sự quan ngại về nguy cơ ngộ độc rượu, cụ thể là ngộ độc methanol, tức cồn công nghiệp. 

Rượu bia còn là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến hàng loạt các thảm án khác, xảy ra ở các tỉnh thành phía Nam nói riêng cũng như cả nước nói chung.

Chưa có một thống kê đầy đủ về vấn đề này, song không khó để kể ra nhiều vụ cự cãi, xô xát dẫn đến án mạng chỉ vì mâu thuẫn hoặc những lý do khó hiểu trong lúc ăn nhậu, như: Hậu Giang - Thanh niên ăn nhậu đánh chết lái xe đưa mình về; Vĩnh Long - Đâm chết bạn nhậu vì quên chuyện xưa hay Kiên Giang - Đâm chết bạn nhậu vì bị thách thức, nữ bị cáo lãnh 12 năm tù…

Thực tế, tác hại của rượu bia đã được khuyến cáo, tuyên truyền rộng rãi. Nó không chỉ phá hủy cơ quan nội tạng trong cơ thể mà còn tác động lên cả hệ thần kinh, ảnh hưởng nghiêm trọng đến não bộ con người.

Đặc biệt rối loạn tâm thần do sử dụng rượu bia đang là một trong những bệnh lý nguy hiểm có tỷ lệ mắc khá cao hiện nay. Thế nhưng không phải ai cũng biết cách sử dụng các loại thức uống có cồn một cách hợp lý hoặc chí ít là an toàn.

Thạc sĩ, bác sĩ Trịnh Phong Danh – Chi cục trưởng chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh Tiền Giang khuyến cáo: Khi sử dụng rượu bia thì chúng ta không nên dùng cồn công nghiệp. Sử dụng cồn công nghiệp để chế biến rượu thì nguy cơ gây ngô độc cồn công nghiệp rất là cao, có khả năng gây mà mắt và gây tử vong. Không nên uống các loại rượu ngâm với chồi, lá hay phủ tạng động vật mà chúng ta không rõ tính chất tác dụng của nó như thế nào.

Rồi không uống rượu không rõ nguồn gốc, xuất xứ. Chúng ta cũng không nên uốn rượu trong trường hợp trong người ta mệt mỏi, hay cơ thể đang bụng đói thì không nên uống rượu và trẻ em dưới 18 tuổi cũng không nên uống rượu.

Theo Cục Y tế dự phòng thuộc Bộ Y tế, trong số 548.000 ca tử vong/năm ở nước ta thì nguyên nhân liên quan đến rượu bia lên tới 40.000 ca (trên 7%). TS. Trần Quốc Bảo, Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cảnh báo số ca tử vong do rượu bia khi tổng kết lại với con số khá lớn. Đáng nói, sử dụng rượu bia ở Việt Nam đang gia tăng ở mức báo động, đặc biệt là ở giới trẻ.

Ngoài ảnh hưởng đến dẫn truyền thần kinh, khiến người uống rượu bia căng thẳng, dễ kích động dẫn đến xô xát thì đây là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến tai nạn giao thông! Theo Phó Giáo sư- Tiến sỹ Vũ Anh Tuấn, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu giao thông Việt Đức, trường Đại học Việt Đức, kết quả nghiên cứu thực nghiệm mà trung tâm triển khai trên mô hình mô phỏng giao thông áp dụng đối với người Việt Nam cho thấy, nồng độ cồn trong máu ảnh hưởng đến các kỹ năng lái xe ở tất cả các cấp độ, gây nguy hiểm cho chính người lái xe và những người cùng tham gia giao thông:

Ông Vũ Anh Tuấn cho biết: Trường hợp trong máu có nồng độ cồn mà điều khiển xe máy hay ô tô tham gia giao thông thì ảnh hưởng trực tiếp là người điều khiển có xu hướng lái xe ở tốc độ cao hơn rất nhiều, kết hợp với giảm thời gian phản ứng phanh. Ngoài ra thì trong người có nồng độ cồn thì có xu hướng đánh võng, đi xe đổi làn liên tục, rồi lấn làn, vượt đèn đỏ. Theo nghiên cứu thực nghiệm của chúng tôi chỉ ra rằng nguy cơ xảy ra tai nạn giao thông so với trường hợp trong người không có nồng độ cồn thì cao gấp khoảng 10 lần.

Chính vì nguyên nhân này, các tỉnh thành tại ĐBSCL đang đẩy mạnh tuyên truyền về việc chấp hành quy định về phòng, chống tác hại của rượu, bia.

Tại Tiền Giang, nhằm thực hiện nghiêm Công điện 488 của Thủ tướng Chính phủ, hướng đến mục tiêu kéo giảm tai nạn giao thông năm 2022 từ 5-10% so với năm 2021 cả về số vụ, số người chết và số người bị thương, ngăn ngừa các vụ tai nạn giao thông liên quan đến người điều khiển phương tiện vi phạm nồng độ cồn khi tham gia giao thông… Ủy ban nhân dân (UBND) tỉnh Tiền Giang vừa ban hành Công văn 3046 về việc chấp hành quy định về phòng, chống tác hại của rượu, bia.

Tương tự tại An Giang, tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về trật tự ATGT, trong đó, trọng tâm là Luật Phòng chống tác hại của rượu bia và các quy định, chế tài xử phạt vi phạm về ATGT…. Mục tiêu đề ra là kéo giảm TNGT từ 5-10% ở cả 3 tiêu chí.

Bởi thống kê cho thấy, 6 tháng đầu năm 2022, ngành chức năng tỉnh đã xử lý hơn 11.700 trường hợp vi phạm, số vụ còn ở mức cao. Theo thống kê từ ngày 15/12/2021 đến ngày 14/6/2022, toàn tỉnh xảy ra 26 vụ tai nạn giao thông (TNGT), làm chết 26 người, bị thương 2 người.

Được biết, Bộ GTVT vừa có công văn gửi các cơ quan, đơn vị yêu cầu thực hiện nghiêm Luật Phòng, chống tác hại của rượu bia, nghiêm cấm uống rượu, bia ngay trước và trong giờ làm việc,... Các ngành, các cấp, các cơ quan thông tấn, truyền thông, báo chí hữu quan, tiếp tục chỉ đạo và tăng cường tuyên truyền về Luật Phòng chống tác hại của rượu, bia.

Để giảm thiểu các vụ tai nạn đau lòng liên quan đến rượu bia, ông Khuất Việt Hùng - Phó Chủ tịch chuyên trách Uỷ ban ATGT Quốc gia nhấn mạnh: Tăng cường tuần tra, kiểm soát, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về phòng chống tác hại rượu bia. Các đơn vị, doanh nghiệp kinh doanh rượu bia chủ động kết nối các đơn vị vận tải công cộng, vận tải thương mại để mà phục vụ giúp đỡ khách hàng của mình, uống rượu bia rồi thì có dịch vụ đưa người ta về nhà.

Ông Khuất Việt Hùng cũng từng khẳng định còn nhiều việc phải làm để hướng tới chuẩn mực văn hoá ứng xử với hành vi vi phạm nồng độ cồn. Từng bước hình thành văn hoá khi tham gia giao thông, thực hiện nghiêm thông điệp “Đã uống rượu bia – không lái xe”.

Thật vậy, đến nay, rượu, bia vẫn là một trong ba nguyên nhân hàng đầu ở nước ta làm gia tăng tỷ lệ tai nạn giao thông ở nam giới ở độ tuổi từ 15 đến 49. Chi phí giải quyết hậu quả của tai nạn giao thông liên quan đến rượu, bia chiếm khoảng 1% GDP. Chi phí xử lý bệnh ung thư mà rượu, bia là một trong những nguyên nhân cấu thành gánh nặng cho nhiều gia đình và xã hội. Nếu không sớm có giải pháp, việc lạm dụng rượu bia sẽ còn tiếp tục gây nhiều hậu quả nghiêm trọng!

Các thống kê đã cho thấy rõ những hệ luỵ lâu dài từ rượu bia đến cá nhân cũng như cộng đồng xã hội. Không ít người vốn mượn rượu để “giải sầu” nhưng sau những cuộc nhậu là những mất mát không thể bù đắp. Đã đến lúc cần nhiều giải pháp và chế tài nhằm nâng cao nhân thực trong việc sử dụng rượu, bia.

Để cuộc nhậu không trở thành nguồn cơn của những đau thương

“Nam vô tửu như kỳ vô phong”, uống rượu mới là đàn ông. Đây là cách người ta vẫn thường biện bạch cho việc say sưa bí tỉ. Ngày nay, cả phụ nữ cũng phải đối diện với các lời mời khó từ chối như “Vui mà, có sao đâu”, “nhấp môi xíu thôi”, “một lon bia làm sao xỉn được”…

Và chỉ cần một vài phút yếu lòng, ai cũng có thể quá chén. Để rồi đã “tới bến” thì dù là nam hay nữ, khi xảy ra tai nạn thì kết cục chỉ có một. Đó là tổn thất rất lớn về tài sản, tính mạng và sự bình yên của gia đình lẫn xã hội.

Ngay lúc này, mỗi người cần trang bị cho mình kiến thức và kỹ năng trong việc sử dụng rượu bia. Kiến thức ở chỗ biết sử dụng an toàn, tránh dẫn đến các vụ ngộ độc khiến bản thân phải đánh đổi tính mạng. Kỹ năng ở việc không ép rượu người khác, hoặc trong tình huống bị ép rượu phải từ chối thế nào. Bởi uống rượu chưa chắc đã bản lĩnh, nhưng người bản lĩnh là người biết đâu là giới hạn của những cuộc nhậu. Vì sau lưng mình, là cả gia đình!

Phải thừa nhận, muốn hạn chế việc lạm dụng bia, rượu đến mức thấp nhất là không hề dễ dàng, nhất là khi tỉ lệ bia rượu đang tăng đột biến, theo chiều thẳng đứng như hiện nay.

Song, khi nhiều kết quả xã hội cho thấy kiến thức, thái độ và nhận thức của một bộ phận người dân về vấn đề này chưa thực sự đầy đủ thì công tác tuyên truyền cần được đẩy mạnh.

Ngoài ra, việc nghiên cứu, xây dựng chế tài, cơ chế nghiêm để kiểm soát cũng cần được quan tâm hơn nữa mới góp phần thay đổi hành vi của cả cộng đồng.

Rõ ràng, rượu, bia trong tiềm thức người Việt xưa nay là một nét văn hóa. Trong xã hội hiện đại, muốn giữ được văn hoá uống rượu, bia lành mạnh, cần sự văn minh, trách nhiệm từ chính người sử dụng.

Khi và chỉ khi thói quen sử dụng rượu bia lành mạnh được xây dựng, mới đảm bảo được những cuộc vui nối dài, mang đến hạnh phúc cho cá nhân, gia đình lẫn xã hội.