Liên kết sản xuất để xuất khẩu yến

Hiện sản lượng yến của Tiền Giang đạt khoảng 20 tấn/năm, đứng thứ 3 cả nước sau Kiên Giang và Bình Định. Số lượng nhà yến nuôi mới không ngừng tăng thêm hàng năm, nhiều nhất là khu vực Gò Công, huyện Chợ Gạo, Tân Phước…

Tuy nhiên trong thời gian qua, việc mau bán, thương mại các sản phẩm từ yến chưa thật sự ổn định, chủ yếu là tiêu thụ trong nước, hoặc xuất khẩu qua đường tiểu ngạch. Thêm vào đó là việc đầu tư vào khâu chế biến sâu còn hạn chế, sản phẩm chủ yếu xuất khẩu dưới dạng sản phẩm thô nên giá trị chưa cao.

Với sự kiên trì và quyết tâm đưa tổ yến và các sản phẩm từ yến của Việt Nam xuất khẩu chính ngạch sang thị trường các nước mà chủ yếu là Trung Quốc, trong suốt 5 năm qua, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn kiên trì đàm phán với nước bạn Trung Quốc về việc thương mại yến. Đến ngày 09/11/2022, phía Trung Quốc và Việt Nam chính thức ký Nghị định thư về nhập khẩu tổ yến và các sản phẩm từ yến từ Việt Nam.

Ngày 19/9 vừa qua, Sở nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Tiền Giang, phối hợp với Sở Công thương tổ chức hội nghị triển khai Nghị định thư này đến tất cả những người nuôi chim yến và các Doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu tổ yến trên địa bàn. Đây là 1 tin vui không chỉ cho các Doanh nghiệp xuất khẩu yến mà người vui nhất chính là những người làm nghề nuôi và dẫn dụ chim yến, vì từ nay, thành quả lao động của họ đường đường đường chính chính đi vào thị trường lớn nhất thế giới Trung Quốc, từ đó, giá trị sản phẩm của họ cũng được nâng lên đáng kể.

Ông Dương Quốc Trí là người nuôi yến và cũng là Doanh nghiệp xuất khẩu yến trên địa bàn tỉnh Tiền Giang phấn khởi cho biết: "Đó là 1 tín hiệu rất đáng mừng cho người nuôi yến nói riêng và ngành nghề yến của VN mình nói chung. Nghị định thư này mở ra 1 hướng rất mới cho sản phẩm tổ yến của mình, nó có dịp đi đường đường chính chính qua các nước tiêu thụ tổ yến mạnh như TQ. Trước đây tổ yến của mình thường đi tiểu ngạch là nhiều, nhưng giá trị sản phẩm mình làm ra bán ở thị trường VN với giá rất rẻ. Nấu xuất khảu được thì  giá tổ yến sẽ nâng lên rất nhiều lần mà người ta gọi là “vàng trắng”.

Hiện Trung Quốc được xem là thị trường tiềm năng cho việc xuất khẩu tổ yến và các sản phẩm từ yến của Việt Nam. Theo Cục chăn nuôi, hàng năm Trung Quốc nhập khẩu chính ngạch trên dưới 2.000 tấn tổ yến, chiếm 80% lượng nhập khẩu của thế giới, trong đó 2 nhà cung cấp lớn nhất là Indonesia với hơn 290 tấn, và Malaysia với gần 160 tấn. Vì thế Trung Quốc được xem là thị béo bở cho các sản phẩm yến của Việt Nam nói cung và của Tiền Giang nói riêng.

Nói về triển vọng xuất khẩu yến của Tiền Giang sang thị trường Trung Quốc, ông  - Trịnh Công Minh – Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thông tỉnh Tiền Giang cho biết: "Chúng ta biết rằng, Trung Quốc là thị trường nhập khẩu tổ yến nhiều nhất thế giới, chiếm đến 80%. Hàng năm họ nhập trên dưới 2.000 tấn. Thì chúng ta so sánh, sản lượng nhập khẩu 2.000 tấn đối với tổ yến của mình, của tỉnh TG chúng ta hàng năm cũng trên dưới 20 tấn, cả nước cũng trên dưới 2 trăm mấy chục tấn. Nói như thế tìm năng tiêu thụ tổ yến của thị trường Trung Quốc là rất lớn. Đồng thời có đặc thù là Trung Quốc giáp biên giới với nước ta. Do đó rất có điều kiện, nếu chúng ta quản lý tốt, có các mối quan hệ xuất khẩu tổ yến sang Trung Quốc tốt thì đây là 1 thị trường tiêu thụ rất có tiềm năng, là đầu ra chủ yếu của thị trường tổ yến của Việt Nam". 

Để tổ yến của Việt Nam vào được thị trường lớn nhất thế giới này, các nhà nuôi yến, doanh nghiệp chế biến tổ yến, doanh nghiệp xuất khẩu yến phải đáp ứng 16 quy định về: bao bì, nhãn mác, kiểm dịch, kiểm tra giám sát dịch bệnh và an toàn vệ sinh thực phẩm.

Điều quan trọng hơn cả đó là phải có vùng nguyên liệu ổn định, đáp ứng nhu cầu xuất khẩu. Để làm được điều này, ông Lưu Văn Phi – Giám đốc Sở Công thương hướng dẫn: "Đối với các cơ sở nuôi nhà yến mà chưa đủ điều kiện xuất khẩu thì các anh chị phải tham c huỗi cung ứng cho 1 đơn vị, các anh chị phải kết nối với 1 đơn vị xuất khẩu. Doanh nghiệp này người ta sẽ đặt ra những tiêu chí mà phía nước ngoài người ta yêu cầu, rồi các anh chị căn cứ vào tiêu chí mà phía nước ngoài yêu cầu đó các anh chị tự điều chỉnh, tự nâng cấp, tự đầu tư, tự thay đổi. Doanh nghiệp này người ta có tìm lực về công nghệ, tài chính và kinh nghiệm xuất khẩu.

Thứ 2 là các anh chị phải tự nâng cấp mình. Có 2 cái mà tôi muốn chia sẻ với các anh chị. 1 là phần cứng, liên quan đến nhà yến và thiết bị. Cái này phải có Công nghệ, phải có chuyên gia. Phần thứ 2 tôi tạm gọi là phần mềm, liên quan đến phần quản lý và các yêu cầu khác. Chẳng hạn như quyết định chọn địa điểm cũng là 1 thành công trong việc có dụ yến vào hay không. Mà địa điểm phải nằm trong quy định. Thứ 2 là kỹ năng, kiến thức thu hoạch, rồi sơ chế, đóng gói và vận chuyển. Những vấn đề này các anh chị phải tính.

Chỉ cần 1 khâu trong chuỗi này bị lỗi thì sẽ ảnh hưởng đến sản phẩm của mình. Và vấn đề cuối cùng, nếu mình muốn phát triển nghề nuôi yến – 1 sản phẩm có giá trị gia tăng cao là chúng ta phải có hiệp hội. Bởi vì khi chúng ta có hiệp hội thì tất cả các thông tin chỉ chuyển cho cơ quan đầu mối đó là hiệp hội, từ đó nó sẽ chuyển tải thông tin đến tất cả các hộ nuôi yến, những người sản xuất các sản phẩm yến". 

Việt Nam có tiềm năng rất lớn và thuận lợi cho nghề phát triển và nuôi, dẫn dụ chim yến do có bờ biển dài, nhiều đảo và các dãy núi dọc theo bờ biển, chất lượng tổ yến của Việt Nam cũng được đánh giá cao hơn so với các nước Indonesia và Malaysia, nhờ vậy yến của Việt Nam rất được thi trường Trung Quốc ưa chuộng.

Với những điều kiện thuận lợi trên, cộng với việc phía Trung Quốc ký Nghị định thư nhập khẩu chính ngạch yến của Việt Nam, hy vọng rằng yến của Việt Nam sẽ còn bay xa hơn nữa trên thị trường Quốc tế.