Khi cảnh sát siết vòng kiểm soát: Giao thông đường thủy đổi thay ra sao?

Trong thời gian gần đây, từ phản ánh của thính giả, VOVGT đã ghi nhận nhiều ý kiến lo ngại về tình trạng khai thác cát, sỏi và vận chuyển vật liệu xây dựng bằng đường thủy trên các tuyến sông trọng điểm đoạn qua tỉnh Phú Thọ. Thực hư ra sao?

Sáng ngày 4/8, không gian trên sông Hồng khá yên tĩnh, tàu thuyền thưa thớt, chỉ có một vài tàu thuyền hoạt động trên sông, còn lại hầu hết neo đậu bên bờ phải. Không còn cảnh tấp nập tàu thuyền như vài năm trước.

Tại mỏ Thái Minh, một tàu hút cát đang vận hành. Tổ công tác thuộc Đội Cảnh sát đường thủy số 1 – Phòng CSGT Công an tỉnh Phú Thọ bất ngờ xuất hiện và tiến hành kiểm tra. Tất cả thuyền viên đều xuất trình giấy tờ, chứng chỉ chuyên môn – đúng quy định, chủ tàu cũng đã xuất trình đầy đủ đăng ký, đăng kiểm, cũng như giấy phép khai thác mỏ.

Ông Nguyễn Xuân Thăng, quản lý mỏ Thái Minh, Công ty cổ phần dự án Thái Minh 56 cho biết, đơn vị được cấp phép và bắt đầu hoạt động từ tháng 11/2024, với trữ lượng hơn 6 triệu m³; sản lượng khai thác 211.000m³/năm; thời gian khai thác từ 5 giờ sáng đến 7 giờ tối hàng ngày, được giám sát nghiêm ngặt từ lực lượng chức năng:

"Căn cứ vào sản lượng được cấp phép, chúng tôi chỉ kí hợp đồng với 4 đơn vị cố định và kiểm soát khối lượng khai thác hàng ngày. Hiện Phòng CSGT và Phòng Cảnh sát kinh tế phối hợp rất chặt chẽ kiểm tra hóa đơn chứng từ, sản lượng khai thác tại trạm.

Việc khai thác quá sản lượng là không có, chúng tôi cam kết luôn khai thác đúng sản lượng, khối lượng mà nhà nước đã giao; đồng thời thả phao tiêu đúng khép góc, đúng mốc giới ".

Tiếp tục kiểm tra tàu vận chuyển cát, lực lượng chức năng ghi nhận, chủ tàu xuất trình đầy đủ giấy tờ, chứng nhận kiểm định còn hạn, có hợp đồng mua vật liệu rõ ràng. Tuy nhiên, anh Trần Văn Tùng, chủ tàu vận tải Ninh Bình 2155 cho biết, nguồn cát bây giờ khan hiếm, một chuyến hàng phải chờ từ 5 đến 7 ngày, trong khi đó lực lượng chức năng kiểm tra rất gắt gao, vì vậy giấy tờ hóa đơn phải đầy đủ, nếu không không đơn vị nào dám nhận hàng:

"Hiện nay nguồn cung vật liệu cát khó khăn, các tỉnh phía dưới rất hiếm hàng, trên này cũng ít mỏ hoạt động và trữ lượng cũng ít nên rất lâu tôi mới được một chuyến hàng. Lực lượng cảnh sát đường thủy kiểm tra rất chặt chẽ.Vì vậy chúng tôi luôn chấp hành các quy định của nhà nước, không chở quá tải trọng, để đảm bảo an toàn cho người và phương tiện khi tham gia vận tải thủy."

Thực hiện kế hoạch tổng kiểm soát phương tiện kinh doanh vận tải thủy, Phòng CSGT – Công an tỉnh Phú Thọ đã huy động 100% quân số, thành lập 4 tổ công tác lưu động kiểm tra, kiểm soát trên toàn tuyến.

Sau hơn một tuần triển khai, đơn vị đã kiểm tra 598 phương tiện, phát hiện 41 trường hợp vi phạm, xử phạt hành chính gần 59 triệu đồng. Những lỗi phổ biến bao gồm chở quá tải, neo đậu không đúng quy định...

Trung tá Nguyễn Mạnh Quý, Phó Đội trưởng Đội Cảnh sát đường thủy số 1 cho biết:

"Từ khi thực hiện mệnh lệnh của Cục trưởng, chúng tôi duy trì hoạt động kiểm soát chặt chẽ đối với các đơn vị khai thác mỏ trên địa bàn; các phương tiện khai thác phải đảm bảo có giấy tờ đăng kí đăng kiểm; phương tiện đến lấy hàng phải đảm bảo giấy tờ đăng kí đăng kiểm còn thời hạn; người vận hành phải có chứng chỉ bằng lái theo đúng quy định.

Đặc biệt, phải duy trì hoạt động đúng phạm vi mốc giới được cấp phép của mỏ. Các hành vi vi phạm như chở quá vạch dấu mớn nước chúng tôi giám sát chặt chẽ, các phương tiện sau khi vào lấy hàng chúng tôi yêu cầu neo đậu vào nơi quy định, rồi thực hiện bơm nước, khi nổi lên vạch dấu mớn nước đảm bảo an toàn chúng tôi mới cho dời bến. Các trường hợp vi phạm chúng tôi sẽ kiên quyết xử lý."

Ba tuyến sông lớn – sông Hồng, sông Lô, sông Đà – là những “mạch máu” vận tải của Phú Thọ; đồng thời cũng là nơi tập trung nhiều mỏ khai thác cát, sỏi phục vụ xây dựng. Nơi đây từng có lịch sử là “điểm nóng” cát tặc, thiết bị hoán cải, khai thác vượt công suất…đặc biệt là tại các khu vực giáp ranh giữa Phú Thọ – Hòa Bình – Hà Nội.

Kể từ khi có chỉ đạo của Cục trưởng CSGT về cao điểm tổng kiểm tra vận tải thủy, nhiều tuyến sông đã chuyển biến. Các chủ mỏ lo ngại. Các chủ tàu thận trọng. Các giấy tờ… được chuẩn bị kỹ hơn. Nhưng điều đó không có nghĩa là hành vi vi phạm đã chấm dứt. “Giấy tờ hợp lệ” chỉ là một phần.

Câu chuyện chúng tôi kể hôm nay không đơn thuần là về một mỏ cát hay vài con tàu hút cát sỏi. Đó là bức tranh thu nhỏ về thực trạng quản lý tài nguyên – nơi sự minh bạch không đến từ hồ sơ, mà từ hành động. Và hơn ai hết, người dân chính là những “tai mắt” trên khắp các mặt sông, để mỗi chuyến tàu chở vật liệu không chỉ an toàn, mà còn mang theo sự tin tưởng.