Cơ hội, thách thức của doanh nghiệp trong ứng phó biến đổi khí hậu

Tuy nhiên, bối cảnh mới đang đặt ra những cơ hội, thách thức mới đối với các doanh nghiệp, đặc biệt là cam kết của Việt Nam với quốc tế về phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) vào năm 2050 tại Hội nghị COP26.

Chia sẻ tại Tại tọa đàm “Tận dụng cơ hội từ ứng phó với biến đổi khí hậu” ngày 25/10, ông Hoàng Văn Tâm, Phó Chánh Văn phòng Biến đổi khí hậu và Tăng trưởng xanh (Bộ Công Thương) nhận định, xu thế hàng hóa hay dịch vụ carbon thấp là không thể đảo ngược. Các doanh nghiệp cũng đã nhìn nhận đây là cơ hội rất lớn, dành cho những doanh nghiệp có tầm nhìn dài hạn và đầu tư thích đáng cho việc chuyển đổi. 

"Khi đầu tư thì doanh nghiệp sẽ đi đúng theo xu thế chung của toàn cầu, đáp ứng được các yêu cầu của thị trường, đặc biệt là những thị trường lớn như là EU hoặc Mỹ khi toàn thế giới đang thực hiện rất nhiều các giải pháp để giảm phát thải khí nhà kính, để giảm dấu vết carbon thì rõ ràng là tất cả những thành tố trong đó cũng phải thực hiện đồng loạt theo", ông Hoàng Văn Tâm chia sẻ.

Tuy nhiên, theo ông Hoàng Văn Tâm, bên cạnh cơ hội cũng là những thách thức về vốn đầu tư và công nghệ, bởi khi muốn giảm được dấu vết carbon thì rõ ràng phải đầu tư cả giải pháp về công nghệ, chuyển đổi năng lượng, chuyển từ những nguồn năng lượng phát thải lớn khí nhà kính như nguồn năng lượng có nguồn gốc từ hóa thạch chuyển sang năng lượng sạch.

"Rõ ràng chi phí đầu tư sẽ cao hơn nhưng cơ hội sẽ nhiều hơn. Bởi vì khi chúng ta tiếp cận thị trường, chúng ta là những doanh nghiệp tiên phong thì chúng ta sẽ nhanh chóng chiếm lĩnh được thị trường và chúng ta sẽ có một con đường đi rất thuận lợi", ông Tâm nhận định.

Ông Tâm cho biết, Bộ Công Thương đang triển khai thực hiện nhiệm vụ, giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp từng bước tuân thủ và thực hiện những biện pháp về giảm phát thải khí nhà kính. 

Từ 2025, doanh nghiệp phải thực hiện nghĩa vụ kiểm kê phát thải khí nhà kính, trong đó dự kiến Bộ Công Thương sẽ ban hành Thông tư hướng dẫn về kiểm kê khí nhà kính vào tháng 11/2023. Năm 2024, Bộ Công Thương sẽ tổ chức các hoạt động đào tạo, tập huấn cho doanh nghiệp thực hành tốt những quy định về kiểm soát phát thải khí nhà kính, tính toán được dấu vết carbon trong toàn bộ chuỗi cung ứng.

Còn theo ông Nguyễn Sỹ Linh, Trưởng ban Ban Biến đổi khí hậu và các vấn đề toàn cầu - Viện chiến lược, chính sách tài nguyên và môi trường, Bộ Tài nguyên Môi trường, đối với doanh nghiệp sản xuất tiêu hao, sử dụng năng lượng nhiều cần chuyển hướng vừa sử dụng tiết kiệm và hiệu quả vừa chuyển đổi nguồn năng lượng sử dụng.

Đối với doanh nghiệp sản xuất trong nước, không phải doanh nghiệp sản xuất tiêu dùng năng lượng nhiều nhưng lại ở khu vực chịu tác động của biến đổi khí hậu cần chuyển đổi các mô hình sản xuất, quy trình sản xuất và xây dựng cơ sở, nhà xưởng,… dễ dàng thích ứng với những tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu.

"Ví dụ, thường xuyên bị mưa lũ, bão hay nắng nóng thì việc chuyển đổi các mô hình sản xuất, quy trình sản xuất cũng như xây dựng, thiết kế các mô-đun nhà xưởng làm sao có thể dễ dàng thích ứng được với những tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu, đó là định hướng mà doanh nghiệp cần hướng đến", ông Linh nhìn nhận.

Ở góc độ doanh nghiệp, ông Nguyễn Văn Đạt, Ban Kỹ thuật, Tập đoàn Hóa chất Việt Nam cho rằng, về thuận lợi, các doanh nghiệp thành viên Tập đoàn Hóa chất được tiếp cận với công nghệ xanh, tín dụng xanh. Tuy nhiên, còn không ít khó khăn, trong đó có vấn đề về vốn đầu tư, công nghệ và con người vận hành công nghệ.

Để giải quyết những vấn này ông Đạt kiến nghị: "Thứ nhất là cấp có thẩm quyền sớm ban hành cơ chế, chính sách để các doanh nghiệp có điều kiện thuận lợi tiếp cận với nguồn vốn ưu đãi. Thứ hai là cũng ban hành những chính sách khuyến khích đầu tư thích ứng với biến đổi khí hậu để chuyển dịch năng lượng"

Trao đổi tại tọa đàm các ý kiến nhấn mạnh, cộng đồng doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng, vừa là chủ thể chịu tác động của biến đổi khí hậu, vừa là đối tượng quan trọng trực tiếp tham gia, chuyển các thách thức thành cơ hội từ tác động của biến đổi khí hậu. Để thực hiện các mô hình sản xuất kinh doanh theo hướng tăng trưởng xanh, doanh nghiệp cần dựa vào nền tảng khoa học và công nghệ, ứng dụng công nghệ số và chuyển đổi số…