Chưa chắc chắn với VNeID, đa số khách đi máy bay vẫn phải chuẩn bị giấy tờ

Sau khi nghe thông tin từ truyền thông về việc có thể sử dụng tài khoản định danh điện tử khi đi máy bay, anh Nguyễn Văn Nam, ở quận Ba Đình, Hà Nội rất hào hứng khi lần đầu tiên được sử dụng cách thức này khi đi du lịch mới đây cùng gia đình. Theo anh Nam, chỉ cần đăng nhập sẵn vào tài khoản VNeID và đưa cho nhân viên hàng không là có thể qua được cửa kiểm soát an ninh:

"Tôi thường xuyên phải di chuyển khá nhiều, việc sử dụng cái này cũng khá là tiện. Trước đây, mỗi lần đi, phải lích kích lôi ví, giấy tờ tùy thân. Bây giờ sử dụng mỗi cái điện thoại đưa cho bên hàng không là xong. Tôi thấy khá là khá tiện lợi  Nếu có được một thiết bị để quét mã QR Code hay là quét được thông tin đấy, thì nó sẽ an toàn hơn và đảm bảo chính xác cái quyền lợi của mọi người hơn", anh Nam cho biết.

Chị Nguyễn Thị Thu, ở quận Hà Đông, Hà Nội dù rất muốn sử dụng mã định danh khi đi qua cửa an ninh hàng không nhưng lại gặp một chút trục trặc. Do vậy, gia đình chị vẫn mang đầy đủ giấy tờ tùy thân như trước đây nhằm tránh những bất trắc : 

"Mỗi cái có tiện riêng, căn cước công dân mình không phải mang đi nhiều khi thất lạc khó tìm. Mã định danh điện tử (VneID) nếu triển khai được tốt sẽ tiện lợi hơn. Mã định danh mình đã thử rồi nhưng vẫn hỏi mật khẩu, mình dùng quá nhiều mật khẩu nên không biết mật khẩu nào", chị Thu nói.

Ông Nguyễn Chánh Duy, Giám đốc Cảng hàng không Buôn Ma Thuột cho biết, sau 1 tuần sử dụng, tỷ lệ hành khách sử dụng mã định danh điện tử khi đi máy bay tại Cảng đạt khoảng 4%, tương đương khoảng 1.500 hành khách. Quá trình triển khai thực hiện khá thuận lợi, tuy nhiên thời gian kiểm tra một hành khách qua cửa an ninh mất khoảng 5 phút và đôi lúc hệ thống bị lỗi, khiến việc kiểm tra tính xác thực gặp khó khăn.

Còn tại Cảng hàng không quốc tế Nội Bài, sau 7 ngày chính thức triển khai ghi nhận có 750 hành khách sử dụng VNeID làm thủ tục, có xu hướng tăng dần qua từng ngày và tăng so với gian thí điểm.

Ông Trần Đình Trung, Phó Đội trưởng Đội An ninh Soi chiếu quốc nội, Trung tâm an ninh hàng không Nội Bài, Cảng  hàng không quốc tế Nội Bài cho biết, theo quy trình làm thủ tục kiểm tra an ninh bằng VNeID, hành khách chủ động mở mã định danh cá nhân mức độ 2, có hình ảnh căn cước công dân và đưa cho nhân viên an ninh kiểm tra. Trường hợp có nghi ngờ, nhân viên an ninh yêu cầu hành khách mở mã QR của cá nhân, nhân viên an ninh sử dụng điện thoại cá nhân quét mã QR để kiểm tra tính hợp lệ.

Cũng theo ông Trung, đối với những hành khách trẻ tuổi, quen sử dụng điện thoại smartphone và các ứng dụng với VNeID tích hợp CCCD hợp lệ, thời gian làm thủ tục sẽ nhanh chóng, thuận lợi, không gặp khó khăn, trở ngại nào trong chuỗi làm thủ tục từ khâu check-in ở quầy thủ tục, kiểm soát an ninh cho đến cửa ra tàu bay.

Tuy nhiên, quá trình triển khai cũng còn gặp một số khó khăn, vướng mắc:

"Đối với những người già, những người không quen sử dụng smartphone lắm, họ thao tác bị chậm, khi đưa đến một là họ chưa vào được phần hình ảnh của căn cước công dân, bị quên mật khẩu phải gọi điện cho con cháu cài đặt trong đó, cũng gây mất thời gian; một số trường hợp mở CCCD ra thì lại hết hạn. Khi một dây chuyền đang chảy đều như vậy thì ảnh hưởng đến cái năng lực thông qua tại thời điểm đó", ông Trung cho biết.

Trong thời gian chạy thử nghiệm từ 1/6- 1/8, tỷ lệ hành khách bị quên mật khẩu, CCCD hết hạn tại Cảng Nội Bải chỉ có khoảng 6-7 trường hợp trên tổng số 7.000 lượt hành khách sử dụng. Từ khi áp dụng chính thức, tại Cảng Nội Bài có 3 trường hợp quên mật khẩu, 2 trường hợp CCCD hết hạn.

Ông Trung cũng khuyến cáo hành khách khi sử dụng ứng dụng mã định danh cá nhân cũng cần mang theo những giấy tờ tùy thân khác. Khi chuẩn bị làm thủ tục hành khách nên chủ động mở sẵn tài khoản VNEID trên điện thoại thông minh, đến lượt chỉ cần đưa cho nhân viên kiểm tra, tránh tình trạng đến lượt mới mở nhưng lại vô tình quên mật khẩu, dẫn đến tình trạng ùn ứ tại điểm kiểm tra.

Trẻ em dưới 14 tuổi khi đi cùng bố mẹ vẫn cần mang theo Giấy khai sinh, trẻ em từ 14 tuổi trở lên phải có Căn cước công dân hoặc Giấy xác nhận nhân thân.

Hành khách đi nhóm, đoàn làm thủ tục check-in online nên tách mã QR code theo điện thoại của từng người, tránh để chung vào 1 thiết bị điện thoại gây mất nhiều thời gian cho nhân viên kiểm tra.

Chia sẻ thêm về những khó khăn trong quá trình áp dụng VneID trong quá trình kiểm tra an ninh, ông Trần Hoài Phương, Giám đốc Cảng vụ hàng không miền Bắc cho biết: "Một số trường hợp hành khách sử dụng hình thức chek-in online việc sử dụng thẻ lên tàu bay và tài khoản VneID trên cùng một thiết bị điện tử nhân viên an ninh hàng không sẽ mất nhiều thời gian hơn để thao tác đối chiếu dữ liệu.

Ngoài ra, hiện nay các lớp tập huấn nhận biết tài khoản định danh điện tử thật/giả cho các nhân viên an ninh cũng chưa phổ biến. Hiện Cục Hàng không Việt Nam phối hợp với Cục C06- Bộ Công an mới tổ chức 01 lớp tập huấn vào tháng 8/2023.

Cũng theo ông Phương, việc chấp nhận sử dụng tài khoản VNeID cho hành khách đi tàu bay chính là quyền lợi, lợi ích của người dân được hưởng khi thực hiện Nghị định số 05/2022/NĐ-CP ngày 05/9/2022 của Chính phủ quy định về định danh và xác thực hiện tử.

Việc sử dụng tài khoản VneID để làm thủ tục hàng không đã tạo điều kiện thuận lợi cho hành khách đi tàu bay vì là một hình thức lưu giữ giấy tờ tiện lợi, an toàn, giảm thiểu rủi ro trong quá trình làm thủ tục hàng không. Nhất là trong trường hợp hành khách không có giấy tờ nhân thân để xuất trình làm thủ tục hàng không do bị quên hoặc bị thất lạc".

Ông Bùi Văn Dũng, Phó Chủ tịch Hội hướng dẫn viên Việt Nam, chủ trương ứng dụng VneID đối với hành khách đi máy bay là chủ trương đúng và cần thiết trong bối cảnh chuyển đổi số hiện nay. Tuy nhiên, để hiện thực hóa chủ trương này, các đơn vị liên quan cần cùng nhau phối hợp, dần hoàn thiện các trang thiết bị máy móc nhằm tạo sự tiện lợi nhất cho hành khách khi đi lại bằng đường hàng không: 

"Tốt nhất các cảng hàng không nên trang bị các thiết bị máy quét, máy dò, máy đọc máy phân tích hình ảnh để hỗ trợ cho người quản lý xuất nhập vào các cảng hàng không nó thuận tiện thủ tục nhanh hơn, mới tương thích, mới đồng bộ, tạo sự tiện lợi cho người dân trong quá trình sử dụng", ông Dũng nói.

Được biết, Tổng công ty Cảng hàng không, Cảng hàng không miền Bắc và Lãnh đạo Cảng hàng không quốc tế Nội Bài đã và đang có kiến nghị Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội (C06) hỗ trợ trang bị các thiết bị kiểm tra VNeID tránh tình trạng các tội phạm công nghệ cao có thể làm các app giả, hoăc các thẻ căn cước giả.