Trong khi một bộ phận chấp nhận ở thuê dài hạn để duy trì cuộc sống linh hoạt, không ít người khác vẫn đang nỗ lực theo đuổi giấc mơ an cư bằng cách vay ngân hàng hoặc làm thêm nhiều việc để tích lũy. Ở thuê cả đời hay vay mua nhà? Câu hỏi không dễ trả lời, và cũng không còn là bài toán của riêng ai.
“Việc mua nhà ở tuổi 25 rất là khó! Tôi chỉ cần một chỗ ở ổn định, sạch sẽ, tiện nghi, gần nơi làm việc là đủ rồi. Mua nhà với tôi bây giờ vừa là chuyện xa xỉ, vừa là áp lực”.
Đó là chia sẻ thẳng thắn của Minh Tuấn – một nhân viên truyền thông tại Hà Nội. Tuấn hiện sống trong một căn hộ thuê 30m2, đầy đủ tiện nghi, chỉ cách cơ quan hơn 10 phút đi xe máy. Với anh, việc sở hữu một căn nhà riêng không phải là mục tiêu cấp thiết trong giai đoạn hiện tại.
Cũng có cùng lựa chọn ở thuê, nhưng anh Nguyễn Văn Thuần – một kỹ sư công nghệ tại Hà Nội – lại không xem đây là giải pháp lâu dài. Chính vì vậy, Thuần đã bắt đầu một kế hoạch tích lũy nghiêm túc:
“Phòng bây giờ gần như chỉ kê được một chiếc giường. Giờ còn trẻ thì một mình mình còn chịu khổ một chút được. Tuy nhiên khi sau này có vợ có con thì không thể lụp xụp mãi được. Mình đã có một khoản tích lũy, kèm theo đó là lương hàng tháng và mình cũng đang làm tầm hai đến ba công việc. Còn nếu như bây giờ mình tiết kiệm được khoảng tầm 4 đến hơn 4 tỷ một chút, với cái lộ trình như mình đặt ra, mình tin là đến tầm 4-5 năm nữa thì mình có thể mua được một căn nhà riêng cho mình".
Trong khi đó, nhiều cặp vợ chồng trẻ lại chọn cách vay ngân hàng để có thể an cư sớm hơn, thay vì đợi tích lũy đủ. Như vợ chồng anh Lương Minh Trí ở Nam Từ Liêm, Hà Nội đã quyết định mua nhà dù tài chính còn nhiều hạn chế. Nhờ các hình thức hỗ trợ, anh đã quyết định đặt cọc căn nhà đầu tiên:
“Kế hoạch trả chỉ trong khoảng 3 đến 4 năm thì mình sẽ trả xong cái khoản vay, cả gốc cả lãi. Ví dụ tháng chỉ vào khoảng 11 triệu thì so với cái giá đi thuê hiện giờ mà mình vẫn đang thuê là 9 triệu rưỡi thì cũng trong khả năng của hai vợ chồng cân đối được. Cứ vay ngân hàng full thời hạn lên để cho cái gánh nặng tài chính hàng tháng nó nhẹ đi".
Tuy nhiên, vay mua nhà vẫn là một lựa chọn cần tính toán kỹ lưỡng. Theo các chuyên gia tài chính, người vay nên đảm bảo tỷ lệ trả nợ không vượt quá 40% thu nhập ổn định hàng tháng, đồng thời có quỹ dự phòng cho ít nhất 3 đến 6 tháng chi tiêu.
“Cơ hội khá là nhiều và mức lãi suất thì tương đối tích cực ở mức chỉ khoảng từ 9 đến 10% một năm và có thể vay 15 đến 20 năm. Hiện nay ngân hàng thương mại cho vay để mua nhà và sửa nhà là tương đối nhiều. Thông thường chiếm khoảng 35 đến 40% tổng dư nợ cho vay bán lẻ của các ngân hàng".
Cũng theo TS. Cấn Văn Lực, người trẻ cần chú ý đến lãi suất sau ưu đãi, khả năng biến động lãi trong dài hạn, và tránh vay quá khả năng chi trả thực tế chỉ để kịp “bắt sóng” thị trường.
Dù vậy, không phải ai cũng có thể tiếp cận khoản vay mua nhà, đặc biệt là những người làm việc tự do, thu nhập không ổn định hoặc không đủ hồ sơ chứng nh tài chính. Đó là lý do khiến nhiều người trẻ ngày nay chuyển sang “sống tối giản”, đầu tư trải nghiệm thay vì tài sản, hoặc đơn giản là không để bản thân rơi vào vòng xoáy trả nợ 20–30 năm.
Ở thuê – linh hoạt, ít ràng buộc. Mua nhà – ổn định, nhưng áp lực. Câu hỏi "ở thuê cả đời hay vay mua nhà?" có lẽ không còn là chuyện đúng sai, mà là bài toán cá nhân – tùy theo mục tiêu, hoàn cảnh và lối sống của mỗi người.
Nhưng một điều rõ ràng: giới trẻ Việt hôm nay đang tỉnh táo hơn, tính toán nhiều hơn, và sẵn sàng sống khác đi – ễn là cuộc sống đó không khiến họ gục ngã vì giấc mơ an cư quá sớm.