Tuy nhiên, đằng sau con số 20 triệu lại là câu chuyện đáng bàn, khi mà nhiều doanh nghiệp lữ hành, nhiều khách sạn rơi vào tình trạng thu không đủ chi. Nguyên nhân chủ yếu của sự trái ngược này là gì, tại sao số lượng khách tăng mà doanh thu không tăng, thậm chí còn giảm sút khiến cho bài toán kinh tế rất cần lời giải càng sớm càng tốt:
Vì sao du khách quốc tế đến Việt Nam “không tiêu hết tiền”?
Người đàn ông quốc tịch Trung Quốc này sắp kết thúc chuyến du lịch kéo dài 2 tuần ở Việt Nam, theo lời anh Lý, tổng số tiền chi tiêu đến thời điểm này vào khoảng hơn 1.000 USD trong đó chi phí đi lại chiếm hơn một nửa, còn lại dịch vụ lưu trú chiếm 30%, các khoản khác, bao gồm vé tham quan các địa điểm du lịch, quà lưu niệm chiếm không đến 20%.
"Tôi là người du lịch từ Trung Quốc , đã ở đây được 3-4 ngày cảm nhận thấy mức tiêu dùng khá rẻ ơt từng đó ngày mới tiêu hết mấy nghìn tệ bằng với tiền mua vé máy bay sang đây, ở đây tôi đã đi đc một số điểm du lịch và bảo tàng, đa phần là ễn phí”…
Theo một thống kê mới đây, trung bình mỗi khách quốc tế đến Việt Nam tiêu số tiền từ 1.050 đến 1.150 USD, tăng không đáng kể so với thời điểm năm 2019 với mức chi tiêu bình quân của du khách quốc tế là 1.020 USD một người. So với đối thủ cạnh tranh trực tiếp trong lĩnh vực du lịch ở khu vực Đông Nam Á như Thái Lan, số tiền du khách tiêu tốn ở Việt Nam thấp hơn xấp xỉ 500 USD, hay gần 1.000 USD nếu so với Singapore.
Bà Ngô Thị Nga, Giám đốc Công ty du lịch và thương mại Hải Đăng, cho biết: “Khách từng phàn nàn với tôi rằng tiền đem đi không tiêu hết trong khi đó sang Trung Quốc, Hong Kong thì cùng số tiền đó sẽ được tiêu hết”…
Thử làm một phép tính về giá một số loại dịch vụ, ví dụ khoản chi nhiều nhất là vé cáp treo lên đỉnh Fansipan trị giá hơn gần 40 USD, còn lại các nơi khác như Hoàng Thành Thăng Long, quần thể di tích kinh thành Huế, thánh địa Mỹ Sơn giá vé tham quan cũng chỉ ở mức 5 đến 7 USD. Đối với dịch vụ lưu trú, giá thuê phòng của các homestay trung bình 200 đến 400 nghìn đồng một ngày, khách sạn 3 sao giá thuê trung bình một đêm cao nhất 1,2 triệu đồng.
Thiếu sản phẩm giá trị cao, du lịch Việt khó giữ tiền du khách
Theo các chuyên gia, việc thiếu các sản phẩm du lịch giá trị gia tăng cao chính là nguyên nhân dẫn đến hiện tượng du khách quốc tế đến Việt Nam tăng kỷ lục nhưng lại tiêu không nhiều tiền.
Theo ông Nguyễn Văn Tuấn, nguyên Tổng Cục trưởng Tổng Cục Du lịch, nay là Cục Du lịch, thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du Lịch, thì so với các quốc gia trong khu vực, như Thái Lan hay Singapore, số tiền chi tiêu bình quân của một khách quốc tế đến Việt Nam thấp hơn hẳn.
“So với các nước trong khu vực như Thái Lan hay Singapore thì chi tiêu bình quân của một đầu khách quốc tế đến Việt Nam thấp hơn đáng kể”…
Căn cứ vào số liệu từ cách đây hơn 10 năm, chi tiêu của một khách quốc tế đến Việt Nam thậm chí còn giảm nếu tính trượt giá, vấn đề của ngành du lịch Việt Nam, theo các chuyên gia, là do chúng ta chưa thiết kế được nhiều sản phẩm du lịch có giá trị. Ví dụ du lịch đêm chẳng hạn, với khách du lịch từ châu Âu, múi giờ sinh hoạt ưa thích của họ là về đêm trong khi chúng ta ngoài Phú Quốc, Hội An hay TP. Hồ Chí Minh thì không có chỗ tiêu tiền sau 22h theo phản ánh của du khách.
Ngoài ra, các mặt hàng lưu niệm theo kiểu thủ công lặp lại, đơn điệu về mẫu mã sản phẩm cũng không thu hút được sự quan tâm của du khách. Bên cạnh đó, xu hướng du lịch tự túc, tự tổ chức tour du lịch thông qua các ứng dụng nước ngoài cũng khiến cho doanh thu của các doanh nghiệp lữ hành nói riêng, ngành du lịch nói chung, giảm sút đáng kể.
Theo đó, bài toán của du lịch Việt Nam ngoài những chính sách nới lỏng cần có những sản phẩm du lịch hấp dẫn hơn, khiến cho du khách sẵn sàng chi tiêu khoản tiền nhiều hơn, thời gian thị thực có hiệu lực kéo dài hơn.
Ông Lê Hồng Thái, Giám đốc Công ty lữ hành Hanoitourist, cho biết: “Khách hàng người ta có những yêu cầu đặc biệt, có những mức chi trả tăng gấp đôi so với tour truyền thống. Chúng tôi đang ước tính doanh thu riêng đối với khách quốc tế đến Việt Nam đâu đó tăng trung bình khoảng 20%”…
Để tăng chi tiêu khách du lịch, Việt Nam cũng như các địa phương trọng điểm của ngành như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, cần tập trung thu hút khách quốc tế có mức chi tiêu cao, thời gian lưu trú dài hơn bằng cách phát triển sản phẩm du lịch độc đáo (về văn hóa, hội họp MICE hay ẩm thực, đêm).
Đồng thời chúng ta cũng cần nâng cao chất lượng dịch vụ, đẩy mạnh chuyển đổi số, liên kết vùng, và phát triển quà tặng địa phương giá trị cao, nhằm tăng doanh thu bằng cách kéo dài thời gian lưu lại của du khách quốc tế, tăng chi tiêu vào các sản phẩm du lịch có giá trị kinh tế cao.