Nghe nội dung chi tiết tại đây:
Cuối tháng 11 vừa qua, đơn xin nghỉ việc của bác sĩ Nhi – trưởng trạm y tế tại 1 phường trên địa bàn quận 7 vừa được Sở Y tế TP.HCM phê duyệt. Không giấu được sự mệt mỏi, bác sĩ Nhi cho biết hơn 1 năm qua chị và các đồng nghiệp của mình gần như không có thời gian, vật chất dành cho gia đình lẫn bản thân.
Nhớ lại giai đoạn cao điểm dịch bệnh, 7 con người tại trạm y tế nơi chị đang quản lý phải hỗ trợ cho hàng ngàn F0 tại nhà, đó là chưa kể các trường hợp phải cấp cứu chuyển viện. Điện thoại di động cá nhân thường xuyên trong tình trạng quá tải, sập nguồn bởi số nguời cần hỗ trợ quá lớn.
Bác sĩ Nhi tâm sự: 'Một công nhân trong mùa dịch nếu tăng ca làm 3 tại chỗ thì lương trong 2 - 3 tháng có thể được mấy chục triệu, đằng này thì thời gian đó trạm y tế không khác gì làm việc 3 tại chỗ thậm chí căng hơn. Vừa phải chạy chỉ tiêu của cấp trên, ở dưới không đáp ứng kịp thì người dân khó chịu… nói chung là quá tải mà lương thì không bằng công nhân tăng ca bình thường.
Đến bây giờ mình vẫn chưa nhận được tiền công hỗ trợ chống dịch từ tháng 5 tới giờ. Đây là mình chưa có gia đình huống chi là nhiều người còn gia đình con cái. Mình đi làm thì 1 là cơ hội 2 là tiền lương để có cái đắn đo lựa chọn. Với tụi mình chỉ có hứa hẹn mà không có gì thay đổi. Nếu ở lại thì dần dần thì cũng không còn niềm tin nữa'.
Tương tự đồng nghiệp của mình, chị Lê Thị Trang vốn là điều dưỡng tại Trạm y tế phường Phạm Ngũ Lão, Quận 1 cũng đã quyết định nghỉ việc vì áp lực công việc quá lớn trong khi thu nhập và đãi ngộ không tương xứng: 'Mình quyết định nghỉ làm vì công sức bỏ ra nhiều quá nhưng lại không nhận được tương xứng. Mình làm vì người dân chứ không vì bản thân mình, số lương nhận ở đây rất ít ỏi, thời gian dành hết cho công việc trong khi các chế độ cho chống dịch chỉ nói thôi chứ để được nhận thì rất khó vì thủ tục rất nhiêu khê.
Dù đã có nhiều năm làm công tác y tế cơ sở nhưng bác sĩ chuyên khoa 2 Bùi Văn Đức – Trạm trưởng trạm y tế phường Thảo Điền, thành phố Thủ Đức cho biết 2 năm vừa qua đối với anh và 4 thành viên còn lại tại trạm y tế phường Thảo Điền thực sự là một thử thách vượt xa sức chịu đựng của một người bình thường.
Chia sẻ về nguyên nhân xin chuyển công tác khác, bác sĩ Bùi Văn Đức tâm sự: 'Khi mà dịch xảy ra thì có biết bao nhiêu việc xảy ra cùng lúc. Sợ nhất cái báo cáo, mất 1 - 2 người chỉ để làm báo cáo trong khi trạm chỉ có 5 người. Thứ hai nữa là triển khai xét nghiệm hay cấp cứu những trường hợp khẩn cấp, cứ loay hoay liên tục nhiều mệt nhoài luôn. Khó khăn vì đầu việc nhiều quá nên không có thời gian dành cho gia đình, cũng sợ mang mầm bệnh về cho người thân'.
Thống kê cho thấy số lượng y bác sĩ tại mạng lưới y tế cơ sở của TP.HCM đang nằm trong top thấp nhất cả nước, trung bình thành phố chỉ có 2,31 nhân viên y tế / 10.000 dân, thấp hơn chỉ số trung bình của cả nước là 7 bác sĩ/ 10.000 dân và Hà Nội là 6,8 bác sĩ/ 10.000 dân.
Sự thiếu hụt nhân lực y tế cơ sở càng bộc lộ rõ ràng hơn khi dịch COVID-19 bùng phát thời gian qua.
Sở Y tế TP.HCM cho biết trung bình mỗi năm có từ 400 - 500 nhân viên y tế cơ sở xin nghỉ việc vì nhiều lý do khác nhau. Tuy nhiên tính đến hết tháng 11/2021, số lượng nhân viên y tế cơ sở xin thôi việc đã tăng lên 968 trường hợp.
Lý giải về tình trạng nhân viên y tế cơ sở xin nghỉ việc tăng cao, phó giáo sư tiến sĩ bác sĩ Tăng Chí Thượng – Giám đốc Sở Y tế TPHCM cho biết thêm: 'Năm nay số lượng nhân viên y tế nghỉ việc khá nhiều so với năm rồi, tròm trèm khoảng 1.000 người xin nghỉ. Chắc chắn có lý do là nhân viên y tế đã kiệt sức vì gần 8 tháng trời chưa được nghỉ ngơi ngày nào với mức thu nhập khá thấp. Mức hỗ trợ thu nhập cho nhân viên y tế cơ sở, khối dự phòng hiện nay rất thấp từ 450.000, 800 hay 900.000 đồng/tháng, rất khó cho nhân viên y tế tự sống hay lo cho gia đình'.
Để có thể giữ chân và thu hút thêm nhân lực cho mạng lưới y tế cơ sở trong thời gian tới, ông Tăng Chí Thượng cho biết Sở y tế đã tham mưu cho lãnh đạo thành phố nhiều giải pháp trước mắt lẫn lâu dài, trong đó có nhiều mục tiêu mang tính đột phá: 'Chúng tôi kiến nghị 1 chính sách cho nhân viên y tế. Cụ thể là bác sĩ đang công tác ở trạm thêm 1,5 lần lương tối thểu vùng (khoảng hơn 6 triệu/tháng), điều dưỡng thì 1 lần lương tối thểu vùng (khoảng hơn 4 triệu/tháng).
Ngoài ra cũng kiến nghị rút ngắn thời gian ở bệnh viện mà xuống y tế cơ sở để thực hành, thành phố sẽ hỗ trợ 1 phần chi phí sinh hoạt trong thời gian xuống y tế cơ sở. Các bác sĩ này không phải đóng tiền, đủ 18 tháng nếu đủ điều kiện sẽ được cấp chứng chỉ hành nghề'.
Trước đó, tại kỳ họp thứ 2 Quốc hội khoá XV diễn ra vào nửa đầu tháng 11/2021, Bộ trưởng Bộ y tế Nguyễn Thanh Long cũng đã thừa nhận những tồn tại trong mạng lưới y tế cơ sở cả nước, trong đó có cả các thành phố lớn như TPHCM. Qua đó đề ra những giải pháp căn cơ để củng cố lại hệ thống y tế đến tận cấp phường xã:
'Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, chúng tôi đang gấp rút chuẩn bị đề án tăng cường năng lực cũng như khả năng ứng phó với dịch bệnh cho hệ thống y tế cơ sở.
Có nhiều vấn đề cần thay đổi như là đánh giá, cơ cấu sắp xếp lại tổ chức của y tế cơ sở để đảm bảo khi dịch bệnh xảy ra không bị quá tải hay hạn chế như TP.HCM và các địa phương đã gặp phải thời gian qua.
Bộ đã đang và sẽ đưa ra nhiều giải pháp tăng cường năng lực như luân phiên luân chuyển, đưa bác sĩ từ tuyến phường xã lên tuyến quận huyện để vừa khám chữa bệnh vừa học hỏi nâng cao năng lực'.
Có một sự thật khó có thể chối cãi rằng vẫn đang tồn tại quá nhiều vướng mắc trong cơ chế lẫn chế độ đãi ngộ đã khiến cho một bộ phận nhân viên y tế cơ sở lựa chọn việc “dứt áo ra đi”.
Thực tế này cho thấy phải có những sự thay đổi thật sự về lượng và về chất dành cho nhóm đối tượng này, bởi họ chính là trụ cột chính trong công tác kiểm soát dịch bệnh tiến tới khôi phục các hoạt động kinh tế xã hội trong thời gian tới.
Đây cũng là góc nhìn của VOV Giao thông: “Giữ chân và phát triển đội ngũ nhân viên y tế - nhiệm vụ sống còn trong giai đoạn bình thường mới":
Nếu được chứng kiến và cùng tham gia hỗ trợ với các nhân viên y tế cơ sở trong giai đoạn cao điểm bùng phát dịch COVID-19 tại TP.HCM thời gian qua thì sẽ là không quá lời khi ví họ là “những siêu nhân trong đời thực”.
Ròng rã hơn nửa năm trời làm việc cật lực từ 18 đến 20 tiếng mỗi ngày; lấy mẫu xét nghiệm cộng đồng chưa xong đã phải thu xếp đưa F0 trở nặng cấp cứu; ệng vừa nhai cơm vừa tư vấn sức khoẻ cho F0 cách ly tại nhà; vừa ghi chép hồ sơ bệnh nhân vừa tranh thủ hỏi thăm gia đình...
Đáng chú ý là nhiều nhân viên y tế dù không may trở thành F0 cũng không thể “nghỉ ngơi trọn vẹn” vì không đành lòng nhìn đồng đội phải bơi trong biển công việc.
Vất vả của đội ngũ y bác sĩ cấp cơ sở nói riêng và lực lượng y tế nói chung khi dịch bệnh bùng phát là rất khó để thống kê, đong đếm.
Và khi những khó khăn ấy không được tháo gỡ kịp thời thì việc họ chọn cách “bỏ cuộc” cũng là điều dễ hiểu. Khi nỗi lo cơm áo gạo tiền và cơ hội phát triển bản thân trở nên quá bức bối thì những nỗ lực níu chân yếu ớt từ cơ quan quản lý cũng chỉ khiến mọi thứ trở nên nặng nề.
TP.HCM đã đi qua những ngày với rất nhiều sự đánh đổi về nhân lực lẫn vật lực. Tuy nhiên, theo những kịch bản dự báo mới nhất thì virus Sars CoV2 cùng những biến chủng của nó vẫn còn là mối nguy hiểm thực sự cho hàng triệu người dân nơi đây.
Cho nên, thay vì ngồi đếm những lá đơn xin nghỉ việc của các y bác sĩ cơ sở thì chính quyền và ngành y tế TP.HCM phải ngay lập tức có những đối sách quyết liệt, cần thiết nếu không muốn nhìn thấy Sài Gòn một lần nữa “trọng thương”.
Trước mắt cần đẩy nhanh tiến độ triển khai các đề án tăng thu nhập, phụ cấp để giải quyết thật nhanh những bức xúc về cơm áo gạo tiền; bên cạnh đó cần rà soát rút ngắn lộ trình, thủ tục tạo điều kiện cấp chứng chỉ hành nghề cho các bác sĩ tuyến cơ sở.
Về lâu dài cần tham mưu cho lãnh đạo UBND TP.HCM đề xuất Chính phủ, Quốc hội để có thêm cơ chế hoàn thiện, nâng cao chất lượng cơ sở vật chất cũng như có phương án thu hút nguồn nhân lực cho các trạm y tế cấp cơ sở.
Điều quan trọng hơn là các cấp các ngành từ trung ương đến địa phương cần xem việc đầu tư thích đáng cho y tế cơ sở là việc cần làm và làm ngay chứ không chỉ dừng lại ở “đề án” hay “kế hoạch”.
Nguy cơ vỡ trận vì dịch COVID-19 vẫn đang thường trực với TP.HCM và nhiều địa phương khác, chỉ cần một chút chần chừ hay đắn đo cũng sẽ dẫn đến những thiệt hại khôn lường.