Đây là dự án quan trọng quốc gia, có tính chất kỹ thuật phức tạp, và được kỳ vọng sẽ mở ra một chương mới trong lĩnh vực đường sắt Việt Nam.
Để tìm hiểu rõ hơn về công tác chuẩn bị, những khó khăn đã vượt qua cũng như ý nghĩa của dự án, PV VOV Giao thông, đã có cuộc đối thoại với ông Chu Văn Tuân, Phó Giám đốc Ban QLDA đường sắt, Bộ Xây dựng.
PV: Thưa ông, đến thời điểm hiện nay, công tác chuẩn bị cho lễ khởi công tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng đã được chuẩn bị tới đâu?
Ông Chu Văn Tuân: Triển khai thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Xây dựng, đến thời điểm hiện nay, Ban đang tập trung rất quyết liệt với tinh thần vượt nắng thắng mưa và chạy đua với thời gian để đảm bảo mọi điều kiện tốt nhất cho lễ khởi công vào ngày 19 tháng 12 sắp tới.
Một số công việc thời gian vừa qua chúng tôi đang quyết liệt triển khai thực hiện là công tác hoàn thiện các thủ tục theo quy định về đầu tư xây dựng cơ bản để đảm bảo được các điều kiện khởi công. Những công việc này bao gồm: phê duyệt dự án đầu tư, triển khai thiết kế kỹ thuật, lập dự toán các gói thầu khởi công, triển khai công tác tổ chức lựa chọn nhà thầu, tổ chức rà phá bom mìn vật nổ, và triển khai công tác phối hợp với các địa phương trong giải phóng mặt bằng nhằm đủ điều kiện khởi công.
Dự kiến, trong đại lễ ngày 19 tháng 12 này, dự án sẽ triển khai công tác khởi công tại 5 địa điểm là ga Lào Cai, ga Phú Thọ, ga Bắc Hồng, ga Lương Tài và ga Hải Dương Nam.
PV: Thưa ông, đâu là những khó khăn, vướng mắc mà trong thời gian vừa qua chúng ta gặp phải liên quan đến công tác giải phóng mặt bằng, cũng như vấn đề thu xếp vốn và việc phối hợp giữa các địa phương?
Ông Chu Văn Tuân: Những khó khăn vướng mắc của dự án đã được Ban QLDA đường sắt nhận diện ngay từ lúc triển khai công tác chuẩn bị đầu tư. Với tính chất quy mô dự án rất là lớn và trải dài qua nhiều tỉnh thành, nên công tác giải phóng mặt bằng là một vấn đề rất lớn để đáp ứng điều kiện khởi công, cũng như đảm bảo khả năng quỹ đất bố trí cho dự án.
Vấn đề này vừa là đáp ứng yêu cầu kỹ thuật đặc thù của dự án đường sắt, vừa là giảm thiểu tối đa ảnh hưởng đến các công trình hiện có, và giảm thiểu tác động đến người dân bị ảnh hưởng bởi dự án.
Chính vì vậy, yếu tố tổ chức triển khai, phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan và với các địa phương có liên quan là một vấn đề đặt ra trong giai đoạn chuẩn bị, cần sự phối hợp của các bộ ngành cũng như các địa phương.
Thứ hai, với hướng tuyến trải dài, dự án tác động đến cả những công trình hiện hữu, giao cắt với các công trình hiện hữu từ công trình giao thông, thủy lợi, đến điện nước. Tất cả những dịch vụ thiết yếu này cần phải song song triển khai, nên quá trình triển khai chúng tôi cũng gặp rất nhiều vướng mắc với các cơ quan quản lý các công trình hạ tầng mà có giao cắt với tuyến đường sắt này.
Hiện nay, với 5 địa phương có dự án đi qua, có khoảng 68 xã phường bị ảnh hưởng và có nhu cầu phải xây dựng tái định cư, bố trí quỹ đất cho dự án. Thời gian vừa qua, Ban rất ghi nhận và đánh giá cao sự phối hợp của các địa phương, các địa phương đã chủ động vào cuộc rất là tích cực đúng như tinh thần là vừa chạy vừa xếp hàng.
PV: Thưa ông, vậy về thiết kế kỹ thuật và lựa chọn nhà thầu, hiện nay công tác thẩm định, phê duyệt và đấu thầu đã triển khai đến đâu? Đâu là những tiêu chí được đặt ra để lựa chọn nhà thầu cho dự án trọng điểm này?
Ông Chu Văn Tuân: Hiện nay, dự án thành phần 1 đã được Bộ Xây dựng phê duyệt. Hồ sơ thiết kế kỹ thuật của gói thầu đầu tiên cũng đã được cơ quan chuyên môn của Bộ Xây dựng thẩm định, và Ban cũng đã triển khai thẩm định và phê duyệt.
Đối với công tác lựa chọn nhà thầu, hiện nay chúng tôi đang triển khai, và đến ngày 12/12 sẽ hoàn thành công tác lựa chọn nhà thầu để đảm bảo điều kiện khởi công vào ngày 19 tháng 12.
Đây là dự án quan trọng quốc gia, có tính chất kỹ thuật rất là phức tạp, nên việc lựa chọn nhà thầu đủ năng lực để đáp ứng yêu cầu dự án là vấn đề tiên quyết và chúng tôi đặc biệt lưu tâm. Ban QLDA chúng tôi sẽ lựa chọn các nhà thầu đủ điều kiện năng lực, kinh nghiệm, cũng như tài chính và uy tín để tham gia dự án.
PV: Ông đánh giá như thế nào về ý nghĩa của việc khởi công dự án này đối với chuỗi logistic cũng như là về phát triển vùng trong thời gian tới?
Ông Chu Văn Tuân: Việc triển khai dự án Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng sẽ là một dấu mốc quan trọng, tạo hành lang kết nối trên hành lang Đông Tây và kết nối cảng biển, và có ý nghĩa to lớn trong việc kết nối quốc tế. Sau khi hình thành tuyến đường sắt này, chúng ta sẽ tạo lập một phương thức vận tải mới trên hành lang Đông Tây này, đồng thời là kết nối liên vận quốc tế.
Việc khởi công này mở ra một trang mới trong lĩnh vực đường sắt, bởi đây là tuyến đường sắt điện khí hóa đầu tiên được triển khai tại Việt Nam.
PV: Thưa ông, ngay sau lễ khởi công thì đâu là những phần việc quan trọng nhất sẽ được tập trung triển khai?
Ông Chu Văn Tuân: Dự án Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng được tách thành rất nhiều dự án thành phần. Sau lễ khởi công của dự án thành phần 1, chúng tôi sẽ bắt tay vào chỉ đạo các nhà thầu, đơn vị tư vấn để triển khai công tác xây lắp đối với gói thầu đầu tiên này.
Song song với đó là việc phối hợp với tư vấn hỗ trợ kỹ thuật của phía Trung Quốc để mà triển khai hoàn thiện dự án thành phần 2 là dự án chính. Đây là một nội dung rất quan trọng mà chúng ta cần phải tập trung nguồn nhân lực chất lượng cao ở trong nước để vừa tiếp cận dự án, đồng thời từng bước nâng cao nguồn nhân lực chất lượng cao ở trong nước.
Ban sẽ sẵn sàng mọi nguồn lực để chuẩn bị dự án thành phần 2, phấn đấu khởi công vào tháng 6 năm 2026 đảm bảo hoàn thành toàn bộ dự án vào năm 2030 theo nNghị quyết của Chính phủ đã đặt ra.
P.V: Vâng, xin cảm ơn ông.