Dưới góc nhìn của VOV Giao thông, hiện nay đang xuất hiện tình trạng sợ trách nhiệm, giữ an toàn cho bản thân đang gây nhiều hệ lụy.
Cao tốc Bắc Nam phía đông là dự án giao thông trọng điềm quốc gia, 2 năm qua mưa bão, dịch bệnh hoàn hành, giá nguyên nhiên vật liệu tăng phi mã, nguyên vật liệu phục vụ thi công thiếu hụt.
Khó khăn chồng chất, thế nhưng không vì thế mà nhà thầu chùn bước, họ vẫn đang “oằn” mình, dốc toàn lực từ tiền bạc, nhân lực cho đến máy móc thiết bị, quyết tâm thi công 3 ca cả ngày lẫn đêm, kể cả ngày nghỉ/ngày lễ để bù tiến độ.
Đối với các dự án dự kiến về đích vào cuối năm nay theo kế hoạch, hiện đang là cao điểm thi công móng, mặt đường và thảm bê tông nhựa.
Những hạng mục này tuy sản lượng ít nhưng giá trị cao, trong khi giá nhiều loại nguyên vật liệu chính như: cát sỏi, xi măng, nhựa đường, bê tông...vẫn neo ở mức cao, cước vận chuyển cao gấp đôi dù giá xăng dầu đã hạ nhiệt.
Giá nguyên nhiên liệu hiện cao hơn gấp rưỡi thậm chí gấp đôi đang khiến cho các nhà thầu thực sự “méo mặt” bởi thiếu dòng tiền, dù vốn ngân sách được cấp đầy đủ.
Bởi lẽ phần thiếu hụt do chênh lệch giá ở thời điểm đấu thầu, kí hợp đồng so với thực tế quá lớn, càng làm càng lỗ, cơ chế bù giá cũng chỉ dao động ở mức 5-7% là không đáng kể.
Để gỡ vướng cho các dự án trọng điểm, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành nhiều Nghị quyết, văn bản chỉ đạo trong quản lý, điều hành bình ổn giá, kiểm soát chặt chẽ các yếu tố tác động đến xây dựng; chống lợi dụng tăng giá, ép giá vật liệu xây dựng, tạo điều kiện thuận lợi cho các dự án thi công đúng tiến độ.
Bên cạnh đó, Quốc hội cũng đã ban hành Nghị quyết giảm kịch khung thuế bảo vệ môi trường nhằm kéo giảm giá xăng dầu, Bộ Tài chính cũng đang đề xuất giảm thuế nhập khẩu với xăng từ mức 20% về 10%.
Đặc biệt, để gỡ vướng về nguồn vật liệu đất đắp, Chính phủ đã kịp thời ban hành Nghị quyết 60 và Nghị quyết 133 về cơ chế đặc thù trong khai thác và cấp phép mỏ vật liệu phục vụ xây dựng các dự án cao tốc Bắc – Nam.
Thế nhưng đến nay sau hơn 1 năm ban hành Nghị quyết 60 và gần 1 năm Nghị quyết 133 có hiệu lực việc cấp phép mỏ vật liệu nhiều nơi vẫn “ì ạch”, thủ tục cấp phép vẫn phải thực hiện theo đúng “quy trình”, dẫn đến thiếu vật liệu đất đắp ở nhiều dự án.
Sự vào cuộc quyết liệt của Quốc hội, Chính phủ thể hiện quyết tâm lớn, gỡ các “nút thắt”, cho phép áp dụng những cơ chế, giải pháp đặc thù, đẩy nhanh tiến độ dự án cao tốc Bắc Nam.
Tuy nhiên việc hàng loạt cán bộ bị kỷ luật, khởi tố thời gian gần đây đã xuất hiện tình trạng sợ trách nhiệm, giữ an toàn cho bản thân và né tránh việc khó của một bộ phận cán bộ, người đứng đầu bộ, ngành và địa phương. Điều này dẫn đến sự trì trệ trong cấp phép các mỏ vật liệu, gây đình trệ trong thi công.
Tuy nhiên, cũng có ý kiến hoài nghi ngoài “sợ trách nhiệm” còn có dấu hiệu “lợi ích nhóm” tiềm ẩn, cố tình gây khó dễ trong cấp phép, ép các nhà thầu phải mua vật liệu tại những DN sân sau để thu lợi.
Thực trạng này nếu không ngăn chặn và xử lý kịp thời sẽ gây ra hệ lụy vô cùng lớn, cản trở quá trình thi công, đi ngược lại chủ trương của của Đảng và Nhà nước.