Mỗi toa tàu là một lát cắt văn hóa, mỗi hành trình là một lần chạm vào hồn cốt Thăng Long xưa. Hãy cùng VOV Giao thông bước lên chuyến tàu ấy – để nghe, để ngắm và để cảm nhận một Hà Nội vừa quen, vừa lạ…
Tiếng còi tàu vang vọng trong nắng sớm. Những bánh sắt chầm chậm lăn trên đường ray, mang theo ký ức và khát vọng hòa quyện trong một hành trình có một không hai giữa lòng thủ đô Hà Nội.
Trong ngày đầu tiên ra mắt và chạy thử nghiệm, đoàn tàu du lịch “Hà Nội 5 cửa ô” đã thu hút đông đảo người dân Thủ đô và du khách trải nghiệm. Các toa tàu gần như kín chỗ. Nhưng hơn cả một phương tiện di chuyển, đây là một chuyến hành trình của cảm xúc – nơi mỗi hành khách được dẫn lối về với chiều sâu văn hóa và lịch sử nghìn năm đất Thăng Long:
"Tôi là một người yêu Hà Nội. Hôm nay, khi bước lên chuyến tàu du lịch đặc biệt này, tôi thấy đây là một không gian rất mới lạ. Nó vừa hiện đại, vừa cổ kính, có những vật dụng gợi nhớ thời xưa, mà cũng có những thiết bị tân tiến. Như thể quá khứ và hiện tại cùng ngồi lại bên nhau. Tôi nghĩ, đây không chỉ là chuyến đi, mà là một hành trình cảm nhận và trải nghiệm".
Suốt dọc hành trình, hành khách không chỉ ngắm nhìn phong cảnh qua những khung cửa sổ rộng mở, mà còn được thưởng thức các loại hình nghệ thuật truyền thống như: quan họ, chèo, xẩm, chầu văn, ca trù… Từng làn điệu dân gian như kéo cả hồn cốt Hà Nội xưa về ngồi cạnh bên:
"Em là Kỳ Duyên. Là người trẻ, khi được đi trên con tàu mang dáng dấp cổ kính, lại được nghe kể những câu chuyện văn hóa, lịch sử, em thấy mình như hiểu Hà Nội sâu hơn. Không chỉ ngắm nhìn vẻ đẹp của Thủ đô, mà còn chạm được vào tinh thần của nó".
Nguồn cảm hứng cho đoàn tàu bắt nguồn từ năm cửa ô Hà Nội – những địa danh từng là chứng nhân cho bao đổi thay của mảnh đất kinh kỳ: Ô Quan Chưởng, Ô Cầu Dền, Ô Cầu Giấy, Ô Đống Mác, Ô Chợ Dừa.
Mỗi toa tàu được đặt theo tên một cửa ô, thiết kế theo chủ đề riêng, như những chương nhỏ trong một cuốn sử thi về Thăng Long. Ông Tào Đức Hiệp – Chủ tịch HĐQT Công ty Du lịch BHL cho biết thêm:
"Chúng tôi muốn thay đổi cách nghĩ xưa nay rằng đường sắt chỉ để vận chuyển. Với đoàn tàu này, đường sắt còn là phương tiện để kể chuyện, để trải nghiệm văn hóa. Nội thất, ánh sáng, chi tiết trang trí – tất cả đều được lấy cảm hứng từ Hà Nội xưa. Có hình ảnh sông Hồng, có cây cầu Thăng Long – những biểu tượng gắn bó với đời sống người Hà Nội".
Mỗi toa không chỉ là nơi ngồi, mà còn là không gian văn hóa thu nhỏ. Hành khách có thể check-in, thưởng thức âm nhạc dân gian, ngắm phố phường, và cảm nhận một Hà Nội vừa thân quen, vừa mới mẻ qua khung cửa tàu đang lướt nhẹ trên ray. Trần Anh Tuấn – Phó TGĐ Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam nói về ý tưởng mang đoàn tàu đến gần hơn với người dân:
"Chúng tôi đã cải tạo những toa xe ghế ngồi hai tầng, mỗi toa từ 40 đến 60 chỗ, thiết kế lại nội thất theo từng chủ đề gắn với văn hóa Thủ đô. Kính được mở rộng để du khách ngắm cảnh, và trên mỗi toa đều có điểm check-in giữ lại kỷ niệm".
Từ ga Hà Nội, đoàn tàu đi qua các ga Long Biên, Gia Lâm, Yên Viên đến ga Từ Sơn (Bắc Ninh), rồi quay trở lại trung tâm. Mỗi điểm dừng không chỉ để đón trả khách, mà còn là “cửa ngõ” đưa hành khách chạm vào những mạch ngầm văn hóa – làng nghề, ẩm thực, di tích, nghệ thuật dân gian. Bà Nguyễn Thị Hoa Mai – Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam chia sẻ thêm:
"Đây là mô hình du lịch kiểu mới – kết hợp giữa đường sắt, di sản và văn hóa. Nó không chỉ kết nối Hà Nội với vùng ven như Từ Sơn, mà còn thúc đẩy du lịch liên vùng, tạo nên hành trình đa chiều, trải nghiệm đa lớp – rất phù hợp với xu hướng du lịch hiện đại".
Được khởi công từ đầu năm 2025, sau nhiều tháng nỗ lực, dự án "Hà Nội 5 cửa ô" đã hoàn thiện các toa khách và đang hoàn tất 2 toa check-in độc đáo. Ông Phan Khánh Toàn – Giám sát thi công nói thêm về quá trình ấp ủ ý tưởng:
"Chúng tôi ấp ủ dự án từ 4-5 năm trước, thiết kế từ cuối 2024, thi công từ tháng 2/2025. Tàu đã được kiểm định an toàn kỹ thuật. Các chuyến khai thác sẽ diễn ra 3 lần/ngày – sáng, chiều và tối – để du khách trải nghiệm cả Hà Nội ban ngày lẫn Hà Nội về đêm".
Tiếng bánh sắt khẽ lăn, ánh đèn từ khung cửa đổ xuống vai người ngồi bên cửa sổ. Đoàn tàu như nối dài ký ức với hiện tại. “Hà Nội 5 cửa ô” không chỉ là một hành trình du lịch, mà là nơi những giá trị xưa cũ được đánh thức trong hình hài mới – sống động, gần gũi và đầy tự hào….