Chuyên gia nói gì về đề xuất hoán cải xe máy xăng sang xe lai điện

Sở Xây dựng TP.HCM vừa đề nghị Cục Đăng kiểm Việt Nam nghiên cứu, xem xét đề xuất Bộ Xây dựng lồng ghép, bổ sung thêm các quy định, tiêu chuẩn kỹ thuật, quy chuẩn an toàn cho hoạt động cải tạo, hoán đổi động cơ điện đối với mô tô, xe máy.

Việc này tạo hành lang pháp lý cho các tổ chức, cá nhân triển khai thực hiện, góp phần chuyển đổi xanh trong hoạt động giao thông vận tải.

Trước đó, một công ty đã đề xuất ý tưởng chuyển đổi động cơ điện cho xe chạy xăng cũ. Với chi phí 8 triệu đồng, xe chạy xăng sẽ được lắp đặt bộ chuyển đổi gồm động cơ điện, pin muối, bộ IC chuyển đổi năng lượng, và trở thành xe lai giữa chạy xăng và chạy điện.

Xung quanh nội dung này, PV VOV Giao thông Quốc gia có cuộc trao đổi với chuyên gia giao thông – Tiến sĩ Phan Lê Bình.

PV: Ông đánh giá thế nào về đề xuất hoán cải xe xăng sang xe lai điện trong bối cảnh các thành phố lớn dự kiến lập vùng phát thải thấp từ 2026, từng bước cấm xe xăng, dầu không chuẩn, hỗ trợ người dân đổi sang xe điện, buýt điện và xe đạp công cộng?

Ông Phan Lê Bình: Tôi đánh giá là ý tưởng sáng tạo, khá phù hợp với mong muốn của phía chính quyền về hạn chế ô nhiễm từ khí thải phương tiện giao thông, chủ yếu là xe máy. Ý tưởng này có ưu điểm là nếu xe máy tự sạc pin cho mình thì sẽ không gây phụ tải lớn về điện. Hàng triệu chiếc xe máy hoạt động cùng lúc thì gây ảnh hưởng tương đối lớn về điện, vì điện thường để phục vụ sinh hoạt, sản xuất.

Mặt khác, những chiếc xe này vẫn tiêu thụ xăng để sản xuất ra điện để chạy, các thành phố có khu vực ưu tiên phương tiện phát thải thấp thì chạy trong khu vực đó chạy điện, còn ngoài khu vực đó thì chuyển sang chạy xăng.

Ảnh nh họa

Đây vẫn là trong giai đoạn ý tưởng. Để hiện thực hóa cần các doanh nghiệp vào cuộc đề xuất, triển khai, có thí nghiệm thực tế, đo lường thông số vật lý, để đảm bảo việc chuyển đổi này đủ an toàn, tránh tuyệt đối tình trạng cháy nổ pin với xe máy. Nếu đảm bảo được các yếu tố này, tôi nghĩ đó là điều khả quan áp dụng tại các thành phố lớn tại Việt Nam.

PV: Liệu đây có phải một trong các lựa chọn bước đệm để các đô thị lớn tiến tới mục tiêu cấm xe máy chạy xăng?

Ông Phan Lê Bình: Tôi nghĩ đó là ý tưởng khá hợp lý. Điều này không buộc người dân phải bán rẻ xe máy chạy xăng đi và phải mua một chiếc xe máy điện trị giá 20-30 triệu đồng.

Việc chính quyền, cơ quan quản lý nhà nước có chính sách hạn chế xe máy chạy xăng trong khu vực đông đúc của thành phố cũng cần cân nhắc tác động của chính sách đó.

Không chỉ nhìn vào việc giảm phát thải để nhanh chóng, triệt để ra lệnh cấm, vì còn liên quan tới công ăn, việc làm ngành công nghiệp sản xuất, kinh doanh xe máy. Tôi nghĩ rất cần lộ trình được nghiên cứu kỹ có tính đến tác động tiêu cực của các chính sách mới này.

Ảnh nh họa

PV: Theo thống kê mới nhất, Quý 3 năm 2025, lượng tiêu thụ xe máy chạy xăng tại thị trường Việt Nam có xu hướng tăng nhẹ so với Quý 2 cùng năm, giảm so với cùng kỳ năm 2024. Điều này phản ánh tâm lý người tiêu dùng và thị trường ra sao, trước xu thế chuyển sang xe điện?

Ông Phan Lê Bình: Thực ra chưa thể nói được gì về xu hướng, tâm lý thị trường với những con số đơn thuần như vậy. Chúng ta bàn về việc hạn chế xe máy chạy xăng chỉ là phạm vi ở các thành phố.

Còn xét trên địa bàn các tỉnh thành phố trên toàn quốc, xe máy chạy xăng vẫn hoạt động bình thường. Con số tăng nhẹ mua xe xăng xuất phát từ việc tăng dân số trên toàn quốc, thu nhập người dân tăng lên, khả năng mua xe dễ dàng hơn. Còn tại các đô thị lớn như Hà Nội, TP.HCM có thể không tăng, thậm chí giảm.

PV: Cảm ơn chia sẻ của ông!