Đáng chú ý là có rất ít số lô trúng đấu giá nộp tiền, còn lại là bỏ cọc.
Việc Luật Đất đai 2024 cùng Luật Kinh doanh bất động sản 2023, Luật Nhà ở 2023 chính thức có hiệu lực có giúp làm giảm tình trạng này? Làm gì để ngăn chặn tình trạng cò đất đấu giá cao rồi bỏ cọc?
Trước thực trạng đấu giá cao rồi bỏ cọc, Bộ Xây dựng đề xuất hoàn thiện các quy định liên quan đến đấu giá đất như tăng tiền cọc, xác định giá khởi điểm sát thị trường. Thời gian nộp tiền trúng đấu giá cũng cần rút ngắn và hạn chế người tham gia với mục đích đầu cơ.
Theo các chuyên gia, chính việc xác định mức giá khởi điểm quá thấp cộng với số tiền đặt cọc đấu giá không cao đã khiến cho nhiều người sẵn sàng bỏ cọc. Do đó, một trong những biện pháp để ngăn chặn những bất cập trong đấu giá đất đó là tăng tiền cọc, xác định giá khởi điểm sát thị trường.
Chuyên gia kinh tế, Tiến sỹ Vũ Đình Ánh phân tích: "Trước đây khi đấu giá đất thì chúng ta phải xác định giá trước để làm căn cứ xác định giá khởi điểm thì nay ta căn cứ vào bảng giá đất, mà bảng giá đất thì chưa được điều chỉnh nên quá thấp. Ví dụ như vừa rồi chênh lệch với giá trúng hơn 10 lần. Cái này đang có sự vênh nhau rất lớn, tạo ra tâm lý xã hội bất ổn. Đây là vấn đề cần quan tâm. Chúng ta cần bình tĩnh, khách quan đánh giá kết quả các cuộc đấu giá thời gian qua để tìm ra giải pháp khắc phục".
Để hạn chế người tham gia với mục đích đầu cơ, cũng cần xem xét quy định rút ngắn thời gian nộp tiền trúng đấu giá và cam kết thực hiện mục tiêu của việc đấu giá, tránh trường hợp đấu giá đất xong, không sử dụng, gây lãng phí. Đặc biệt, cần có các chế tài đi kèm để xử lý và răn đe.
Với hàng loạt dự án bất động sản, đô thị bỏ hoang, dự án chậm triển khai xảy ra tại nhiều địa phương trong cả nước, ông Nguyễn Văn Đính - Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam nhận định, tình trạng này cũng sẽ không còn có cơ hội tiếp diễn, bởi 3 luật về đất đai, nhà ở và kinh doanh bất động sản đã có hiệu lực, đối chiếu các quy định sẽ có biện pháp xử lý:
"Lập tức người ta sẽ thu hồi và người ta sẽ hủy kết quả giao đất. Như vậy rõ ràng là nó sẽ bắt buộc ông bây giờ nhận dự án là phải làm và làm cũng phải đúng các quy hoạch tự ý chuyển công năng này chức năng này sang chức năng nọ".
Hàng loạt vụ đấu giá quyền sử dụng đất phải tổ chức lại vì có quá nhiều người bỏ cọc đang dấy lên lo ngại về những lỗ hồng trong quy định liên quan đến công tác này.
Liên quan đến vấn đề này, trong các điểm mới của Luật Kinh doanh bất động sản, tại Điều 6 điều chỉnh về công khai thông tin đưa vào kinh doanh, chủ đầu tư bắt buộc công khai thông tin bất động sản, dự án bất động sản đưa vào kinh doanh trên hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường bất động sản; trên trang thông tin điện tử của doanh nghiệp bất động sản. Thông tin yêu cầu công khai quy định cụ thể đối với từng loại bất động sản.
Để hạn chế tình trạng bất thường trong đấu giá đất như tại Hà Nội vừa qua, chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong cho rằng, khi cơ sở dữ liệu về bất động sản, các thông tin mua bán chuyển nhượng được công khai về mặt pháp lý. Tình trạng "sốt đất" sẽ không còn, từ đó giảm rủi ro trong giao dịch, mua bán bất động sản:
"Để giảm thiểu tình trạng mặt trái của cơn sốt giá, điều quan trọng nhất cần phải nh bạch quy hoạch công khai mức giá trần giá sàn của địa phương và đồng thời đảm bảo các mức giá của các dự án Nhà nước đền bù phải áp giá thị trường. Từ đó tránh tất cả những thông tin nhiễu hoặc những cái gọi là bị thổi bởi các cò trung gian hoặc bởi những thông tin thiếu, cuốicùng là việc rà soát, đánh giá chống đầu cơ là rất quan trọng".
Luật Đất đai 2024, Luật Kinh doanh bất động sản 2023, Luật Nhà ở 2023 cùng có hiệu lực thi hành từ ngày 1/8/2024, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc hoàn thiện hệ thống pháp luật về đất đai và bất động sản. Những thay đổi này không chỉ tạo ra hành lang pháp lý thuận lợi, thúc đẩy thị trường phát triển ổn định, lành mạnh mà còn bảo vệ quyền lợi của người dân và nhà đầu tư.
Để các quy định pháp luật thực sự đi vào cuộc sống, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và người dân trong việc triển khai, thực thi và giám sát./.