Cơ hội cho lúa Thu Đông

Theo báo cáo nhanh của Cục Trồng trọt - Bộ NN&PTNT, đến giữa tháng 9 năm nay, các tỉnh, thành phố vùng ĐBSCL đã thu hoạch vụ lúa Hè thu được 1,249/1,469 triệu héc-ta đã xuống giống, với năng suất ước đạt hơn 5,9 tấn/ha, sản lượng đạt gần 7,5 triệu tấn lúa.

Đối với vụ lúa Thu đông, nông dân đã xuống giống được 597.000/700.000ha theo kế hoạch; một số địa phương xuống giống lúa Thu đông sớm đã bắt đầu thu hoạch. Ngoài ra, đây là vụ lúa thứ 2 được Bộ NN&PTNT triển khai thí điểm thực hiện Đề án Phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL đến năm 2030 tại 5 địa phương gồm: Cần Thơ, Trà Vinh, Sóc Trăng, Kiên Giang và Đồng Tháp.

Tại Hậu Giang, vụ lúa Thu đông năm nay, nông dân trên địa bàn tỉnh xuống giống được 27.280ha (kế hoạch 24.500ha), trong đó hiện có khoảng 19.000ha trong giai đoạn trổ - chín. Trong đó, lúa Thu đông ở giai đoạn trổ - chín tập trung nhiều ở huyện Vị Thủy, khoảng 7.500ha và huyện Châu Thành A khoảng 5.500ha. Riêng tại huyện Châu Thành A, một số cánh đồng gieo sạ sớm lúa Thu đông đã được người dân thu hoạch với diện tích hơn 500ha. Điều bà con nông dân cảm thấy phấn khởi là giá bán lúa duy trì ở mức cao, cộng với năng suất đạt khá nên tạo nguồn thu nhập hấp dẫn.

Ông Đặng Quốc Lực, Chủ tịch HĐQT HTX Nông nghiệp Hiếu Lực, ở ấp Trường Hòa A, xã Trường Long A, huyện Châu Thành A cho hay vụ Thu Đông năm nay, HTX sản xuất 50ha trong tổng số 120ha, giá lúa ở mức khá, nông dân có lời: Giá năm nay thì dao động 7.800- 8.000 đồng/kg. Nói chung giá này so với mọi năm thì cao rồi đó. Thu hoạch rồi hết rồi. Có đầu mối ra hết, mình có khách mua thì máy móc đáp ứng đủ.

Theo số liệu thống kê, tổng diện tích gieo sạ vụ Thu đông tại Hậu Giang đã tăng gần 2.800ha so với kế hoạch đề ra; qua đây góp phần bù đắp phần nào diện tích lúa Đông xuân và Hè thu vừa qua đã giảm vì những lý do khách quan. Nhìn chung, các trà lúa Thu đông đầu vụ trên địa bàn tỉnh đều cho năng suất cao, cộng với giá bán hấp dẫn là động lực quan trọng giúp người dân trong tỉnh kỳ vọng về một vụ sản xuất thắng lợi trên các mặt.

Ông Đồng Văn Thanh, Chủ tịch UBND tỉnh Hậu Giang, cho biết, thời gian qua, thông qua công tác tuyên truyền và triển khai nhiều chương trình, đề án, dự án đã giúp nông dân thay đổi đáng kể, từ tư duy đến tập quán canh tác. Nhiều nông dân, hợp tác xã đã ứng dụng cơ giới hóa và các công nghệ thông minh trong sản xuất lúa, góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất. Giá thành sản xuất lúa của nông dân Hậu Giang thuộc nhóm các tỉnh có giá thành sản xuất lúa thấp nhất vùng Ðồng bằng sông Cửu Long.

Ông Đồng Văn Thanh, Chủ tịch UBND tỉnh Hậu Giang, cho biết thêm: Chúng tôi cũng căn cứ vào nhu cầu thị trường và khả năng phát triển của mình để phân chia với bao nhiêu diện tích sản xuất trồng lúa chất lượng cao và bao nhiêu sản phẩm trồng những loại lúa theo yêu cầu của các thị trường. Đồng thời, để thực hiện đề án 1 triệu ha lúa này trên địa bàn tỉnh Hậu Giang, giai đoạn đến năm 2025, tỉnh Hậu Giang đăng ký 28.000 ha. Đến năm 2030, nâng lên 46.000 ha. Chúng tôi chủ động xây dựng kế hoạch thực hiện theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ.

Còn tại Cần Thơ, hiện hơn 68.000 hecta lúa Thu Đông ở Cần Thơ đang bước vào giai đoạn chín, một số diện tích xuống sớm đã bắt đầu thu hoạch. Ông Trần Thái Nghiêm, Phó Giám đốc Sở NN & PTNT Cần Thơ cho biết, trong điều kiện thời tiết diễn biến phức tạp hiện nay, đặc biệt là dự báo trong thời gian tới, lũ thượng nguồn sẽ về sớm, ngành chức năng khuyến cáo bà con nhiều giải pháp:

Tập trung vận động bà con rà soát hệ thống thuỷ lợi nội đồng để khai thông dòng chảy, phát quang và gia cố hệ thống đê bao. Đặc biệt là rà roát hệ thống trạm bơm để chủ động các phương án đối phó với những tình huống bất lợi xảy ra. Mỗi bà con ngoài đê bao thì chủ động máy bơm để đảm bảo sản xuất. Các địa phương, HTX tập trung liên kết với hệ thống các đội, tổ, dịch vụ máy thu hoạch để khi điều kiện thời tiết thuận lợi sẽ tập trung thu hoạch lúa.

Xuất khẩu gạo tăng, giá lúa cũng tăng theo, điều này khiến các địa phương có thế mạnh về sản xuất lúa đang có những kế hoạch sản xuất, hỗ trợ doanh nghiệp để đón đầu cơ hội. Tại Đồng Tháp, trong 9 tháng đầu năm 2024, sản lượng gạo xuất khẩu của Đồng Tháp ước đạt 825 ngàn tấn, kim ngạch ước đạt 488 triệu USD; xuất khẩu sang gần 40 thị trường; trong đó, Philippines là thị trường chủ lực, tiếp đến là các thị trường: Trung Quốc, Indonesia, Singapore...

Đối với mặt hàng gạo, tỉnh có các đơn vị như: Công ty TNHH Cỏ May, Công ty TNHH Lúa gạo Việt Nam… đã đưa sản phẩm gạo xuất khẩu mang thương hiệu Công ty xuất khẩu sang các thị trường Mỹ, Anh, Canada, Úc...

Ông Nguyễn Văn Luận, Phó Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Đồng Tháp, cho biết: Hàng năm, được sự quan tâm của Bộ Công thương cũng hỗ trợ cho tỉnh chương trình khuyến công quốc gia. Riêng đối với tỉnh thì cũng hỗ trợ máy móc, công nghệ vào sản xuất. Ngoài ra một loạt các chương trình khác mà tỉnh cũng triển khai như bao bì, mẫu mã, nhãn hiệu. Hỗ trợ cho các doanh nghiệp thay đổi bao bì, mẫu mã ngày một chuẩn hóa hơn.

Cũng theo ông Luận, tỉnh cũng tăng cường xúc tiến thương mại, ngoài việc tổ chức các lễ hội, tỉnh còn tham gia quảng bá các sản phẩm, đặc biệt là đẩy mạnh thương mại điện tử, đưa các sản phẩm của tỉnh đến gần hơn với khách hàng.

Theo ông Lê Thanh Tùng, Phó Cục trưởng Cục trồng trọt, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, hiện nay, sản xuất lúa gạo ở ĐBSCL đang tập trung theo các quy trình canh tác bền vững thích ứng với biến đổi khí hậu, sản xuất theo hướng đạt chuẩn để đáp ứng yêu cầu khắt khe của thị trường trong nước và xuất khẩu: Chúng ta có trên 80% lúa chất lượng cao và lúa đặc sản đáp ứng theo yêu cầu của doanh nghiệp. Các thị trường khó tính thì các tiêu chuẩn họ đặt ra rất khắt khe. Vì thế tổ chức sản xuất để đáp ứng các yêu cầu đạt chuẩn này. Phối hợp với các địa phương tổ chức các vùng nguyên liệu để đáp ứng được nhu cầu các doanh nghiệp.

Xuất khẩu gạo của Việt Nam 9 tháng 2024 đạt 4,37 tỷ USD, tăng 23,5% so với cùng kỳ năm ngoái. Sản lượng xuất khẩu đã vượt 7 triệu tấn, tăng 9,2%. Giá xuất khẩu gạo bình quân đạt 624 USD/tấn, tăng 13,1%. Vụ lúa Hè Thu ở phía Nam đang bước vào giai đoạn cuối. Còn vụ lúa Thu Đông, diện tích gieo cấy cũng không cao nên sản lượng lúa từ nay đến cuối năm cũng không quá dồi dào. Trong khi đó, với các loại gạo chất lượng cao, các doanh nghiệp nhận định gạo Việt Nam vẫn giữ được vị thế cạnh tranh trên thị trường thế giới.