Hiểu đúng về phơi nhiễm HIV và cách xử trí

Phó Cục trưởng Cục Phòng chống HIV-AIDS Hoàng Đình Cảnh

Mới đây, Cục Phòng chống HIV/AIDS (Bộ Y tế) đã phát đi văn bản khuyến cáo liên quan đến việc 8 chiến sĩ công an tỉnh Hưng Yên trong quá trình trấn áp đối tượng buôn bán ma túy đã bị phơi nhiễm với HIV. Vậy phơi nhiễm HIV là gì? Nguy cơ nào dẫn đến phơi nhiễm HIV? Và khi bị phơi nhiễm cần xử trí như thế nào? Đây là những kiến thức rất cần thiết với không chỉ những người làm nghề nghiệp đặc thù như bác sĩ, công an, mà cả người dân bình thường.

Để làm rõ vấn đề này, chúng tôi có cuộc trao đổi qua điện thoại với TS.BS Hoàng Đình Cảnh, Phó Cục trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS (Bộ Y tế).

Nghe nội dung chi tiết tại đây:

PV: Xin chào TS.BS Hoàng Đình Cảnh, Tiến sĩ có thể giải thích rõ hơn thế nào là phơi nhiễm với HIV?

TS.BS Hoàng Đình Cảnh: Phơi nhiễm với HIV được xác định là khi tiếp xúc trực tiếp với máu hoặc các dịch cơ thể của người nhiễm hoặc nghi ngờ nhiễm HIV dẫn đến nguy cơ lây nhiễm HIV. Hiện nay Bộ Y tế chia ra 2 loại phơi nhiễm HIV là phơi nhiễm HIV trong môi trường nghề nghiệp như bác sĩ, công an; và phơi nhiễm thông thường.

PV: Có những mối nguy cơ nào dẫn đến phơi nhiễm HIV, thưa Tiến sĩ?

TS.BS Hoàng Đình Cảnh: Nguy cơ phơi nhiễm cụ thể như bị dính kim tiêm hay kim khâu có dính máu của người nhiễm HIV đâm vào; quan hệ tình dục do không sử dụng bao cao su hoặc bao cao su bị vỡ, rách hoặc bị cưỡng dâm; Sử dụng chung bơm kim tiêm đối với người nghiện chích ma tuý v.v. Tức là khi chúng ta tiếp xúc trực tiếp với máu hoặc các dịch cơ thể của người nhiễm hoặc nghi ngờ nhiễm HIV sẽ dẫn đến nguy cơ lây nhiễm HIV.

Cần lưu ý, nơi tiếp xúc với máu và chất dịch cơ thể của người nhiễm HIV bắn vào bị xây xát, tổn thương thì có nguy cơ. Vùng da niêm mạc tổn thương càng rộng thì nguy cơ cao hơn.Nếu máu và dịch cơ thể của người nhiễm HIV đó bắn vào vùng da lành thì không có nguy cơ.

PV: Đối với những người nghi ngờ bản thân hoặc xác định bị phơi nhiễm HIV, Tiến sĩ có khuyến cáo nào?

TS.BS Hoàng Đình Cảnh: Chúng ta cần xử trí, làm sạch vết thương tại chỗ. Nếu tổn thương da chảy máu thì cần rửa ngay vết thương dưới vòi nước. Để vết thương tự chảy máu trong một thời gian ngắn, không nặn bóp vết thương. Rửa kỹ bằng xà phòng và nước sạch. Nếu phơi nhiễm qua niêm mạc mắt thìrửa mắt bằng nước cất hoặc nước muối sinh lý 0,9% liên tục trong 5 phút. Nếu phơi nhiễm qua niêm mạc miệng, mũi thì rửa mũi bằng nước cất hoặc dung dịch nước muối sinh lý 0,9 %, súc miệng bằng dung dịch nước muối sinh lý 0,9 % nhiều lần.

Thứ hai, đến ngay cơ sở y tế để được đánh giá nguy cơ phơi nhiễm theo mức độ tổn thương và diện tích tiếp xúc, thầy thuốc tư vấn và điều trị bằng thuốc ARV miễn phí nếu cần. Hiện nay tất cả các trường hợp điều trị phơi nhiễm HIV bằng thuốc ARV trong môi trường nghề nghiệp đều được nhà nước đảm bảo miễn phí.

PV: Xin cảm ơn những chia sẻ hết sức hữu ích của TS.BS Hoàng Đình Cảnh – Phó Cục trưởng Cục Phòng chống HIV/AIDS (Bộ Y tế).

Qua cuộc trao đổi vừa rồi, có thể thấy, khi có nguy cơ bị phơi nhiễm HIV, cần bình tĩnh xứ lý ngay bằng cách làm sạch vết thương, đến ngay cơ sở y tế nơi gần nhất để được đánh giá nguy cơ phơi nhiễm. Nếu được xử lý kịp thời, khả năng nhiễm HIV sẽ được giảm thiểu.