Thuế tối thiểu toàn cầu: “Làm sao để thu hút đại bàng FDI”?

 Thông tin trong nước và quốc tế

# Theo nghiên cứu của HSBC, năm 2023, Việt Nam vẫn là điểm đến được nhiều nhà đầu tư quốc tế, bao gồm cả nhà đầu tư châu Á lựa chọn trong thời gian tới. 

# Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc vừa yêu cầu toàn ngàng tập trung quản lý sàn thương mại điện tử, chống thất thu thuế, làm chặt chẽ, chắc chắn công tác hoàn thuế để tránh thất thoát thuế. 

# Liên quan đến lĩnh vực BĐS, theo Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Luật Đất đai sửa đổi sẽ giúp Nhà nước có thể kiểm soát thị trường, trong đó giá cả đất đai, không để đất đai nóng lên.

# Hiệp hội BĐS đề nghị xem xét lại các quy định trong Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) trên cơ sở đối chiếu tính thống nhất với Bộ Luật Dân sự và Luật Đất đai. 

# Theo Bộ NNPTNT, sắp tới sẽ có Trung tâm giao dịch thủy sản Việt Nam tại Trung Quốc, nơi các bên mua bán có thể trực tiếp gặp gỡ và giao dịch.

# Mới đây, Bộ NNPTNT cũng đề xuất, dù là nước XK cà phê thứ 2 thế giới, nhưng Việt Nam cần có sàn giao dịch cà phê để nâng cao giá trị. 

# Theo thống kê, lượng xe máy sản xuất mới trong tháng 2 vừa qua tăng gần 12% so mới cùng kỳ năm trước.

Việc các nhà sản xuất đẩy mạnh sản lượng sau quãng thời gian nghỉ Tết được đánh giá là tín hiệu tích cực cho thị trường xe máy trong nước. 

# Đáng chú ý, theo các chuyên gia, nếu áp dụng đề xuất bỏ đăng kiểm lần đầu với ô tô mới, mỗi năm Việt Nam có thể tiết kiệm đến hơn 300 tỷ đồng.

# Liên minh châu Âu (EU) vừa đưa ra dự thảo kế hoạch giảm giá điện, nhằm bảo vệ người tiêu dùng trước tình trạng giá tăng đột biến.

# Kể từ khi xảy ra xung đột Nga-Ukraine, các nước EU đã đưa ra tới 10 gói trừng phạt chống lại Nga, nhưng kim ngạch thương mại giữa hai bên vẫn tăng 2,3% vào năm 2022. 

# Theo thống kê, Quảng Đông là tỉnh có kinh tế phát triển nhất Trung Quốc. Và nếu được tính là "một quốc gia", thì Quảng Đông cũng là một nước giàu top 10 thế giới. 

# Nghiên cứu gần đây của Viện Y tế và Các vấn đề Xã hội Hàn Quốc, cứ 5 thanh niên Hàn Quốc thì có một người nợ ngân hàng, tiền nợ phải trả cao gấp 3 lần thu nhập. 

# Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) vừa công bố bản hướng dẫn cuối cùng về cách thức đưa thuế doanh nghiệp tối thiểu toàn cầu. Điều này sẽ tác động rất lớn đến việc thu hút nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) của Việt Nam. Làm sao để thu hút những “đại bàng FDI” vào các dự án chiến lược tại Việt Nam sắp tới đây được dự báo khó có thể thực hiện?

Đánh giá về những tác động của thuế tối thiểu toàn cầu đối với Việt Nam, TS Cấn Văn Lực, Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV và là Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính - tiền tệ Quốc gia cho biết: "Về ngắn hạn, đương nhiên nó cũng tạo ra sức ép . Có thể tác động với những nhà đầu tư nước ngoài, đặc biệt với những NĐT đã đầu tư vào Việt Nam thì lâu nay họ cũng đang được hưởng thuế ưu đãi, có thể 5, 10%, bình quân khoảng 12, 13%, thấp hơn mức 15% tối thiểu toàn cầu. Và việc này cũng đẩy chúng ta phải thay đổi về thuế".

Thực tế, Chính phủ nhiều nước trên thế giới đã và đang có những động thái quyết liệt trong việc cân nhắc và đưa ra các chính sách liên quan đến Thuế tối thiểu toàn cầu, trong đó có các quốc gia có nguồn vốn đầu tư nước ngoài lớn vào Việt Nam. Do đó, việc chính thức áp dụng chính sách thuế tối thiểu toàn cầu sẽ có nhiều tác động tới các doanh nghiệp có vốn đầu tư ngoài (FDI) tại Việt Nam.

GS.TSKH Nguyễn Mại, Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp đầu tư nước ngoài nêu vấn đề: "Trường hợp Việt Nam chưa áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu vào năm 2024 như nhiều nước, nhất là các nước đầu tư nhiều vào Việt Nam như Nhật Bản và Hàn Quốc, thì chênh lệch giữa thuế đang nộp và phải nộp sẽ phải giải quyết như thế nào? Chắc chắn phải nộp cho nước đi đầu tư, và theo đó, Chính phủ Việt Nam có thái độ như thế nào với khoản chênh lệch này?! Trường hợp Việt Nam thực hiện vào năm 2024 thì chênh lệch thuế đó, Chính phủ Việt Nam chia sẻ lợi ích như thế nào với nhà đầu tư?".

Mặc dù thuế tối thiểu toàn cầu có thể làm giảm lợi thế thu hút đầu tư của Việt Nam dựa trên ưu đãi về thuế song thuế tối thiểu toàn cầu không có nghĩa chỉ có bất lợi đối với các nước đang phát triển như Việt Nam.

Do đó, theo TS. Cấn Văn Lực, Việt Nam cần có những thay đổi ứng phó kịp thời: "Tác động với cải cách. Các nước phải thay đổi cơ chế chính sách, luật liên quan đến thuế, trong đó có thuế thu nhập doanh nghiệp. Nếu chúng ta áp dụng mức chung 15% thì rõ ràng câu chuyện ưu đãi thuế không còn là công cụ nữa. Thay thế phải là môi trường đầu tư, tập trung nhiều vào cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh để thu hút đầu tư nước ngoài".

Cũng theo nhiều chuyên gia, nếu Việt Nam không có những chính sách kịp thời thì sẽ dễ dàng bỏ lại phía sau trong việc thu hút đầu tư nước ngoài.

Theo các chuyên gia, cần bù đắp bằng các lợi ích kịp thời, tương xứng với ưu đãi đang hưởng  Ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội nêu ý kiến: "Đặc biệt là với những chính sách thu hút đầu tư của chúng ta đang hướng đến những nhà đầu tư lớn, gọi là “ đại bàng” thì cần làm thế nào để ứng phó với những tác động này. Theo tôi, đầu tiên là thời gian đang rất gấp nên cần hành động ngay từ bây giờ. Cần xác định ngay từ bây giờ, cần xác định mức độ quy mô để từ đó có những dư địa xác định biện pháp phù hợp".

Cũng theo ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), Việt Nam cần nhanh chóng đánh giá để xác định mức độ bị tác động – bao gồm cả cơ hội và tác động tiêu cực: "Chính phủ, Tổng cục thuế và các cơ quan liên quan cần phải nhanh chóng, tích cực trong việc nghiên cứu đánh giá các hệ luỵ của nó, đưa ra những phương án ứng phó. Như tôi được biết nhiều quốc gia cũng đã bắt đầu có những phản ưngs tịch cực và nhanh với thuế tối thiểu toàn cầu". 

Các chuyên gia khuyến nghị, Việt Nam cần nhanh chóng rà soát toàn bộ quy định hiện hành về chính sách ưu đãi. Chỉ khi chúng ta xác định đầu đủ bức tranh tác động thì mới có thể có giải pháp phù hợp. Quan trọng nhất bây giờ là hành động ngay, nhanh chóng, quyết liệt.

Thông tin thị trường chứng khoán

# Chứng khoán trong nước giảm điểm dưới áp lực chốt lời sau 3 phiên tăng liền trước. VNIndex kết phiên giảm gần 3 điểm, tương ứng 0,28%, về mốc 1.053 điểm.

# Thị trường vẫn trong trạng thái phân hóa với ưu thế chuyển sang sắc đỏ khi 256 mã thuộc sàn HOSE đi lùi. Cụ thể, nhóm vốn hóa lớn ghi nhận 20 mã giảm giá, trong đó, NVL, TCB, PLX, PDR…là những mã giảm nhiều nhất.

# Theo SSI Reseach, thanh khoản trở lại mức thấp khi giảm 19% theo phiên, về mức 7,8 nghìn tỷ đồng. Dù vậy, giao dịch của NĐTNN lại là điểm sáng khi nâng quy mô mua ròng lên hơn 420 tỷ.