Trên ruộng lúa đông xuân

Thời điểm này, nông dân tại ĐBSCL đã bắt đầu vào vụ thu hoạch lúa Đông xuân 2023-2024. Trên đồng, máy gặt đập liên hợp, xe vận chuyển lúa hoạt động hối hả, dưới kênh, thương lái neo đậu ghe sẵn thu mua lúa, chở về nhà máy.

Ở Hậu Giang, vụ lúa lúa Đông Xuân này nông dân xuống giống được hơn 74.000 ha. Điều đáng phấn khởi là giá lúa năm nay cao hơn cùng kỳ đã tạo động lực cho nông dân tích cực chăm sóc để tăng sản lượng, kéo theo tăng lợi nhuận cho người trồng lúa. Các giống lúa sử dụng chủ yếu là RVT chiếm 14,19%, Đài Thơm 8 chiếm 55,82%, OM18 chiếm 16,26%, OM5451 chiếm 6,65%, ST24 chiếm 2,65%, còn lại chiếm 4,43% gồm các giống khác như: ST25, IR50404, Jasmine85,...

Hợp tác xã Tân Long, huyện Vị Thủy, tỉnh Hậu Giang có 106 thành viên tham gia, ước tính mỗi tháng HTX cung cấp khoảng 30 tấn lúa gạo các loại cho các thị trường lớn trong và ngoài tỉnh. Hiện HTX đang thu hoạch với năng suất hơn 7 tấn/ha. Ông Nguyễn Văn Thích, Giám đốc HTX Tân Long, cho biết:

(BĂNG) Ông Nguyễn Văn Thích: Giá lúa bây giờ đang sụt, dao động tại rộng từ 7.800-8.000 đồng/kg lúa OM18 với Đài thơ 8, còn RVT tầm 8.000 - 8.400 đồng/kg. HTX mình rất ổn định, trong diện tích được hỗ trợ, anh em làm bao nhiêu diện tích gạo sạch thì họ sẽ được cộng giá thưởng, người nông dân ví dụ làm được 7.800 đồng/kg thì họ có lời rồi đó, nhưng lời với mức độ không nhiều, cộng vô tiền thưởng của HTX từ 500-1.000 đồng, những người nào làm lâu thì họ được 8.700 đồng/kg.

Còn đối với những HTX khác, ít nhiều bị ảnh hưởng do giá cả biến động của thị trường. Tuy việc sản xuất lúa Đông Xuân gặp thời tiết thuận lợi, năng suất cao nhưng giá lúa có nhiều biến động theo chiều đi xuống, khiến đồng lời của nông dân bị giảm. Còn với thương lái cũng nhát tay khi đặt cọc vì giá lúa liên tục nhảy múa.

Ông Trương Phú Quốc, Giám đốc HTX Thuận Tiến, ở huyện Vị Thủy, tỉnh Hậu Giang cho biết: Bắt đầu vào vụ thu hoạch rồi, giá lúc sụt cỡ 1.000 đồng/kg, so kè giá với thương lái cũng căng lắm à, một số lấy cọc so kè giá cả này kia, lái bây giờ chưa dám mua nữa kìa.

Còn tại tỉnh Đồng Tháp, theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh, vụ lúa Đông Xuân năm 2023 - 2024, toàn tỉnh xuống giống 189.000ha, đạt 100% so với kế hoạch. Hiện nay, nông dân ở các địa phương trong tỉnh đang thu hoạch trà lúa, năng suất bình quân gần 6,7 tấn/ha, cũng có nhiều diện tích lúa đạt từ 7 - 8 tấn/ha.

Vừa thu hoạch 70 công lúa của gia đình ông Nguyễn Văn Bé Hai ở huyện Châu Thành, tỉnh Đồng Tháp cho biết: Sụt nhiều lắm, tính ra so lại với tháng trước là 1.000 đồng/kg. Chú bán được 8.500 đồng/kg nhưng mà cuối cùng lại còn có 7.500 đồng/kg. Thương lái mua đó, lúa sụt nó xin sụt thành ra bây giờ mình cũng coi theo thị trường phải bán chứ bây giờ mình không chịu bán là nó đâu có cắt lúa của mình cho nên là nông dân sẽ chịu hẹp hòi. Bây giờ nó sụt xuống tính ra là một giạ mất hết 20 ngàn. Ngày nào nó cũng sụt hết. Bữa nó sụt xuống 200, 200. Cũng còn lời, so lại với mấy năm trước. Mấy năm trước là một giạ mình bán được 90.000 đồng là 20 kg. Năm nay nó cao nhất từ hồi mà chú làm ruộng tới giờ.

Theo Hiệp hội lương thực Việt Nam (VFA), thị trường thế giới hạ nhiệt và giá gạo xuất khẩu của các nước đồng loạt giảm. Trong đó, gạo 5% tấm của Việt Nam giảm mạnh nhất 19 USD xuống còn 609 USD/tấn, thấp hơn Thái Lan đang ở mức 611 USD/tấn và Pakistan là 612 USD/tấn. Một số chuyên gia cho rằng, nguyên nhân chủ yếu là do tâm lý. Các nhà nhập khẩu gạo biết Việt Nam đang vào vụ thu hoạch lúa lớn nhất trong năm nên chưa vội "chốt đơn" mà chờ giá tốt. Đây là điều bình thường những năm qua, tuy nhiên năm nay do giá gạo Việt Nam ở mức khá cao nên mức giảm mạnh hơn.

Sau thời gian dài giữ ở mức cao giá lúa đang được thu mua ở ĐBSCL có chiều hướng đi xuống. Để hiểu rõ hơn về câu chuyện thị trường về lúa gạo trong nước và thế giới, phóng viên Nhật Minh có cuộc phỏng vấn bà Huỳnh Thị Bích Huyền - Giám đốc Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu Ngọc Quang Phát:

PV: Giá lúa tại ĐBSCL hiện đang giảm và với một số thương lái đặt cọc trước, cũng bắt đầu tính đến chuyện thương lượng giá với nông dân. Với góc nhìn doanh nghiệp mà đánh giá như thế nào về tình trạng này?

Bà Huỳnh Thị Bích Huyền: Lỗ qua lỗ, bỏ mất cọc, nông dân lấy cọc hết rồi. Giảm quá nhanh luôn, trong vòng thời gian có 2 tuần thôi mà nó giảm mạnh xuống. Hiện bây giờ, nông dân cũng đồng hành với một số doanh nghiệp mà mua 9.500 đồng/kg trở lên là bỏ cọc luôn.

Những người mua 9.000 đồng/kg thì còn lấy 8.200 đồng/kg hoặc 8.500 đồng gì đó tùy theo thương lượng của người ta giảm. Còn những người mua 8.500 đồng/kg thì còn 8.000 đồng/kg. Giá này thì nông dân vẫn sống dầy mà không bị mất cọc mà không bị lúa gục ngã ngoài đồng.

PV: Theo bà thì nguyên nhân nào khiến giá lúa thời điểm đang đi xuống?

Bà Huỳnh Thị Bích Huyền: Thế giới vẫn có nhu cầu nhưng mà cái thứ nhất là khách hàng nước ngoài mình nó biết được là mình đang vào vụ nó đè giá. Nó biết thế nào mình cũng thiếu tiền mua lúa, còn ngân hàng bây giờ thì buộc phải có hợp đồng xuất khẩu thì mới có giải ngân.

Từ chỗ đó mà cái khó của những cái doanh nghiệp như tôi phải có hợp đồng giải ngân. Mà sẵn như thế là một cái cơ hội khách nước ngoài đè giá mình.

PV: Trước tình trạng như bà vừa nêu thì theo bà đâu là giải pháp tháo gỡ?

Bà Huỳnh Thị Bích Huyền: Nếu được, có tiếng nói thì mình phải mời doanh nghiệp cung ứng, ngân hàng và doanh nghiệp xuất khẩu để ngồi trao đổi cách làm mới rất là an toàn cho ngân hàng và an toàn cho doanh nghiệp, mình cùng nhau kiếm tiền từ nước ngoài chứ không phải cùng nhau kiếm tiền từ nông dân, doanh nghiệp hay nhà xuất khẩu làm rủi ro cho nhau.

PV: Cảm ơn bà với những chia sẻ vừa rồi.