Đặc biệt, công tác rà soát các cơ sở sản xuất, kinh doanh, đại lý, kênh phân phối và các nền tảng thương mại điện tử có nguy cơ cao liên quan đến hàng giả, hàng nhập lậu, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng quá hạn sử dụng đang được tập trung thực hiện.
Tăng cường rà soát, xử lý buôn lậu, hàng giả và gian lận thương mại
Trong năm 2024, lực lượng Quản lý thị trường TTP.HCM đã kiểm tra, xử phạt 2.215 vụ vi phạm liên quan đến hàng hóa không rõ nguồn gốc, xuất xứ – tăng 39,98% so với năm 2023 và chiếm 45,7% tổng số vụ vi phạm. Tổng giá trị hàng hóa vi phạm ước tính hơn 89,9 tỷ đồng; số tiền xử phạt hành chính đã thu nộp ngân sách hơn 44,1 tỷ đồng, chiếm 47,62% tổng số tiền xử phạt.
Đáng chú ý, trên địa bàn thành phố, trong sáu tháng đầu năm 2025, tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, kinh doanh hàng cấm, hàng giả vẫn diễn biến phức tạp, xuất hiện trên tất cả các tuyến: đường biển, đường thủy nội địa, đường bộ, đường sắt, đường hàng không, cũng như trên các sàn thương mại điện tử và các hội nhóm hoạt động trên không gian mạng.
Công an Thành phố đã phát hiện và triệt phá 427 vụ, liên quan đến 505 tổ chức, cá nhân vi phạm các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại và kinh doanh hàng giả, hàng không rõ xuất xứ. Trong đó, đã khởi tố 37 vụ với 88 bị can.
Ông Nguyễn Quang Huy – Phó Cục trưởng Cục Quản lý thị trường TP.HCM – cho biết:
"Trong giai đoạn vừa qua, lực lượng Quản lý thị trường Thành phố đã tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát, đặc biệt là đối với những mặt hàng thực phẩm và các mặt hàng có ảnh hưởng đến sức khỏe, thậm chí là tính mạng của người dân. Chúng tôi lấy đó làm trọng tâm để kiểm tra, nhằm hạn chế và ngăn ngừa những sản phẩm không đảm bảo chất lượng đến tay người tiêu dùng.
Chúng tôi cũng khuyến cáo người dân, khi mua các sản phẩm cần tìm hiểu rõ ràng về nguồn gốc, xuất xứ. Đồng thời, lực lượng Quản lý thị trường đã công khai số điện thoại đường dây nóng, địa chỉ email và phân công lịch trực để tiếp công dân, tiếp nhận đơn thư phản ánh, khiếu nại và tố giác của người dân".
Với mong muốn tạo 'luồng xanh' cho hàng hóa đạt chất lượng, thúc đẩy phát triển thương mại điện tử một cách lành mạnh, bền vững, Chương trình 'Tích xanh trách nhiệm' do Sở Công Thương TP.HCM phát động đã thu hút 11 hệ thống phân phối, hơn 200 nhà cung cấp với trên 1.000 sản phẩm tham gia, sau hơn một năm triển khai.
Ông Nguyễn Nguyên Phương – Phó Giám đốc Sở Công Thương TP.HCM – cho biết, bên cạnh việc xây dựng và triển khai Chương trình “Tích xanh”, Sở cũng đã đề xuất tăng nặng chế tài xử phạt, đặc biệt đối với các hành vi có tổ chức, tái phạm nhiều lần hoặc cố tình thu lợi bất chính. Với những trường hợp nghiêm trọng, gây hại đến sức khỏe cộng đồng, có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
"Chúng tôi xây dựng và triển khai chương trình này với mục tiêu đảm bảo hiệu quả, tạo ra một môi trường kinh doanh bình đẳng, trong sạch. Điều đó sẽ giúp các nhà sản xuất, những người kinh doanh chân chính có được cơ hội tốt hơn.
Ban đầu, việc tham gia chương trình chắc chắn sẽ gặp không ít khó khăn, do phải chuyển đổi và tuân thủ nhiều ràng buộc. Tuy nhiên, nếu vượt qua được giai đoạn đầu, hiệu quả mang lại về lâu dài sẽ bền vững".
Thời gian qua, lực lượng Quản lý thị trường Thành phố đã và đang triển khai nhiều biện pháp đồng bộ nhằm kiểm soát thực phẩm không rõ nguồn gốc, từ việc tăng cường kiểm tra đột xuất tại các chợ đầu mối, siêu thị, trung tâm thương mại, kho chứa, cho đến phối hợp liên ngành.
Ông Nguyễn Minh Đức – Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam – cho rằng, với sự vào cuộc quyết liệt của Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương trong thời gian qua, hoạt động mua bán hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng đã có nhiều chuyển biến tích cực
"Các hành động cụ thể gần đây đã dần phát huy tác dụng. Cơ quan quản lý nhà nước đã hành động nhanh chóng và quyết liệt khi tiếp nhận phản ánh từ người tiêu dùng."
Song song đó, các tổ chức kinh doanh chân chính cũng đã tích cực rà soát để đảm bảo sản phẩm tuân thủ đúng quy định pháp luật và cung cấp hàng hóa chất lượng đến tay người tiêu dùng. Những sản phẩm không đáp ứng quy định hiện đang được nhanh chóng dừng cung cấp ra thị trường.
Báo chí - Công cụ đắc lực trong cuộc chiến chống hàng gian, hàng giả, gian lận thương mại
Trong cuộc chiến chống hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng cũng như gian lận thương mại, báo chí là một công cụ đắc lực, góp phần quan trọng vào việc phát hiện, phanh phui các hành vi vi phạm, tiếp sức cho cơ quan chức năng trong công tác điều tra và xử lý. Trong đó, vai trò của các phóng viên, nhà báo cũng góp phần không nhỏ trong việc phản ánh, tuyên truyền, đấu tranh với những mặt trái cũng như các sai phạm liên quan đến hoạt động này. Nhà báo Đỗ Trung Khiêm – Đài Truyền hình TP.HCM – chia sẻ.
"Với vai trò là những phóng viên, biên tập viên, chúng tôi đã tích cực tham gia cùng các cơ quan quản lý thị trường và ngành công thương. Thứ nhất, là tham gia phát hiện các hành vi gian lận thương mại; và thứ hai, quan trọng hơn cả, là góp phần nâng cao ý thức của người dân — đặc biệt là người tiêu dùng — trong việc không sử dụng các mặt hàng vi phạm sở hữu trí tuệ, hàng gian, hàng giả, hàng nhái. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng đẩy mạnh tuyên truyền các quy định pháp luật nhằm góp phần giúp tiểu thương, doanh nghiệp chấp hành nghiêm túc các quy định của pháp luật."
Với vai trò là tiếng nói của nhân dân, báo chí kịp thời phản ánh những bức xúc từ thực tiễn, tuyên truyền pháp luật, nâng cao nhận thức cộng đồng và tạo áp lực dư luận đối với các hành vi gian lận, tiếp tay cho hàng giả. Đồng thời, báo chí cũng góp phần định hướng tiêu dùng, bảo vệ quyền lợi người dân và thúc đẩy xây dựng môi trường kinh doanh công bằng, nh bạch. Ông Tăng Hữu Phong – Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy TP.HCM – cho biết
"Bản chất của báo chí là phản ánh các hoạt động xã hội, trong đó việc chống hàng gian, hàng giả cũng là một trong những nhiệm vụ quan trọng.
Tôi tin chắc rằng không có một cơ quan báo chí nào, không có một nhà báo nào lại đồng hành hay đồng lòng với việc buôn bán hàng gian, hàng giả. Bởi lẽ, hàng gian, hàng giả không chỉ là vấn đề hình thức bên ngoài, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người, và thậm chí có những loại còn có thể gây tác hại đến cả nòi giống."
Để bảo vệ sức khỏe và quyền lợi của người tiêu dùng, cũng như các doanh nghiệp làm ăn chân chính, TP.HCM sẽ tiếp tục triển khai nhiều biện pháp mạnh mẽ trên mọi phương diện nhằm xử lý triệt để tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả./.