Sáng nay (24/10/2025), tại Trường Đại học Việt – Đức (VGU) (Đường Vành đai 4, Phường Thới Hòa, TPHCM) đã diễn ra Hội thảo Quốc tế lần thứ 11 về Phát triển Đô thị Bền vững với chủ đề: “Phát triển đô thị định hướng giao thông công cộng (TOD) và Chuyển đổi Xanh hướng tới Bền vững”.
Hội thảo được đồng tổ chức bởi Sở Quy hoạch – Kiến trúc TP. HCM, Trường Đại học Việt – Đức, và Trường Đại học Kỹ thuật Darmstadt (CHLB Đức), với sự tài trợ của Chương trình “Thành phố Xanh, Hạ tầng và Năng lượng” thuộc Cơ quan Phát triển Đối ngoại và Khối Thịnh vượng chung, Vương quốc Anh.
Đây là một phần của chuỗi sự kiện “Thúc đẩy Khoa học và Đổi mới Xanh” của VGU hướng tới kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Cộng hòa Liên bang Đức. Hội thảo đã quy tụ các chuyên gia đầu ngành, các doanh nghiệp về phát triển, nhà nghiên cứu, đại diện cơ quan quản lý nhà nước và các chuyên gia thực hành để cùng thảo luận về những cách tiếp cận sáng tạo, giải pháp thực tiễn và chiến lược chuẩn bị cho các dự án TOD lớn tại TP. Hồ Chí Minh và Hà Nội trong thời gian tới.
Các chuyên gia đã tập trung thảo luận xoay quanh các nội dung như: Quy hoạch sử dụng đất trong phát triển TOD; Thiết kế đô thị hướng tới TOD và chuyển đổi xanh; Mô hình tăng trưởng xanh và phát triển đô thị định hướng giao thông công cộng; Tích hợp giao thông và kết nối đa phương thức...
Ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và công nghệ trong phát triển TOD; TOD và giao thông thông nh; TOD và nhà ở giá phải chăng; Công cụ thu hồi giá trị đất đai cho dự án TOD; Huy động khu vực tư nhân tham gia các dự án TOD; Tác động của TOD đến môi trường và biến đổi khí hậu.
PGS.TS Vũ Anh Tuấn – Giám đốc trung tâm nghiên cứu giao thông vận tải trường Đại học Việt Đức cho biết, trong 20-30 năm tới TP. HCM cần khoảng 100 tỷ USD để hoàn thiện mạng lưới đường sắt đô thị, với nhu cầu đầu tư khoảng 5-6 tỷ USD mỗi năm.
Trong điều kiện nguồn vốn từ ngân sách nhà nước còn khá hạn chế, do đó cần đa dạng hóa các nguồn vốn đầu tư và các mô hình triển khai, đặc biệt là vai trò của kinh tế tư nhân trong phát triển đường sắt đô thị.
PGS.TS Vũ Anh Tuấn chỉ ra kinh nghiệm quốc tế cho thấy tư nhân tham gia khoảng 30-40% về số lượng tuyến đường sắt đô thị, đặc biệt trong việc phát triển đô thị dọc tuyến. Ông Tuấn cho rằng Việt Nam cần xem xét cả mô hình nhà nước dẫn dắt và mô hình tư nhân dẫn dắt, cũng như mô hình hợp tác công-tư (PPP) để tìm ra mô hình phù hợp và hiệu quả.
Với TP. HCM, PGS.TS Vũ Anh Tuấn khuyến nghị, nên cân nhắc đối với mô hình BT (xây dựng - chuyển giao) vì có thể dẫn đến rủi ro lâu dài, tranh chấp đất đai. Thay vào đó, nên tập trung vào mô hình PPP dạng Rail + Property (phát triển hạ tầng đường sắt kết hợp phát triển bất động sản xung quanh ga) với ưu điểm phân chia rõ vai trò và trách nhiệm giữa nhà nước và tư nhân.
Từ đó, cần nhanh chóng xây dựng cơ chế, chính sách kịp thời, phù hợp để thu hút và hợp tác lâu dài với các nhà đầu tư tư nhân chiến lược.
Phát biểu tại hội thảo, ông Phạm Huỳnh Tuấn Anh - phó giám đốc Sở Quy hoạch - kiến trúc TP.HCM chia sẻ sau hợp nhất 3 địa phương, TP.HCM với quy mô mở rộng, dân số hơn 14 triệu dân là cơ hội lớn để phát huy tiềm năng và phát triển trục tăng trưởng kinh tế Đông Nam Bộ.
Đồng thời trở thành động lực phát triển kinh tế, hướng tới tăng trưởng hai con số. Với mục tiêu này, TP.HCM cần nhiều sự quan tâm đồng hành từ cơ quan quản lý, doanh nghiệp, người dân... đưa ra giải pháp đem lại hiệu quả cao. Quá trình thực hiện tồn tại những bất cập nhất định, mà giao thông công cộng đóng vai trò rất quan trọng trong kết nối, giải quyết các khó khăn.
“Thông qua hội thảo này, các nhà quản lý, doanh nghiệp sẽ tiếp thu, học hỏi kinh nghiệm quý báu tích hợp nhóm giải pháp trên quy hoạch mới sau sáp nhập mà các Sở ngành đang chuẩn bị để bước vào hành trình xây dựng mới vượt bậc, tăng trưởng 2 con số giai đoạn tới” - ông Phạm Huỳnh Tuấn Anh cho biết thêm.