Phó thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thí điểm phân bổ hạn ngạch phát thải khí nhà kính như là bước đệm quan trọng để hoàn thiện cơ chế quản lý trước khi áp dụng bắt buộc trên phạm vi toàn quốc.
Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ đã làm việc với các hiệp hội, tập đoàn và bộ ngành liên quan để xây dựng hệ số điều chỉnh hạn ngạch phát thải khí nhà kính. Hệ số này dựa trên 3 yếu tố: Mục tiêu tăng trưởng, mục tiêu giảm phát thải, và năng lực công nghệ của cơ sở.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất, tổng lượng hạn ngạch phân bổ cho các nhà máy nhiệt điện thấp hơn 1,6 - 2,0% so với tổng lượng phát thải dự kiến của các nhà máy này trong năm 2025 - 2026. Tổng lượng hạn ngạch phân bổ cho các cơ sở sản xuất sắt thép (thép thô) thấp hơn 3,8 - 4,4% so với tổng lượng phát thải dự kiến của các cơ sở này trong năm 2025 - 2026. Tổng lượng hạn ngạch phân bổ cho các cơ sở sản xuất xi măng (clanhke) thấp hơn 4,0 - 4,5% so với tổng lượng phát thải dự kiến của các cơ sở này trong năm 2025 - 2026.
Tại cuộc họp, đại diện các tập đoàn năng lượng, than – khoáng sản, xi măng, vật liệu xây dựng… cho rằng việc triển khai phân bổ hạn ngạch phát thải cần bảo đảm hài hòa giữa mục tiêu giảm phát thải và duy trì động lực tăng trưởng.
Các doanh nghiệp kiến nghị: Chuyển phương pháp giao hạn ngạch từ cách tiếp cận tuyệt đối sang định mức phát thải trên một đơn vị sản phẩm, nhằm tránh kìm hãm các doanh nghiệp đang mở rộng sản xuất và khuyến khích đầu tư công nghệ sạch. Bên cạnh đó, doanh nghiệp mong muốn được áp dụng cơ chế điều phối hạn ngạch linh hoạt trong nội bộ, đồng thời sớm vận hành thị trường tín chỉ carbon nh bạch.
Ông Đinh Quốc Thái, Tổng Thư ký Hiệp hội Thép Việt Nam cho rằng, quan trọng nhất là phải hoàn thiện bộ công cụ đo đếm, thẩm định nh bạch theo chuẩn quốc tế trước khi áp dụng đại trà.
Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thí điểm phân bổ hạn ngạch phát thải khí nhà kính như là bước đệm quan trọng để hoàn thiện cơ chế quản lý trước khi áp dụng bắt buộc trên phạm vi toàn quốc. Phó Thủ tướng yêu cầu: trong quá trình thí điểm phải tính toán cụ thể hạn ngạch cho từng lĩnh vực (xi măng, thép, điện...), xác định rõ quy mô doanh nghiệp đưa vào thí điểm, để rút kinh nghiệm và chuẩn bị cho việc triển khai trên 100% các đối tượng phát thải sau này.
Về lộ trình thực hiện, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh: giai đoạn từ nay đến năm 2027 sẽ tập trung thí điểm để hoàn thiện đồng bộ các cơ chế, chính sách. Từ năm 2028, việc quản lý hạn ngạch phát thải sẽ được triển khai chính thức và bắt buộc trên phạm vi toàn quốc đối với tất cả các lĩnh vực, doanh nghiệp. Bộ Nông nghiệp và Môi trường phải công bố công khai lộ trình này ngay từ bây giờ để doanh nghiệp biết và chủ động chuẩn bị, tránh tình trạng bị động khi áp dụng chính thức; rà soát và bổ sung các quy định pháp lý về quyền, trách nhiệm và nghĩa vụ của các bên liên quan (cơ quan quản lý nhà nước, đơn vị đo đạc, chứng nhận, doanh nghiệp).
Đặc biệt, cần bổ sung các chế tài xử phạt đối với các hành vi vi phạm, gian lận số liệu, cũng như các công cụ kinh tế để khuyến khích giảm phát thải, "chỉ khi hình thành được thị trường trao đổi tín chỉ và hạn ngạch, có cơ chế mua bán rõ ràng, doanh nghiệp mới thực sự có động lực tham gia".