Đặc khu Phú Quốc, tỉnh An Giang, được ví như hòn đảo ngọc ở cực Nam Tổ quốc. Từ lâu, nơi đây đã trở thành điểm đến nổi tiếng với du khách trong và ngoài nước. Tuy nhiên, khi lượng khách ngày càng tăng cao, song song với việc phát triển hạ tầng, dịch vụ phục vụ du khách thì vấn đề đặt ra là làm thế nào để phát triển bền vững, giữ được “hòn đảo ngọc sáng” của thiên nhiên, đồng thời khẳng định thương hiệu du lịch Việt Nam trên bản đồ thế giới.
Một số du khách chia sẻ cảm nhận và ấn tượng về sự đổi thay của Phú Quốc theo hướng thành phố xnh, sạch và thân thiện:
“Tôi đến Phú Quốc vài lần rồi, nhưng bây giờ thấy đảo sạch và xanh hơn trước. Các khu du lịch cũng hạn chế dùng nhựa, có chỗ phân loại rác rõ ràng. Cảm giác rất văn nh.”
“Tôi rất thích việc nhiều khu nghỉ dưỡng ở đây dùng năng lượng mặt trời, trồng cây xanh khắp nơi. Tôi nghĩ Phú Quốc rồi sẽ được rất nhiều du khách quốc tế thích.”
“Tụi mình đi cắm trại, lặn biển. Rất ấn tượng khi ai cũng có ý thức giữ gìn môi trường. Người dân, người buôn bán luôn nhắc khách không xả rác ra biển, những điều nhỏ như vậy nhưng rất hay.”
Với vị trí chiến lược và nhiều tiềm năng khác biệt, Đặc khu Phú Quốc không chỉ có lợi thế về biển xanh, cát trắng, nắng vàng mà còn hội tụ cơ hội phát triển các loại hình dịch vụ, logistics, văn hoá và kinh tế biển. Những năm qua, hàng loạt nghị quyết, quyết định, quy hoạch của Đảng, Quốc hội, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã được ban hành, nhằm đưa Phú Quốc trở thành một trung tâm du lịch hiện đại, mang tầm quốc tế.
Trên hành trình phát triển để đưa Phú Quốc vươn xa, bài toán đặt ra là làm sao phát triển xanh, bền vững. Bởi lẽ, cũng như nhiều đô thị biển khác, Phú Quốc đang phải đối mặt với thách thức môi trường, khi rác thải và khí nhà kính ngày một gia tăng.
Theo thống kê, 7 tháng đầu năm 2025, Phú Quốc đã đón hơn 5 triệu lượt khách trong và ngoài nước. Đây là con số tăng trưởng ấn tượng, cho thấy đảo ngọc đang ngày càng khẳng định vị thế trong hành trình hội nhập quốc tế. Tuy nhiên, để giữ vững đà phát triển này, các cấp, các ngành và người dân Phú Quốc cần chung tay giải quyết “nút thắt” lớn nhất đó chính là môi trường.
Ông Lê Quốc Anh, Bí thư Đặc khu Phú Quốc cho biết, hướng tới APEC 2027, địa phương đang tập trung nguồn lực và quyết liệt triển khai hàng loạt dự án tăng trưởng xanh: từ đầu tư các khu xử lý rác thải tập trung, xây dựng hệ thống thu gom và tái chế hiện đại, đến phát triển giao thông công cộng xanh, từng bước hạn chế phương tiện cá nhân. Không chỉ xử lý hậu quả, Phú Quốc còn đặt mục tiêu thay đổi thói quen của cả cộng đồng và du khách, hướng tới lối sống xanh, du lịch xanh:
“Phú Quốc được Trung ương giao là một đơn vị thay mặt cho Quốc gia, dân tộc để chúng ta đón khách quý trên khắp thế giới. Tức là nhà sắp có khách quý thì chúng ta phải sắp xếp nề nếp, môi trường và cảnh quan lại. Khách nước ngoài đến không chỉ để xem những ngôi nhà cao chọc trời, mà họ còn muốn xem con người Phú Quốc như thế nào, văn hóa bản địa ra sao, hồn cốt Phú Quốc là gì. Chính những điều này sẽ là cơ hội để chúng ta chuẩn hóa, nâng cấp hạ tầng kỹ thuật, xã hội lên để đón khách. Ngoài ra, sau hội nghị APEC 2027 thì những hạ tầng này sẽ giúp Phú Quốc cất cánh, giúp chúng ta có nhiều điều kiện hơn để đảm bảo cho sự phát triển bền vững.”
Ông Bùi Quốc Thái, Giám đốc Sở Du lịch tỉnh An Giang cho biết, từ sau đại dịch COVID-19, xu hướng du lịch xanh gắn với phát triển bền vững đã nhận được sự quan tâm ngày càng lớn từ du khách. Đây cũng là chủ trương lớn mà nước ta đang hướng tới trong phát triển kinh tế - xã hội. Vì vậy, nhiều địa phương đã có những đổi mới trong công tác quản lý để bắt kịp xu thế.
Để hướng tới mục tiêu “xanh, bền vững”, Đặc khu Phú Quốc đã và đang triển khai nhiều giải pháp. Trong đó, tập trung phát triển năng lượng tái tạo; khuyến khích các khách sạn, resort đạt chuẩn xanh; hạn chế sử dụng túi nylon và rác thải nhựa. Đặc khu cũng kêu gọi đầu tư các không gian du lịch gắn với cảnh quan tự nhiên, ưu tiên phát huy mảng xanh trong thiết kế và xây dựng công trình; tận dụng ánh sáng tự nhiên để tiết kiệm điện năng, giảm phát thải carbon.
Song song đó, Phú Quốc chú trọng xây dựng các sản phẩm du lịch dựa trên tiêu chí xanh, phù hợp với đặc thù điểm đến; đồng thời ban hành cơ chế ưu đãi nhằm khuyến khích và hỗ trợ các dự án phát triển bền vững. Định hướng xuyên suốt là phát triển du lịch trên cơ sở tôn trọng và giữ gìn môi trường, bảo đảm sự nguyên sơ của cảnh quan tự nhiên và giá trị văn hoá bản địa. Cùng với đó, Đặc khu cũng đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho người dân và du khách.
“Xây dựng du lịch xanh, bền vững, đẳng cấp quốc tế là xu hướng, là mục tiêu và là trách nhiệm của ngành du lịch đang hướng đến. Ngành du lịch được kỳ vọng rất nhiều nên cũng áp lực rất lớn, tuy nhiên chúng tôi sẽ cùng các ngành, các cấp, cộng đồng doanh nghiệp, người dân và du khách. Từ đó sẽ có những hành động cụ thể vì một Phú Quốc xanh, phát triển bền vững.”
Không chỉ dừng lại ở những dự án quy hoạch, chính sách hay sự đồng hành của các doanh nghiệp lớn, quá trình xây dựng một Phú Quốc xanh còn được bồi đắp từ những việc làm giản dị của chính người dân đảo. Từ nhiều năm nay, các hộ ngư dân đã chủ động gắn kết hoạt động mưu sinh với phát triển du lịch trải nghiệm. Với họ, bảo vệ môi trường không chỉ để giữ gìn nguồn lợi thủy sản cho hôm nay và mai sau, mà còn là cách để làm du lịch bền vững, để mỗi du khách khi đến với Phú Quốc đều cảm nhận được giá trị chân thật của biển đảo quê hương. Anh Nguyễn Hoàng Nam, một người làm du lịch ở làng chài Hàm Ninh cho biết:
“Khách du lịch đến với chúng tôi không chỉ ăn hải sản, mà còn được cùng ngư dân đi thả lưới, chèo thuyền. Chúng tôi luôn nói với du khách là không xả rác ra biển. Mình sống nhờ biển thì phải giữ cho biển sạch.”
Với những giải pháp đồng bộ từ chính quyền, sự chung tay của doanh nghiệp và ý thức của mỗi người dân, Phú Quốc đang quyết tâm đi trên con đường phát triển xanh và bền vững. Hành trình ấy có thể còn nhiều thách thức, nhưng chính việc giữ gìn biển xanh, cát trắng, rừng nguyên sinh và bản sắc văn hóa sẽ là chìa khóa để “đảo ngọc” tỏa sáng, khẳng định vị thế trên bản đồ du lịch thế giới.
Phú Quốc đang hướng tới mục tiêu trở thành trung tâm du lịch xanh, bền vững, mang tầm quốc tế. Để hiện thực hóa mục tiêu này, việc khai thác hiệu quả tiềm năng, lợi thế cùng với công tác quản lý, quy hoạch và đầu tư đồng bộ được xem là yếu tố then chốt. Vậy đâu là định hướng và những giải pháp cụ thể để Phú Quốc phát triển du lịch theo hướng tăng trưởng xanh, hài hòa giữa kinh tế, môi trường và văn hóa?
Phóng viên VOV Giao Thông Quốc gia có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Trung Thành, Phó Giám đốc Sở Du lịch tỉnh An Giang.
PV: Thưa ông, với vai trò là đơn vị quản lý nhà nước về du lịch, ông đánh giá thế nào về lợi thế và tiềm năng để Phú Quốc phát triển du lịch xanh, bền vững?
Ông Nguyễn Trung Thành: Phú Quốc có những lợi thế và tiềm năng phát triển du lịch xanh, bền vững như: Về tài nguyên du lịch: Phú Quốc sở hữu hệ thống tài nguyên du lịch phong phú, là nền tảng cho sự phát triển của các loại hình du lịch sinh thái, biển đảo và văn hóa: có bãi biển nổi tiếng như Bãi Dài, Bãi Sao, Bãi Trường; có Vườn Quốc gia Phú Quốc; khu bảo tồn biển; có làng nghề nước mắm nổi tiếng được lưu truyền trên 200 năm, Lễ hội Nghinh ông, các di tích lịch sử và làng chài Hàm Ninh, Rạch Vẹm mang lại giá trị văn hóa đặc sắc.
Hạ tầng và dịch vụ du lịch: có sân bay quốc tế, cảng du thuyền An Thới và hệ thống đường bộ kết nối Dương Đông - An Thới - Gành Dầu đang được đầu tư; có 28 cơ sở khách sạn đạt chuẩn 4 - 5 sao đáp ứng được yêu cầu phục vụ khách du lịch trong nước và quốc tế.
Bên cạnh đó, Phú Quốc có đường giao thông hàng hải về kinh tế biển giữa Việt Nam - Campuchia - Thái Lan là điều kiện thuận lợi trở thanh một điểm đến trong mạng lưới trung tâm du lịch nổi tiếng của Đông Nam Á và thế giới.
Vinh dự Phú Quốc được lựa chọn tổ chức Diễn đàn Hợp tác kinh tế Châu Á - Thái Bình Dương (APEC) 2027 đây là một lợi thế để Phú Quốc quảng bá hình ảnh du lịch và bản sắc văn hóa của Việt Nam trên bản đồ dụ lịch Thế giới. Ngoài ra, trong tương lai Phú Quốc sẽ thu hút được nhiều nhà đầu tư tiếp tục khai thác tiềm năng, thế mạnh về du lịch đưa Phú Quốc vươn tầm quốc tế.
PV: Để đưa Phú Quốc trở thành điểm đến mang thương hiệu quốc tế, có bản sắc riêng trong tổng thể du lịch Việt Nam, theo ông, đâu là những giải pháp trọng tâm mà ngành du lịch An Giang cần ưu tiên trong thời gian tới?
Ông Nguyễn Trung Thành: Trong những năm tới An Giang đang triển khai thực hiện các nội dung trọng tâm như sau: Tiếp tục hoàn thiện quy hoạch mới đồng thời hoàn thiện thể chế, chính sách, quy định quản lý phát triển du lịch theo hướng tăng trưởng xanh và bền vững; Phát triển du lịch trên cơ sở giữ gìn và bào vệ tài nguyên, đảm bảo tính nguyên sơ, nguyên bản của giá trị cảnh quan tự nhiên và di sản văn hóa dân tộc; Tuyên truyền nâng cao nhận thức trong toàn ngành du lịch và người dân về phát triên du lịch theo hướng tăng trưởng xanh. Đặc biệt là đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ tiên tiến, công nghệ xanh, sạch vào kinh doanh du lịch; Cụ thể hóa chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh gia đoạn 2021 - 2030 tầm nhìn 2050 vào thực tiễn tại địa phương; Có cơ chế ưu đãi, khuyến khích, hỗ trợ đầu tư cho những dự án phát triển du lịch xanh, bền vững; Cần có cam kết từ điểm đến, xác định không sử dụng rác thải nhựa, khuyến khích sử dụng sản phẩm xanh, thân thiện với môi trường và đào tạo nhân lực xanh.
Từ các giải pháp trên cần có sự chung tay của doanh nghiệp và người dân tham gia cùng với các ngành, các cấp và chính quyền địa phương để thực hiện tốt vừa phát triển du lịch vừa giữ gìn tài nguyên, văn hóa bản địa.
PV: Theo ông, cần làm gì để người dân và doanh nghiệp cùng tham gia, vừa phát triển du lịch vừa giữ gìn tài nguyên, văn hóa bản địa?
Ông Nguyễn Trung Thành: Thực tế việc tuyên truyền đến cộng đồng về vai trò của du lịch bền vững và lợi ích lâu dài là rất cần thiết. Đào tạo kỹ năng làm du lịch cho người dân và doanh nghiệp nhỏ, giúp họ phục vụ khách tốt hơn. tăng cường vai trò doanh nghiệp nhưng, đi đôi với trách nhiệm xã hội, cam kết bảo vệ môi trường, sử dụng lao động địa phương và bảo tồn giá trị văn hóa. Nhà nước sẽ giám sát để đảm bảo phát triển hài hòa, không đánh đổi tài nguyên vì lợi ích ngắn hạn. Đồng thời kiến nghị Trung ương xây dựng cơ chế hỗ trợ vay vốn, ưu đãi thuế cho mô hình du lịch thân thiện môi trường, tạo điều kiện để người dân và doanh nghiệp tham gia từ đầu trong quy hoạch và xúc tiến du lịch.